ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ

Avrupa’da 30 Yıl savaşlarını sona erdiren 1648 tarihli Westphalia Barış Antlaşması aynı zamanda, şehir-devleti ve imparatorluklardan sonra merkezi modern siyasal örgütlenme olarak modern devlete geçişin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

Antlaşma ile İsveç ve Fransa ve müttefiklerine toprak dağıtıldı ve yöneticiler kendi topraklarının sınırlarında bütün iç işlerinde ve yönetilenler adına dış işlerinde tek otorite olarak tanındılar. Siyasi merkezileşme hızlandı. Böylece yeni bir egemen devletler sistemi doğdu. Diğer bir deyişle, bu antlaşma ile feodal bağlılıklardan merkezileşmiş siyasal üniteler olarak devletin egemenlik ilkesinin hâkim olduğu bir uluslararası ilişkiler sistemine geçiş olmuştur. Bunun yanı sıra, Kutsal Roma İmparatorluğu’nda Protestanlara ve Kalvinistlere dinsel hoşgörü tanındı. Bu bakımdan Westphalia Antlaşması, yeni bir uluslararası düzenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Avrupa’da 30 Yıl Savaşları’nı sona erdiren ve toprak-temelli egemen siyasal birimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Modern devletin dört temel özelliğinden bahsedilebilir. Bunlar; egemenlik, devletlerin eşitliği, merkezileşme ve ülkesellik (territoriality) olarak tanımlanan toprak bütünlüğüdür.

Bir devletin uluslararası sistemde yasal olarak tanınması, 1933’te kabul edilen Montevideo Sözleşmesi ile başlamıştır.

Bir devletin uluslararası sistemde yasal olarak tanınması, 1933’te kabul edilen Montevideo Sözleşmesi’ndeki 4 yasal koşulu yerine getirmesiyle mümkün oluyor. Bu koşullar; a) coğrafi olarak sınırları tanımlanmış bir toprak; b) bu toprak üzerinde yaşayan bir nüfus; c) hükümet; d) diğer devletler tarafından diplomatik olarak tanınma

Merkantilizm: Milletlerin zenginliğinin ticaretten elde edilecek artı değerin maksimize edilmesinden oluşacak değerli madenlerin birikimine dayandıran ve ekonomide ulusal korumacılığı benimseyen iktisadi politikadır. En temel özelliği, iktisadi faaliyetlerde devletlerin çıkarlarının öncelenmesidir. merkantilizm politikasının, ticaretin artırılması çabaları ve sömür- gecilik ve sonrasında gelişen kapitalizm gibi önemli olayların katkısı vardı.

Viyana Kongresi: 1815 yılında Napolyon’un Britanya, Avusturya, Prusya ve Rusya karşısında aldığı yenilginin sonucunda düzenlenen Barış Kongresi’dir. Bu Kongre sonucunda, Avrupa Ahengi Sistemi ortaya çıkmıştır. Kongrede, Avusturya, Prusya, Rusya ve Büyük Britanya’dan oluşan büyük güçler, Avrupa’da dengeyi ve var olan rejim biçimini korumak için Metternich sistemi olarak bilinen güçler dengesini oluşturdular.

Avrupa Ahengi Sistemi: (1815-1914) Viyana Kongresi sonrasında, Avrupa’daki büyük devletlerin arasında çıkacak anlaşmazlıkları önlenmek ve Avrupa’daki monarşilerin ulusçuluk hareketlerine karşı ayakta kalmasını sağlayarak güç dengesini korumak amacıyla kurulan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin öncülü kabul edilebilecek bir sistemdir.

Kenichi Ohmae, 1990 yılında yayınlanan “Borderless World” (Sınırsız Dünya) adlı kitabında, küreselleşme sürecinde dünyada sınırların ortadan kalktığını ve ulus-devletlerin sonunun geldiğini iddia etmiştir.

I ve II numaralı maddeler Westphalia dönemi sonrasını yansıtmaktadır.

II numaralı madde Westphalia öncesi dönemle ilgilidir. Diğer maddeler sonrasını yansıtmaktadır.

Uluslararası hukuk: Devletlerin ve uluslararası toplumdaki tüm aktörlerin ilişkilerinde uymak zorunda oldukları hakları ve ödevleri ortaya koyan hukuk kuralları bütünüdür. Uluslararası hukukun ilkeleri, 17. yüzyılın başlarında Hollandalı düşünür Hugo Grotius tarafından sistematik hale getirilmiştir.

Bahsedilen tanım merkantilizm ile ilgilidir.

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları olarak da bilinen ve 1790’larınsonunda başlayarak 1815 yılına kadar süren bu savaşlar, Napolyon’un liderliğindeki Fransa’nın Fransız Devrimi’nin ortaya çıkardığı bağımsızlık, milliyetçilik, eşitlik, kardeşlik gibi ilkeleri silah zoruyla Avrupa’ya yaymak istemesi sonucunda Fransa ile bu ilkelerin yayılmasını önlemek isteyen Avrupa’da monarşi ile yönetilen güçlü devletlerden (özellikle Avusturya ve Prusya başta olmak üzere, İngiltere, İspanya, Almanya, Napoli, Hollanda gibidevletler) oluşan farklı yedi koalisyon arasında gerçekleşmiştir.

Avrupa Ahengi Sistemi, Viyana Kongresi sonrasında, Avrupa’daki büyük devletlerin arasında çıkacak anlaşmazlıkları önlenmek ve Avrupa’daki monarşilerin ulusçuluk hareketlerine karşı ayakta kalmasını sağlayarak güç dengesini korumak amacıyla kurulan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin öncülü kabul edilebilecek bir sistemdir.

Avrupa Ahengi Sistemi’nin çökmeye başlaması ile Üçlü İttifak (Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya) ve İkili İtilaf (Fransa ve Rusya) sistemi oluşmuştur.

Habermas ulus-devletin meşruiyet krizini, devletin kontrol kabiliyetini ve gücünü yitirmesi, karar mekanizmasındaki meşruiyet eksikliği ve devlete meşruiyet sağlayan idari ve düzenleme hizmetleri sunmadaki yetersizliğiyle açıklar.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Kenichi Ohmae, 1990 yılında yayınlanan “Borderless World” (Sınırsız Dünya) adlı kitabında, küreselleşme sürecinde dünyada sınırların ortadan kalktığını ve ulus-devletlerin sonunun geldiğini iddia etmiştir.