ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II

Feminizm tarihindeki ilk önemli çalışma 1792 yılında Wollstonecraft tarafından yayımlanan "A Vindication of the Rights of Woman" adlı eserdir. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Uluslarası ilişkilerde askerî politikalar, güvenlik, devlet yönetimi gibi kavramlar yüksek politika alanında değerlendirilirken cinsiyet sorunları, küreselleşme, çevre, insan hakları, bireyler arası ilişkiler, insan kaçakçılığı gibi alanlar ise alçak politika alanında değerlendirilmektedir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Geleneksel uluslararası ilişkiler yaklaşımı uluslararası sistem, devlet ve bireyi analiz düzeyi olarak ele alırken sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet farklılıkları gibi farklılıklara dayalı analiz birimlerine yer vermemektedir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Tickner, politik eylemlerden ahlaki değerleri ayırmanın imkânsız olduğunu, bütün politik eylemlerin ahlaki anlamlarının da bulunduğunu, amaç çatışmanın azaltılması ise ortak noktalarda buluşmak gerektiğini, kamu alanının kendi başına özerk bir alan olmadığını ve kadının katılımını dışlayan bir alan olması gerekçesiyle sorgulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Feministler çalışmalarında doğrudan (fiziksel) şiddet ve yapısal (dolaylı) şiddet ayrımına odaklanmaktadırlar. Kadınların yetersiz beslenme nedeniyle ölmeleri yapısal (dolaylı) şiddet örneğiyken diğer seçenekler fiziksel şiddete örnektir. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Irk, milliyet, sınıf, din, etnik köken ve cinsiyet farklılıklarına bakılmaksızın tüm insanların temel insan haklarına sahip olduğunun ve global düzeyde kapsayıcı bir güvenliğin sağlanabilmesi için de öncelikle güvenliğin temelde bir insan hakları sorunu olarak tanınması gerektiğinin altını çizen liberal feminist grup, özellikle insan hakları alanında en somut çalışmaları ortaya koymuştur. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Liberaller barışa ilişkin söylemlerinde, barışın yalnızca savaşın ve silahlı çatışmaların yaşanmaması durumu "negatif barış" olmadığını, bununla beraber toplum içindeki her türlü şiddetin önlenmesi ve insan hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması durumu "pozitif barış" olduğunu dile getirirler. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Postyapısalcı feministler dil içerisinde kodlanmış anlamlar üzerinde odaklanmakta ve gerçekliği anlamamızın dili  kullanmamızla bağlantı olduğunu idda etmektedirler. Diğer seçenekler ise sırasıyla postmodern, radikal, inşacı ve deneysel feministlerin görüşlerini yanıtmaktadır. Doğru yanıt bu nedenle A'dır.

Jacqui True, feminizmin üç farklı biçiminden bahsetmektedir. Bunlar deneysel feminizm, normatif feminizm ve analitik feminizmdir. Analitik feminizm, toplumsal cinsiyeti uluslararası ilişkilerin yapısal yönlerinin açıklanmasında kuramsal bir kategori olarak kullanmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Sandra Harding, feminizmin uluslararası ilişkiler disiplinine yönelik katkılarının yanında, olası önemli bir çıkmazından bahseder. Bu da evrensel kadın sorunsalından uzaklaşılması gerektiğidir. Çünkü dünyanın farklı yerlerinde kadınların farklı sorunlarının olacağını ifade eder. Bu anlamda genel çerçeve çizilmesinin açıklayıcı olmayacağını düşünür. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Latince kadın anlamına gelen femine sözcüğünden türetilen feminizm, kadınların, yalnızca kadın olmaktan dolayı karşı karşıya oldukları baskı ve ezilmeyle ilişkisini inceleyen bir bilim alanı olarak her sınıf­tan, ırktan, ulustan ve dinden kadının bu sorunlarla karşılaştığını belirtmektedir.

Toplumsal cinsiyet farklılıkları öğrenilen, sosyalleşme sürecinde kazanılan, insanlar arasında gözlenen farklılıklardır ve bireyden bireye olduğu gibi kültürden kültüre de değişiklikler göstermektedir.

1980’lerin sonlarından günümüze kadar ki dönem, feminizmin tarihsel gelişim çizgisinde “Üçüncü Dalga Feminizm” olarak adlandırılmaktadır.

Feminist uluslararası ilişkiler alanındaki önemli isimlerden biri olan Christine Sylvester, disiplinin cinsiyetle ilgili soru sormamasını ve uluslararası süreçleri cinsiyetsiz kabul etmesini eleştirmektedir. Oysaki Sylvester, bu alanda gizlenmiş bir cinsiyetin olduğunu ve bunun da uluslararası ilişkileri nasıl düşünmemiz gerektiğini etkilediğini belirtmektedir.

Feminist uluslararası ilişkiler alanında farklı bir yaklaşım olarak postkolonyal feministlerin, çoğunun postyapısalcı oldukları ve emperyalizm altında kurulan kolonyal düzendeki kadınların ikincil konumunu eleştirdikleri görülmektedir. Ayrıca uluslararası ilişkilerde “kendi” ve “öteki” şeklindeki yapıları ve etnik, kültürel ayrımcılıktaki gibi ötekinin aşağı görülmesini sorgulamaktadırlar. Postkolonyal feministler, özellikle Batılı kadınların deneyimleri ile üçüncü dünya kadınlarının deneyimlerinin aynı olamayacağını ve Batılıların üçüncü dünyadaki kadınları fakir, eğitimsiz, suça eğilimli olarak resmetmelerinin de kabul edilemez olduğunu belirtmektedirler.

Postyapısalcı feministler,  dil içerisinde kodlanmış anlamlar üzerinde odaklanmaktadırlar. Bizim gerçekliği anlamamızın dili kullanımımızla bağlantılı olduğunu iddia etmekte ve güçlü/zayıf, kamu/özel, rasyonel/duygusal gibi dilsel yapıların erilliğin dişillik üzerindeki yetkisine hizmet ettiğini belirtmektedirler. Uluslararası ilişkilerde de yurttaş/yurttaş olmayan, düzen/anarşi, gelişmiş/gelişmemiş gibi yapıların dünyanın nasıl dilsel olarak bölündüğüne ilişkin önemli veriler olduğunu ifade etmektedirler .

Analitik feminizm,  toplumsal cinsiyeti, uluslararası ilişkilerin yapısal yönlerinin açıklanmasında kuramsal bir kategori olarak kullanmaktadır.

Eleştirel yaklaşımların son yıllarda her alanda olduğu gibi uluslararası ilişkiler alanında da ön plana çıkmaya başlaması, feminizmi de gözde düşünce akımları arasına yerleştirmiştir. Ancak 1990’lardan itibaren uluslararası ilişkiler disiplininde etkili olmaya başlayan feminizmin, yine de marjinal bir yaklaşım olarak kabul edildiği görülmektedir.

Kadının uluslararası ilişkilerde önemli bir bilgi kaynağı olarak kabul edilmesinin önündeki engellerle mücadele etmenin mevcut uluslararası ilişkiler kuramlarında var olan toplumsal cinsiyetçi ön yargı nedeniyle çok zor olduğu bir gerçektir. Uluslararası ilişkilerde kadın kuramcı ve araştırmacı sayısının azlığı, uluslararası ilişkilerin soyut ve bireyleri dikkate almayan yapısı, uluslararası ilişkilerde ekonomilerin veya devletlerin kamusal alanlarına özel ilgi gösterilmesi ancak toplumsal cinsiyetin belirleyici bir değişken olarak kabul edilmemesi diğer sorunlardır.

Sandra Harding’in de belirttiği gibi feminizmin, uluslararası ilişkiler disiplinine yönelik katkılarının yanı sıra karşılaşabileceği önemli bir çıkmazı vardır. Özellikle ataerkil yapının asli ve evrensel erkek söylemini eleştiren feministlerin, onlarla aynı hataya düşmemek için asli ve evrensel kadın sorunsalından uzaklaşması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu hataya düşmek feminizmi, Batılı evrenselciliğin ve Avrupa merkezciliğin ayrılmaz bir parçası hâline getirme sorunu ile karşı karşıya bırakacaktır.