ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 5

Washington Uzlaşısı, ekonomist John Williamson’ın 1990 yılında yazdığı ve Latin Amerika ülkelerinin gelişmesi için önerdiği on maddelik (mali disiplin, faizlerin piyasada belirlenmesi, serbest ticaret rejimi, doğrudan yabancı sermayenin serbestleştirilmesi gibi iktisadi liberalleşme, özelleştirme ve deregülasyon gibi ilkelerin yer aldığı) istikrar paketidir. ABD Hazinesi ile Bretton Woods Örgütleri arasındaki ekonomik görüş konusundaki uyuma işaret etmek için Washington Uzlaşısı olarak adlandırılır.

Ekonomik milliyetçilik ya da korumacılık olarak anılan Merkantilizm, XIV. Louis’in danışmanı olan Jean Baptiste Colbert’in devletlerin gücünü garanti altına almanın yolunun gümüş ve altın biriktirmek olduğu görüşlerine dayanır.

Merkantilizme tepki olarak ortaya çıkan liberal bakış açısının kökleri, İngiliz iktisatçı Adam Smith’in 1776’da yazdığı “Milletlerin Zenginliği” adlı kitabında, ulusal zenginlik ve güç için gerekli olanın ekonomik büyüme olduğunu, ekonomik büyümenin de, üretim, ekonomik uzmanlaşma ve işbölümü ile mümkün olduğu iddiasına dayanır.

Ekonomik milliyetçilik ya da korumacılık olarak anılan Merkantilizm, XIV. Louis’in danışmanı olan Jean Baptiste Colbert’in devletlerin gücünü garanti altına almanın yolunun gümüş ve altın biriktirmek olduğu görüşlerine dayanır.

İskoç iktisatçı ve klasik liberalizmin öncüsü olan Adam Smith, “Milletlerin Zenginliği” kitabında, mutlak üstünlük kuramını geliştirmiştir. Bu kurama göre, bir ülke karşı ülkeye göre hangi malları daha düşük maliyetle üretiyorsa o malların üretiminde uzmanlaşmalı ve bunları ihraç ederek pahalıya üretebildiklerini dış ülkeden ithal etmelidir.

Altın standardı: Para biriminin altın cinsinden tanımlanmasıdır. Altın standardında, ülkeler kendi parasını altına göre sabit bir standart üzerinden belirler ve böylece sabit bir kur oluşur.

İthalat hem de ihracat rakamlarının yükselmesi 1900’lü yılların başlarında Avrupa ülkelerindeki ekonomik faaliyetlerin genişlemesiyle ortaya çıkan bir sonuç olarak ifade edilmektedir.

Temmuz 1944’te ABD’nin Bretton Woods kentinde 44 ülkenin katılımıyla gerçekleşen Konferansta, II. Dünya Savaşı sonrası yeni uluslararası para sisteminin esaslarını içeren Bretton Woods Anlaşması imzalanmıştır.

En çok kayrılan ülke kuralı, üye ülkelerden birinin en çok kayırdığı ticaret ortağına herhangi bir gümrük vergisi indirimi ve formalite kolaylığı sağlaması durumunda, bu ayrıcalığın otomatik olarak diğer üye ülkeleri de kapsamasıdır.

Merkezi Cenevre’de (İsviçre) olan DTÖ’de kararlar, üye ülkelerin Cenevre’deki delegeleri, ülkelerin başkentlerindeki bürokratlar ve DTÖ sekretaryası tarafından alınmaktadır. Üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan Bakanlar Konferansı, en üst düzey karar alma organıdır ve Çok Taraflı Ticaret Anlaşması’nın karar alma konusundaki özel hükümlere bağlı olarak, Anlaşma kapsamındaki konular dâhilinde karar almaya yetkilidir.

BRIC: Brezilya (Brasil), Rusya Federasyonu (Russia), Hindistan (India) ve Çin (China) gibi son yıllarda ekonomileri hızla büyüyen ülkelerin baş harflerinden oluşan ve literatüre Goldman Sachs’ın baş ekonomisti Jim O’Neill tarafından 12 yıl önce 2001 yılında “Building Better Global Economic BRICs” başlığıyla kaleme aldığı çalışmayla giren ekonomi terimidir.

Kasım 2008’de dünya ekonomik krizini tartışmak üzere, A.B.D. Başkanı George W. Bush’un davetiyle, ilk defa G20’nin liderler düzeyinde temsil edildiği Küresel Finans Zirvesi, Washington’da toplanmıştır.