ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

Formel modelleme kullanılarak, makro kuramlar hakkında değerli bilgiler öğrenebilir ve olası senaryoları gerçek hayatta olmadığı kadar çeşitlendirebiliriz. Fakat formel modelleme, ampirik bir yöntem değildir ve modelin bulgularının nitel ya da nicel yöntemler kullanılarak test edilmesi gerekir.

Bağımlı değişken üzerinde birden fazla bağımsız değişkenin etkisi olabileceğini düşünürsek, nicel yöntemler her bir bağımsız değişkenin bağımlı değişken ile ne kadar ilişkili olduğunu ölçebilir. İç savaşların süresinin hangi faktörler tarafından belirlendiği konusunda bir sorumuz olduğunu varsayalım. Bağımsız değişkenler arasında uluslararası ve yerel etkenleri sayabiliriz. Örneğin, taraflara ülke dışından destek var mı? Ülke içindeki demokrasinin düzeyi ne boyuttadır? Bu iki faktörün de belli olasılık yüzdeleri ile iç savaşların süresini etkileyebildiğini görebiliriz.

Disiplinli-yapılandırıcı çalışmalar, bir vakayı ya da istatistiksel olarak gözlemlenen ilişkiyi açıklamak için bir kuramın kullanılmasıdır.

Kuram oluşturmada, istatistiksel analiz ile gözlemlenen ölçülerin dışına çıkmış vakaları tespit etmek ve daha sonra bu vakaların analizi yapılarak yeni değişkenleri belirlemek amacıyla nitel ve nicel yöntemlerden yararlanılır.

Tümdengelim (formel model) ve tümevarım (vaka analizi) yöntemleri ile yeni olası değişkenleri belirlemek için çalışma yapan bir araştırmacı kuram oluşturmaya çalışmaktadır.

Doğru cevap E' dir. E şıkkında, nicel yöntem kapsamında istatistiksel analiz, nitel yöntem kapsamında saha çalışması yer almaktadır.

Formel modelleme ve istatistiksel yöntem bir de kuramları test etmek amaçlı birleştirilir. Bu bölümde Navin Bapat’ın bu yıl yayınlanan silahlı örgütlere devletlerin sağladığı destekleri inceleyen çalışması bu tür karışımın örneklerinden bir tanesidir.

Formel modeller, derinlemesine mülakat ve saha araştırmalarıyla ulaşılan verilerin değerlendirilmesinde veya bu verilerden kuramsal olarak anlamlı sonuçlar çıkarılmasında da kullanılmaktadır.

Sosyal ağ analizi iki tür ağdan bahseder: İlişkisel (relational) ve bağlantısal (affiliational). İlişkisel ağ herhangi bir iki birim arasındaki ilişkiyi tanımlayan ve ölçen ağdır. Komşuluk, arkadaşlık, devletlerarası güvenlik ve ticari ittifaklar ilişkisel ağ örnekleridir. Bağlantısal ağ ise bir birim ile bir olay, organizasyon ya da grupla olan ilişkisini tanımlayan ve ölçen ağdır. Mesleki derneklere üyelik, sosyal kulüplere üyelik ve devletlerin uluslararası organizasyonlara üyeliği (Türkiye -Avrupa Birliği) bağlantısal ağ örnekleridir.

Yöntemsel çoğulculuk, birbirinden farklı iki araştırma geleneği olan nitel ve nicel yöntemleri uygulayan siyaset bilimcilerinin kutuplaşmasını engellemekte faydalı olduğu gibi, birbirini tamamlayıcı yöntemlerin bir araya gelmesiyle araştırmanın en iyi biçimde gerçekleşmesine katkıda bulunur.

Tümdengelim yöntemi ile neden-sonuç ilişkilerinin detaylı olarak irdelenmesi ve test edilebilir hipotezlerin ortaya konulması mümkündür.

Nicel yöntemlere aynı zamanda istatistiksel yöntemler de denir. Nicel yöntemlerin üstünlükleri arasında öne çıkanlar, iki değişken arasındaki ilişkiyi ölçebilmeleri ve bağımsız değişken üzerinde gözlemlenen etkinin ne kadarının farklı bağımsız değişkenler tarafından belirlendiğini gösterebilmeleridir.

Nitel yöntemler, nicel yöntemlerin tersine, neden-sonuç ilişkilerinin ispatlanması açısından üstün olan yöntemlerdir. Ayrıca, süreç takibi gibi yöntemlerle, istatistiksel analizde keşfedilen bir ilişkinin gerçek bir nedensel ilişki mi yoksa sahte bir ilişki mi olduğunu aydınlatmak konusunda istatistiksel yöntemleri tamamlayabilirler.

Andrew Bennett’e göre, dört farklı araştırma türü ve amacı tanımlamak mümkündür: 1Mantıklılık İncelemesi (Plausibilty Probe), 2- Disiplinli-Yapılandırıcı Çalışmalar (Disciplined-configurative studies), 3- Kuram oluşturucu çalışmalar (Heuristic or theory-generating studies) ve 4- Kuram test edici çalışmaları Çoklu yöntemlerin hangi karışımlarının bu amaçlara hizmet ettiğini tanımlamak, hangi yöntemlerin ne amaçla yanyana getirilebileceği konusunda da fikir sağlayacaktır.

Mantıklılık incelemesi, bir araştırmaya devam etmeden önce araştırma için harcanacak çabanın ve izlenecek araştırma yönteminde bazı değişikliklerin yapılmasının gerekli olup olmadığını belirlemek üzere yapılan bir ön çalışmadır.

Formel modellerin istatistiksel analizini yapmak, kuram test edici araştırma türüdür.

Stanford Üniversitesi siyaset bilimi profesörü David Laitin, üçleme yöntemi adını verdiği çoklu yöntemin diğer tüm yöntemlere üstün olduğunu iddia etmektedir. Laitin’in üçleme yöntemine göre bir siyaset bilimci en mükemmel sonuçlara ancak formel modelleme, istatistiki inceleme ve nitel vaka analizini bir arada kullanarak ulaşabilir.

Formel modelleme önceden de belirtildiği gibi çeşitli sorulara açıklama olarak kullandığımız kuramların mantıksal güçlerini arttırmak için Uluslararası İlişkiler alanında kullanılan yöntemlerden biridir. Duncan Snidal (2004), formel modellerin başka bir yöntemle, nitel ya da nicel, birlikte kullanılırsa uluslararası siyaset konuları ile ilgili analizlerimizi zenginleştireceğini savunmuştur.

Sosyal ağ analizi iki tür ağdan bahseder: İlişkisel (relational) ve bağlantısal (affiliational). İlişkisel ağ herhangi bir iki birim arasındaki ilişkiyi tanımlayan ve ölçen ağdır. Komşuluk, arkadaşlık, devletlerarası güvenlik ve ticari ittifaklar ilişkisel ağ örnekleridir. Bağlantısal ağ ise bir birim ile bir olay, organizasyon ya da grupla olan ilişkisini tanımlayan ve ölçen ağdır. Mesleki derneklere üyelik, sosyal kulüplere üyelik ve devletlerin uluslararası organizasyonlara üyeliği (Türkiye - Avrupa Birliği) bağlantısal ağ örnekleridir.

Sıfırdan Demokrasi: Yeni Rus Devriminde Muhalefet ve Rejim (Democracy from Scratch: Opposition and Regime in the New Russian Revolution) adlı eserinde, Steven Fish ekonomik ve siyasi reformlarla rekabetçi demokratik bir düzene doğru evrilen Gorbaçov liderliğindeki Sovyetler Birliği’nin son günlerinde yeni kurulan siyasi gruplara mensup kişilerle mülakat yapmakla yetinmemiş, bu siyasi grupların toplantılarında katılımcı gözlemci olarak etnografik çalışmalar yapmış ve bu siyasi grupların yayın ve faaliyetleri üzerine içerik ve söylem analizi yapmıştır.