ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 19

Örgütün en önemli özelliği, dünyanın herhangi bir yerinde düşünceleri, inançları nedeniyle mahkûm edilen ya da tutuklu bulunan insanların serbest bırakılması için barışçıl yollarla savaşmaktır. Örgütün misyonu çerçevesinde sürdürdüğü etkinlikler insan olmaktan doğan hakların ağır ihlallerini engellemeye ve sonlandırmaya odaklanmıştır: Etnik köken, cinsiyet, dil, renk, din, siyasi görüş nedeniyle özgürlüğü sınırlandırılanların özgür bırakılması için çaba göstermek, işkence ve kötü muameleye son vermek için çaba gösteren UAÖ’nün terörle mücadele etmek, kadınlara yönelik şiddeti durdurmak, yoksullukla mücadeleyi insan onuru ve insan hakları alanıyla ilişkilendirmek, siyasal sığınmacılar, göçmenlerin haklarını savunmak, siyasi mahkûm ve tutukluların hukuk devleti kuralları uyarınca yargılanmalarını sağlamak için çalışmak, idam cezasının kaldırılması için mücadele etmek, uluslararası silah ticaretine düzenlemeler getirilmesi için çalışmak, yakın tehlike (immediate risk) altındakiler için Acil Eylem çağrıları yapmak gibi hedefleri bulunmaktadır.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, seçeneklerde yer alan hedeflerin tümü Uluslararası Af Örgütü’nün hedefleri arasındadır, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Uluslararası Af Örgütü’nün kuruluşundan beri sürdürdüğü çalışmalara bakarsak insan hakları ihlallerini ortaya çıkarmaya yoğunlaştığını görürüz. Tarafsızlık ilkesiyle ve sistemli bir biçimde sürdürdüğü araştırmaları yayınlayarak somut bilgiyi yaygınlaştırma çabasını sürdürmektedir. Ortaya çıkarılmış olan hak ihlallerini durdurmak için hükümetlerle, devletlerarası örgütlerle ve çıkar gruplarıyla, şirketlerle ve diğer ilgili aktörlere görüşme, bilgilendirme ve dikkat çekme yöntemleriyle bağlantı kurar ve kamuoyu baskısı oluşturmaktadır. İhlallerden sorumlu olan hükümetleri hukukun üstünlüğü ilkesine saygı göstermeye çağırır ve imzalamış oldukları insan hakları standartlarını yürürlüğe koymaları için destekler, teşvik eder, izler.

2004 yılında Kıbrıs AB üyesi olmuştur.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)- (International Criminal Court-ICC) 2002 yılında kurulmuştur.

Kuzey Atlantik Antlaşması 4 Nisan 1949'da imzalanmıştır.

NATO’ya Türkiye ve Yunanistan 1952’de (1951’de imzalanan Protokol), 1955’de de Almanya katılmıştır.

Nükleer Planlama Grubu güvenlik ve savunma politikasının nükleer güçlere ilişkin konuların tartışıldığı bir forumdur. Savunma Bakanları düzeyinde ve Savunma Planlama Komitesiyle beraber yılda iki kez toplanır. Gerekli olursa elçiler düzeyinde de toplanabilir.

Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) Tüzüğünde belirtildiği gibi, dünya çapında gönüllü üyelik temelinde kurulmuş bir örgüttür. Örgüt şemasında şubeleri, yapıları, uluslararası ağları, bağlı grupları ve uluslararası üyeleri vardır. Örgütün çalışmalarının yürütülmesinde en yetkili merci Uluslararası Konsey’dir. İşlevleri şöyle sıralanabilir: Örgütün stratejisine odaklanmak; UAÖ’nün vizyon, misyon ve temel değerlerini belirlemek; UAÖ’nün Entegre Stratejik Planı’nı (altı yıllık planlar) mali stratejisiyle belirlemek; hareket için yönetişim ve delegasyon sistem ve organları oluşturmak, bu organların üyelerini seçmek ve bu organ ve üyelerin sorumlu olmasını sağlamak; hareketin kabul edilmiş strateji ve planlarına ilişkin performansını denetlemek; şube, yapı ve diğer organlarının sorumluluklarını belirlemektir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir. Seçeneklerde yer alan işlevlerin tümü Uluslararası Af Örgütü’nün çalışmalarının yürütülmesinde en yetkili merci olan Uluslararası Konsey’in işlevleri arasındadır.

Adam Smith’in mutlak üstünlük kuramından etkilenen David Ricardo, karşılaştırmalı üstünlük kuramını geliştirmiştir.

Adam Smith (1723-1790): İskoç iktisatçı ve klasik liberalizmin öncüsüdür. “Milletlerin Zenginliği” kitabında, mutlak üstünlük kuramını geliştirmiştir.

Dünya sistem teorisi görüşünün en önemli kuramcısı, Immanuel Wallerstein’dır.

1870’lerden I. Dünya Savaşı’na kadar (1914) geçen sürede, uluslararası ödeme sisteminde altının sabit döviz kuru olarak kabul edildiği döneme, Altın Standardı Dönemi denmektedir.

Türkiye’de de yaygın kullanımıyla Greenpeace, çevre sorunlarıyla küresel düzlemde mücadele eden hükümetler dışı (Non Governmental Organisation - NGO) uluslararası bir Sivil Toplum Kuruluşu’dur (STK).

Uluslararası STK olarak Greenpeace (Yeşil Barış) 1971’de ABD - Alaska’da yürütülmekte olan nükleer denemeleri protesto eylemi çerçevesinde örgütlenen 14 eylemci tarafından Kanada’nın Vancouver kentinde kurulmuştur. 1979’dan itibaren örgüt uluslararası bir nitelik kazanmıştır. Uluslararası Greenpeace’in merkezi Hollanda’nın Amsterdam kentindedir (1989). Bugün Greenpeace örgütü 40’ı aşan ülkede bulunmaktadır ve kendisini “dünyayı mekân edinmiş” bir STK olarak tanımlayabilmektedir. Dünyada varolabildiği alan sürekli genişlemektedir ve bugün etkinliklerini 100’ü aşan ülkede sürdürebilmektedir. Bir STK olarak kar hedefi yoktur ve hükümetler, siyasal partiler, örgütler veya şirketlerle bağımlılık ilişkisine girmemeyi ilke edinmiştir. Bu nedenle kendi mali kaynaklarını yaratmaktadır. Rakamlar yıllara göre değişse de 2015 yılı itibarıyla Greenpeace 2 milyon üye ve bağışçısı olduğunu duyurmuştur. 1500 civarında çalışanıyla, birey ya da vakıf kaynaklı maddi katkılarla sınırlanmış olarak ilkelerinden sapmaksızın, dünyanın her köşesinde çevre sorunlarıyla savaşımını sürdürebilmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, Greenpeace örgütüne ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Temmuz 1944’te ABD’nin Bretton Woods kentinde 44 ülkenin katılımıyla gerçekleşen Konferansta, II. Dünya Savaşı sonrası yeni uluslararası para sisteminin esaslarını içeren Bretton Woods Anlaşması imzalanmıştır.

Ayarlanabilir sabit kur sistemi: Her ülke parasını sabit bir kur üzerinden diğer ülke paraları ile bağlantılı hale getirir. Döviz fiyatları hükümet yetkilileri tarafından belirlenir. Böylece döviz hareketleri devlet tarafından kontrol altında tutulur. Sabit kurun, Merkez Bankasının belirlediği alt ve üst sınırlar içerisinde hareket etmesi sağlanır.

Greenpeace’in temel hedeflerini barışçıl araçlarla, çevreye zarar veren etkinlikleri saptamak, izlemek, bu gözlenen gidişin geleceğe yönelik olumsuzluklarına dikkat çekmek ve yetkilileri ve dünya kamuoyunu buna son vermeye çağırmak olarak özetleyebiliriz. Örgütün dünyada kamuoyu oluşturmak ve kamuoyu baskısını tetiklemeye yönelik eylemleri arasında son derecede yaratıcı protesto biçimleri (direkt eylem) olduğu gibi, bizzat karar alma konumundaki yetkili, temsilci, kurum ve kuruluşlarda lobi çalışmaları yapmak da vardır. Ayrıca sürekli olarak bilimsel verilere dayanan araştırmalar yapmak ve çevre kirliliğine ilişkin sorunlara yeni çözüm önerileri sunmak de Greenpeace’in çabalarını yoğunlaştırdığı savaşım yollarındandır. Greenpeace çevreyi koruma önlemleri içeren birçok uluslararası antlaşmanın oluşum sürecine katılmıştır. Çevre felaketlerini önleyici çözümlere dikkat çekmek için özellikle de basın- yayın organlarında ses getirecek etkinlikler örgütler.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Greenpeace örgütünün hedefleri ve işlevlerine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

29 Aralık 1945’te kurulan IMF’nin temel amacı, uluslararası parasal işbirliğinin teşvik edilmesi,uluslararası ekonomide likidite sağlanması ve uluslararası ticaretin geliştirilmesiydi.

Üye ülkeler, katkıları oranında oya sahip olduklarından IMF ve Dünya Bankası’nda en fazla söz sahibi olan ülke A.B.D’dir. Bu nedenle IMF’nin merkezi Washington D.C’dedir.

IMF Enstitüsü IMF'nin organizasyon yapısında yer alan fonksiyonel ve özel hizmetler departmanında yer almaktadır.

UAÖ Tüzüğünde belirtildiği gibi, dünya çapında gönüllü üyelik temelinde kurulmuş bir örgüttür. Örgüt şemasında şubeleri, yapıları, uluslararası ağları, bağlı grupları ve uluslararası üyeleri vardır. Örgütün çalışmalarının yürütülmesinde en yetkili merci Uluslararası Konsey’dir. İşlevleri şöyle sıralanabilir: Örgütün stratejisine odaklanmak; UAÖ’nün vizyon, misyon ve temel değerlerini belirlemek; UAÖ’nün Entegre Stratejik Planı’nı (altı yıllık planlar) mali stratejisiyle belirlemek; hareket için yönetişim ve delegasyon sistem ve organları oluşturmak, bu organların üyelerini seçmek ve bu organ ve üyelerin sorumlu olmasını sağlamak; hareketin kabul edilmiş strateji ve planlarına ilişkin performansını denetlemek; şube, yapı ve diğer organlarının sorumluluklarını belirlemektir.

Şube ve yapıların temsilcilerinden oluşan Uluslararası Yürütme Komitesi, ise en az iki yılda bir toplanır, kararlar salt çoğunlukla alınır. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin işlevi ise dünyada UAÖ’nün liderliğini ve yöneticiliğini yapmaktır. Uluslararası Yürütme Komitesiyle birlikte çalışan Bakanlar Forumu anlaşmazlık durumlarında Uluslararası Konsey’e başvurma hakkına sahiptir. Gündelik işler Uluslararası Yürütme Komitesi’nin yönetimindeki Genel Sekreter başkanlığındaki Uluslararası Sekretarya tarafından yürütülür. Şubeleri, yapıları, uluslararası ağları, bağlı grupların sürdürdükleri etkinliklerin sorumluluğu örgütün idari organlarına aittir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Uluslararası Af Örgütü Uluslararası Yürütme Komitesi’ne ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

UAÖ şubeleri örgütün kriterlerine uyuyorlarsa, Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayıyla dünyanın herhangi bir bölgesinde ya da ülkesinde kurulabilir, Uluslararası Sekretarya da bu şubeleri kayıtlara geçirir. UAÖ organlarından yapıların hedefi sürekli bir insan hakları etkinliği programını koordine etmektir. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin kıstaslarına uygun yapıların en az bir kurulu ve etkinliklerini sürdüren gönüllüleri bulunur. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayıyla kurulan Uluslararası ağlar, en az beş farklı şubeden veya yapıdan üye bulundurmak zorundadır, ya da en az iki Uluslararası Sekretarya Programı bölgesinden UAÖ üyelerine sahip olmaları gerekir. Bu türden kriterlere uyan uluslararası ağlar, hareketin vizyon ve misyonunu belirli bir tema ve kimliğe dayandırarak tanıtmak ve uygulanmasını sağlamak gibi önemli işlevler üstlenirler. Bağlı Gruplar, en az beş üyeden oluşurlar aidatlarını ödemek ve bir şubeye bağlı olmak koşuluyla, Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayını alarak çalışmalarını yürütebilirler. Tarafsız değerlendirme ve üyelerin güvenliği gibi değerlendirilebilecek nedenlerle, hiçbir bağlı grubun kendi ülkesindeki düşünce suçlularıyla ilgili çalışmamak gibi izlenmesi gereken ilkeler vardır. Bireysel Üyelik statüsü de UAÖ’nün hedeflerine uyumlu bir biçimde katkıda bulunmak isteyen özerk bireylerin yıllık bir aidat ödeyerek örgütün üyesi olabilmelerini sağlar. Özgürlüğü için mücadele ettiği bireylere hesap verebilir olmak temelinde örgütlenen UAÖ’nün kurumsal yapısı şeffaflık, hesap verebilirlik konusunda yasal bir sistem oluşturma çabasının ürünüdür.

Liberal bir ekonomik düzen oluşturmanın en önemli girişimlerinden bir diğeri, 30 Ekim 1947’de Cenevre’de 23 ülke tarafından imzalanan ve büyüme ve ekonomik gelişimin ticaretin serbestleştirilmesi ve artırılması ile mümkün olacağı düşüncesine dayanan bir Antlaşma olarak GATT (DTÖ)’tır.