ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 16

Devlet içinde, devlet - toplum - birey ilişkilerini anlamaya çalışan bir bilim dalı Siyaset Bilimidir.

Fransız İhtilali sonucunda milliyetçilik akımlarının ortaya çıkması ve ulus devlet kavramının çıkış noktası olması bakımından uluslararası ilişkiler çerçevesinde en önemli olaylardan biri olarak kabul edilmektedir. 

Ulus Devlet: İlk adımları Fransız Devrimi ile atılmış olan ulus devlet, belirlenmiş yasal sınırları olan, bu sınırlar içerisinde yaşayan tüm vatandaşların ortak dil, tarih, kültür ve değerleri paylaştığı, meşruiyetini bu sınırlar içerisinde yaşayan ulusun egemenliğinden alan devlet şeklidir. Özellikle Soğuk Savaş döneminin sona ermesi ile ulus-devlet kavramı önem kazanmış olup, Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra birçok yeni ulus devlet ortaya çıkmıştır. Ulus devlet kavramı uluslararası ilişkileri kavrama ve anlama açısından oldukça önemli bir olgudur

Uluslararası ilişkiler, devletlerarası ilişkiler alanında başta Birleşmiş Milletler gibi küresel örgütler olmakla birlikte, devlet gibi güç kullanma kapasite ve hakkı olan bir örgüt, kurum ya da aktör yoktur. Uluslararası ilişkiler, merkezi ve dikey olarak değil; yatay olarak örgütlenmiş bir ilişkiler alanıdır. Cevap:B

Birbirleriyle ilişki içinde yaşayan bireyler ve gruplar, ilişkilerinde, başta yaşamsal olmak üzere, güvenli olmalarının sağlanması ve düzenin korunması için, hukuk temelinde, devlete yasa yapma, uygulama, gerekirse güç kullanma kapasitesi ve hakkını verirler. Devlet, bu temelde, toplumsal ilişkilerde düzen ve güvenliğin sağlanmasını sağlayan, bunu yaparken de güç kullanma kapasitesi ve hakkını var sayan bir aktördür. Cevap: E

1648-1990 döneminde devletlerarası ilişkiler olarak yaşanan uluslararası ilişkilerde, ekonomik güç ve iktidar ilişkileri sömürgecilik ve emperyalizm olarak yaşanmıştır. 1945 yılında II. Dünya Savaşı’nın bitimine kadar, Batı ülkelerinin Doğu ve Güney ülkelerini işgal ettikleri uzun bir sömürgecilik tarihi yaşanmıştır. Cevap:

1990’da Sovyetler Birliği’nin çökmesi, bir taraftan Soğuk Savaş’ı bitirirken, diğer taraftan da bugün “kimlik siyaseti ve kimlik temelli çatışmalar” dediğimiz olgunun dünya ölçeğinde yaygınlaşmasını ortaya çıkarmıştır.Cevap: B

Yumuşak gücün oluşmasında, bir ülkenin kültürel kimliği, demokrasisinin gelişimi, ekonomik dinamizmi ve girişimcilik - yaratıcılık kültürü, diplomasi alanındaki sorunları uzlaşma yoluyla çözme kapasitesi ve popüler kültürü önemli rol oynar. Cevap: A

Küresel çalkantı, yarın ne olacağını bilmedi- ğimiz; çok boyutlu risklerin arttığı; geleceğe karşı güvensizlik duygumuzun yaygınlaştığı ve derinleştiği bir küresel risk toplumunu ortaya çıkartmıştır.

Risk + Belirsizlik + Güvensizlik = Küresel Çalkantı= Küresel Risk Toplumu

denklemini, bugünün ve yakın geleceğin küreselleşme sürecini anlama ve açıklamada kullanabiliriz. Cevap: D

BM 1945 yılında kurulmuştur. Soru 1980 sonrası önemli tarihsel olayları istemektedir.

Arap Baharı: Arap Baharı, Ortadoğu ülkelerinde demokratikleşme talebi sonucunda ortaya çıkmış olan toplumsal harekete verilen genel isimdir. Olaylar 2010 yılında Tunus’ta bir kişinin işsizlik, yozlaşma ve yüksek enflasyon gibi sorunları protesto etmesi esnasında kendini ateşe vermesi sonucu başlamıştır. Bu olay, sosyal medyanın da etkisi ile domino etkisi yaratarak büyük kitlelere ulaşmıştır ve kısa zaman içinde büyük toplumsal hareketlere dönüşmüştür. Oldukça kanlı çatışmalara sebep olan bu protestolar, bazı Arap ülkelerinin hükümetlerinin devrilmeleri ile sonuçlanmıştır.

Küresel terör, eylemlerini ülke sınırlarını aşarak gerçekleştirmektedir.

Küreselleşme sürecinin en çok görünürlük kazandığı, hissedildiği ve etkilediği başka bir alan da, “küresel ekonomi” ve “küresel ekonomik kriz”dir ve küreselleşen dünyamız ve içerdiği yaygın ve derin karşılıklı bağımlılık ilişkileri “örümcek ağı” görünümündedir.

Son yıllarda dünyadaki en büyük ekonomiler arasında uluslararası şirketlerin önemi oldukça artmıştır. Bu bağlamda, Dünya Bankası’nın (World Bank) 2016 verilerine göre, dünyanın en büyük 100 ekonomisi arasında yalnızca 31 ülke bulunurken, kalan 69 büyük ekonomiyi uluslararası şirketler oluşturmaktadır. Bu da bize küresel ekonominin zaman içerisinde, küreselleşme kavramı içerisindeki rolünün büyük ölçüde artış gösterdiğini ispat eder niteliktedir.

Dünya Bankası’nın 2016 verilerine göre dünyanın en büyük 100 ekonomisi arasında yer alan 31 ülke ve sıralama numaraları : 1.Amerika Birleşik Devletleri, 2 Çin, 3 Almanya, 4 Japonya, 5 Fransa, 6 Birleşik Krallık, 7 İtalya ,8 Brezilya, 9 Kanada, 11 İspanya ,12 Avustralya, 13 Hollanda, 17 Güney Kore, 19 Meksika, 20 İsveç, 24 Hindistan, 26 Belçika, 28 İsviçre, 29 Norveç, 30 Rusya, 32 Venezuela , 33 Suudi Arabistan, 35 Avusturya, 37. Turkiye, 41 Danimarka, 50 Arjantin, 57 Finlandiya, 61 Endonezya, 70 Birleşik Arap Emirlikleri, 97 Portekiz 90. Yunanistan bunlar arasında arasında yer almamaktadır.

Oxfam ve Dünya Bankası Verilerine göre Rakamlarla Küresel Adaletsizlik ve Uçurum : Dünyada 767 milyondan fazla insan günlük 1.90 Amerikan Doları sınırı altında kazanıyor. • 2015’den bu yana, dünyada bulunan en zengin %1’lik kısım, kalan %99’dan daha fazla servete sahip oldu. • 1988 ile 2011 yılları arasında, dünyadaki en zengin %1’lik kesimin geliri 182 kat artarken, en fakir %10’luk kısmın geliri yalnızca 3 Amerikan Doları arttı. • Son 25 yılda, en zengin %1’lik kısım geri kalan en fakir %50’lik kısmın toplam kazancından daha fazla gelir elde etti. • Dünyadaki en zengin 8 ailenin toplam serveti dünya nüfusunun %37’sinin toplam servetine eşittir. • Son 30 yılda dünya nüfusunun en fakir %50’sinin toplam geliri artışı %0 iken, en zengin %1’lik kısmın toplam gelir artışı %300’dür. ABD'de bir insan günlük 5 Amerikan Doları sınırı üstünde kazanması Küresel adaletsizlik için karşılaştırma içermemektedir.

İnsani Kalkınma Endeksi 2016 Sıralamasına göre, Türkiye 71. sıradadır  - Yüksek İnsani Kalkınma oranına sahiptir.

Özellikle 11 Eylül 2001 teröründen bugüne geçen süre içinde, kültür-küreselleşme ilişkisinde, tartışma alanı içinde Medeniyetler Çatışması, İslam Korkusu, Yabancı Korkusu, Göçmen/Mülteci Korkusu, Öteki gibi kavramlar ön plana çıkmaktadırlar. Kültürel kimlik temelinde ayrışma, çatışma, ötekileştirme, dışlama süreçlerine anlam veren bu kavramlar, küreselleşme tartışması içinde belirleyici konuma gelmişlerdir. Yabancılaşma kavramı Endüstri devrimi ile ilişkili bir kavramdır.

Devletler de küresel ısınmaya karşı mücadelenin gereklerini içeren Kyoto Protokolü’nü (1997) imzalamak ve yükümlülüklerini bir an önce kabul etmek zorunda kalmışlardı.

Avrupa’da 30 Yıl savaşlarını sona erdiren 1648 tarihli Westphalia Barış Antlaşması aynı zamanda, şehir-devleti ve imparatorluklardan sonra merkezi modern siyasal örgütlenme olarak modern devlete geçişin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

Antlaşma ile İsveç ve Fransa ve müttefiklerine toprak dağıtıldı ve yöneticiler kendi topraklarının sınırlarında bütün iç işlerinde ve yönetilenler adına dış işlerinde tek otorite olarak tanındılar. Siyasi merkezileşme hızlandı. Böylece yeni bir egemen devletler sistemi doğdu. Diğer bir deyişle, bu antlaşma ile feodal bağlılıklardan merkezileşmiş siyasal üniteler olarak devletin egemenlik ilkesinin hâkim olduğu bir uluslararası ilişkiler sistemine geçiş olmuştur. Bunun yanı sıra, Kutsal Roma İmparatorluğu’nda Protestanlara ve Kalvinistlere dinsel hoşgörü tanındı. Bu bakımdan Westphalia Antlaşması, yeni bir uluslararası düzenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Avrupa’da 30 Yıl Savaşları’nı sona erdiren ve toprak-temelli egemen siyasal birimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.