ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

Ölçeklerin geçerliliğini kanıtlamakta kullanılan dört yol vardır.

Küme örneklemi etkinlik (ef­ficiency) açısından tavsiye edilir. Ancak bu etkinlik bir başka maliyeti de beraberinde getirmektedir. Tek bir listeden yapılan basit rastsal seçim tek bir örneklem hatası içerirken, örneğin iki aşamalı bir küme örnekleminde iki örneklem hatası söz konusudur. Doğru yanıt B'dir.

Güvenilirliğin saptanması için ilk yapılacak olan bir ölçeği aynı gözlem birimlerine iki kere tatbik etmektir. “Sınama ve yeniden sınama” (test - retest) yöntemi adı verilen bu güvenilirlik saptamasında aynı sorular aynı kişilere arada bu soruları tamamen anımsayamayacakları kadar bir zaman bırakarak sormaktır.

Ölçüm sürecinde soruların dillendirilmesi ve sahada veri toplamaya kadar değişik kaynaklarda hata yapılabilmektedir. Nihai olarak elde edilen verilerin işleme sokulması aşamasında da kodlama, bilgisayara geçirme gibi süreçlerde de hata yapılması beklenir. Şıklarda verilen diğer hata türleri ölçümde değil temsilde görülen hatalardır. Doğru yanıt E'dir.

Araştırma kurgularında her ne kadar orantısal bir dağılım yapılsa da hedeflenen ve toplanan veriler birbirinden farklı olabilir. Yapılan kontroller sonucu bazı anketlerin iptal edilmesi de gerekebilmekte sonuç olarak bölge dağılımını tam yansıtmayan bir sonuç elde edilmektedir. Ağırlıklandırma ile bu hataların düzeltilmesi sağlanmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Deneysel yaklaşımların Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler alanlarında uygulanması özellikle 1990’lardan bu yana artmıştır. Bu artışın temelinde ucuzlayan bilgisayar teknolojisi ve geliştirilen bilgisayar programlarının birçok deneysel kurgunun oluşturulmasına ve bulguların analizine yardımcı olmasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir araştırma kurgusu, araştırmanın nasıl yapılacağı ile ilgili mantıksal yapıyı sunar. Genelde araştırma, araştırmacı açısından ilginç, o zamana kadar çalışılmamış ya da az çalışılmış ve düşündüren bir soru ile başlar.

Neden-sonuç ilişkisinin tespiti için gereken eşzamanlı değişkenlik, zaman sırası ve alternatif açıklamaların elenmesi şartları bulunmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bir ilişkinin neden-sonuç ilişkisi olarak ifade edilebilmesi için; eşzamanlı değişkenlik, zaman sırası ve alternatif açıklamaların elenmesi şartları sağlanmalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bu tür araştırmalarda, bir veya bir kaç olay ya da vaka incelenerek, röpörtaj, arşiv taraması ve gözlem yöntemleri kullanılarak detaylı veri toplanmaya çalışılır. Sadece bir olay inceleniyorsa, örneğin Fransız Devrimi, bu yönteme tek vaka analizi denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eğer araştırma konusu kişiler ya da kümeler belli bir zaman aralığında periodik olarak inceleniyorsa, bu analize aynı zamanda boylamsal (longitudinal) analiz adı verilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gerçek bir deneysel kurgu, aşağıdaki tüm özellikleri barındırdığı için araştırma kurguları arasında özel bir konuma sahiptir: 1. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenlere olan etkisi ile ilgili bir ya da birkaç tane kuram önerir. 2. Bağımsız değişken için en az iki seviye de ölçüm belirtir. 3. Katılımcıları deney gruplarına rastgele tayin eder (random assignment). 4. Kuramları test edebilmek için detaylı bir prosedür belirtir. 5. Dâhilî geçerliğe (internal validity) tehdit oluşturabilecek olgular için, diğer bir deyişle ölçümde hata olmaması için, kontrol mekanizmasını barındırır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Deney Sonrası Test - Kontrol Grubu Kurgusunda deney katılımcılarının başlangıçta eşit olduğunu gösterecek direk bir test yapılmamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Deneysel bulguların yorumlanmasında, dâhilî geçerlik önemli bir role sahiptir. Dâhilî geçerlik, deney sonucunda gözlemlenen etkinin sadece deneyin uyaranı (treatment) olan faktörden ya da bağımsız değişkenden kaynakladığı anlamına gelir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kavramlaştırma gözlemlediğimiz ya da ileride bir zamanda gözlemlemeyi hayal ettiğimiz bir olgunun (fenomenin) veya olayın (event) anlamlandırılması için zihnimizde yaptığımız bir canlandırmadır.

Buna göre bir sınavda aldığı not kendisine göre daha tembel olarak kabul ettiği bir veya birkaç öğrenci­ nin notundan daha düşükse bu durumda onlara göre bir ödülden daha az aldığı­ nı, öğretmenin kendisini geride bıraktığını, haksızlığa uğradığını düşünür. İşte bu duyguya “görece yoksunluk duygusu” adı verilmiştir (Stouf­fer, 1949).

Bilimsel kavramların bu özelliğine Siyaset Bilimci Philip Shively kavramların tek boyutlu olması (uni- dimensionality) keyfiyeti adını vermiştir (1990: 30 ­ 43).

Onun için Inis L. Claude Jr. “ulusal çıkar” kavramının on dört ayrı anlama geldiğini saptamasına karşın, uluslararası ilişkiler dalında bu kavram kullanılmaya devam etmektedir (1966).

Bu amaçla bilimde görgül gözlemler­ le kavramlar arasındaki varsayılan ilişkilerin niteliği, biçimi, gücü vb. hakkında önermelerde bulunmak hedef­lenir. Bu tür önermelere denence (hipotez) adını ve­riyoruz.

Bir veya birkaç denence yardımıyla bir görgül olgunun ortaya çıkış, deği­ şim ve yok oluş nedenlerini ortaya koyan önermeler sistemine ise bilimsel kuram (teori) adını veriyoruz.