ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ

Genel Kurulun çalışmalarına yardımcı olmak için kurulan komisyonlar, çalışma grupları, komiteler, konseyler, uzmanlık grupları, kendi önerilerini proje biçiminde Genel Kurul’a sunarlar.

Vesayet Konseyi, 1945’te BM’nin Manda rejimini Vesayet rejimine çevirmesiyle, bu rejimin geçerli olduğu ülkelerin bağısızlığını hazırlamak için kurulmuştur. 1994’te artık vesayet altındaki tüm ülkelerin özerklik aldıklarını ya da bağımsızlıklarına kavuşmuş oldukları için de Vesayet Konseyi hedeflerini gerçekleştirmiş sayılmaktadır. Artık iç tüzüğünü değiştirerek Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden oluşan bir Konsey’e dönüşmüştür ve ancak gerek görüldüğü zaman toplanır.

Uluslararası Adalet Divanı, BM’nin temel organlarındandır, çalışma koşulları BM Antlaşması
tarafından belirlenmiştir. Merkezi Hollanda’nın La Haye kentindedir.

Birleşmiş Milletlerin barışı sağlama konusunda birbirinden farklı roller oynadığının bir örneği olarak Kolombiya barış sürecini verebiliriz. Kolombiya ve bölge ülkelerinde, uzun süren (52 yıl), barış ve güvenliği tehdit eden krizlerden kurtulma arayışıyla başlatılmış “barış süreci”nin başarılı bir sona gitmekte olduğunu gözlüyoruz.

Uluslararası hukukun temelini oluşturan kaynakların yanı sıra UCM’nin hukuk kaynakları da oluşturularak, cezasız kalmış suçların cezalandırılabilmesinin sağlanabileceği önemli bir yargı mercii sayılmaktadır. UCM, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, soykırım suçu, saldırı suçlarına karşı, öncelikle önleyici bir mekanizma olarak düşünülmüştür.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)- (International Criminal Court-ICC) 2002 yılında kurulmuştur.

UCM’nin hedef olduğu ciddi tepkilere bir örnek Rusya ile ilişkilerinde ortaya çıkmıştır. 2000 yılında Roma Statüsünü imzalamış olan Rusya (meclis tarafından da onaylanmamış, uygulamaya girmemişti) UCM’yi bağımsız bir mahkeme olmadığı suçlamasıyla hedef alarak -Kırım, Suriye krizleriyle bağlantılandırılabilecek bir şekilde-, UCM’den imzasını çekmiştir (2016). UCM’nin Afrika ülkelerine karşı bir ayrımcılık yaptığı iddiası çerçevesinde gelişen tartışmanın önemli sonuçları olabileceğini gösteren örnekler ise, Burundi, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Gambiya’nın çekilme kararları (2016), ya da Afrika Birliği’nin 28. Zirvesinde (22-31 Ocak 2017) toplu halde UCM’den çekilme kararı almasıdır. Bu örneklere karşın, Filistin hükümetinin UCM’ye katılma çabasının sonucu 2015’de “Roma Statüsü”ne katılarak UCM üyesi olmuştur

Savaş Suçları: Cenevre Sözleşmesinin ya da uluslararası yasaların ve geleneklerin ciddi derecede ihlal edilmesiyle işlenen suçlardır. İşkence, sivilleri hedef alan saldırılar, bilinçli bir biçimde hastaneler, okullar, tarihi değeri olan binalar vb. önemli hedeflere saldırı, 15 yaşın altındaki çocukları orduya almak vb.

Burada, NATO ile Afganistan’ın siyasal diyaloğu ve geniş anlamda bir işbirliğinin sürekliliği öngörülmektedir. NATO’nun en uzun süreli misyonlarından Afganistan misyonu sırasında DEAŞ’ın da Afganistan’da varlık göstermeye başlaması ve Taliban’ın destekçisi gibi görülmesi, Afganistan’ı genel anlamda terörizmle mücadele konularında NATO’nun yeni rolü ile uyumlu bir hedefe dönüştürür. 2017 itibarıyla NATO’dan ABD özel güçlerine destek olarak Afganistan’a asker takviyesi yapması da istenmiştir.

Soykırım: Bir ulusu, bir etnik grubu, bir ırkı veya dini bir grubu bütünüyle veya bir bölümünü yok etmek üzere işlenmiş suçlardır.

Ulusal egemenlik haklarına dokunmadan etkinliklerini sürdüren uluslararası örgütlere “İşbirliği örgütü” denir. İşbirliği örgütleri ortak ilke ve hedefler çerçevesinde bir araya gelen üye devletlerin birbirlerinin politikalarını yakından tanıma, tartışma ve birlikte hareket etme olanağı sunar.

1945’de 51 ülkeyi bir araya getiren BM bugün 193 üyeye ulaşmıştır.

BM’ye bağlı uzmanlık kuruluşları ve ilişkili uluslararası örgütler şunlardır:

BM Genel Sekreterliği, BM’nin idari organlarındandır. BM’nin etkinliklerini düzenleme ve yönetme görevini üstlenir.

BM’de Kıbrıs sorununa ilişkin ilk kabul edilmiş başvuru, “halkların kendi kaderlerini belirlemeleri” konusunda Yunanistan tarafından 1954 yılında yapılmıştır.

1987’de Filistinlilerce birinci intifada (ayaklanma)’nın ilan edilmesiyle yaşanan gerilim sürecinin ardından FKÖ ve İsrail arasında kayda değer bir uzlaşma 1993 I. Oslo Barış Anlaşması (Geçici Yönetim Düzenleme İlkelerinin Bildirgesi) ve 1995 II. Oslo Anlaşması çerçevesinde yakalanabilmiştir.

Savaş Suçları: Cenevre Sözleşmesinin ya da uluslararası yasaların ve geleneklerin ciddi derecede ihlal edilmesiyle işlenen suçlardır. İşkence, sivilleri hedef alan saldırılar, bilinçli bir biçimde hastaneler, okullar, tarihi değeri olan binalar vb. önemli hedeflere saldırı, 15 yaşın altındaki çocukları orduya almak vb.

Roma Statüsünü onaylamış devletler Mahkeme’nin yargı alanı kapsamında işlenmiş suç ya da suçların duyurusuyla, konunun soruşturulması için savcıya başvurabilirler.

Hem askeri yapısı hem de sivil yapısı olan NATO’nun en yüksek karar alma organı Kuzey Atlantik Konseyi’dir.

Sırbistan, Uluslararası Adalet Divanı’na Kosova’nın bağımsızlık ilanının uluslararası hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle başvurmuştur. Ancak 22 Temmuz 2010’da Divan, Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinin uluslararası hukuku ihlal etmediği sonucuna vararak Kosova’nın bağımsızlığını onaylamıştır.