ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II

özellikle Kenneth Waltz, “Uluslararası Politika Kuramı” başlıklı çalışmasıyla neorealist düşüncenin öncüsü olarak ortaya çıkmıştır.

Savunmacı realizmde bazı yapısal dönüştürücüler, devletlerin savunmacı veya
saldırgan karakterde dış politikalar izlemesini etkilemektedir. Savunma-saldırı
dengesi, coğrafi yakınlık, ham maddelere erişim imkânı gibi yapısal dönüştürücüler, devletlerin içinde bulundukları güvenlik ikileminin şiddetini arttırabilmektedir

Walt’a göre bir devletin algıladığı tehdidin dört kaynağı bulunmaktadır: Bütünleştirilmiş güç, coğrafi yakınlık, saldırı nitelikli güç ve agresif
niyetler.

Koşullu Realizm yaklaşımı, anarşi ortamında da devletlerin güvenliklerini çatışmaya girmeden sağlayabileceklerini ileri sürmektedir.

Saldırgan realizm, John J. Mearsheimer, Fareed Zakaria ve Eric J. Labs gibi
isimler tarafından öne sürülmüştür.

Saldırgan realizmin temel varsayımlarını beş başlıkta ele almak mümkündür.

1.Uluslararası sistem anarşiktir.

2. Devletler birbirlerine zarar vermek ve birbirlerini yok etmek için gerekli olan saldırı nitelikli askerî kapasiteye kendiliğinden sahiptir.

3. Hiçbir devlet bir diğerinin niyetinden emin değildir.

4. Devletlerin temel güdüsü hayatta kalmaktır.

5. Devletlerin uluslararası sistemde yaşamlarını sürdürebilmek için rasyonel
ve stratejik düşünür.

Savaş, şantaj, yıpratma ve rakibe dolaylı zarar verme devletlerin nispi
kapasitelerini artırma yolları arasındadır.

Sorunu bir başkasına havale etme yöntemi,  bir devletin bir başka devletin güçlenmesini doğrudan engellemeye yönelik girişimlerde bulunması yerine, engelleme maliyetini bir diğer gücün üstüne yıkması ve böylece herhangi bir maliyete katlanmadan rakibinin güçlenmesini engellemesi anlamına gelmektedir.

Charles L. Glaser, gücü monolitik bir yapı olarak ele almak yerine, güce savunma- saldırı dengesi ve savunma-saldırı ayırt edilebilirliği gibi iki farklı perspektiften yaklaşır.

Stephen Walt tarafından öne sürülen Tehdit Dengesi Teorisi, devletlerin ittifaka girişmelerinde güç yerine “tehdit” olgusunun temel etken olduğunu ileri sürmektedir.

1970’li yıllardan sonra realizme getirilen bazı eleştiriler, teorinin kendini yenilemesine neden olmuş ve özellikle Kenneth Waltz, “Uluslararası Politika Kuramı” başlıklı çalışmasıyla neorealist düşüncenin öncüsü olarak ortaya çıkmıştır. Yanıt B'dir.

Savunmacı realizm, devletlerin yayılmacı politikalar izlemesinin, karar vericilerin “güvenliği sağlamanın en iyi yolu agresif politikalar izlemektir” şeklindeki yanlış inanışlarından kaynaklandı­ğını savunmaktadır. Buradan hareketle, savunmacı realizme göre agresif politi­kalar izlemek yerine ılımlı politikalar izlenmesi, devletlerin güvenliğini sağlamak için en iyi yoldur. Yanıt C'dir.

Walt’a göre bir devletin algıladığı tehdidin dört kaynağı bulunmaktadır.  Bütünleştirilmiş güç, coğrafi yakınlık, saldırı nitelikli güç ve agresif niyetler. Yanıt C'dir.

Walt, bir dış tehditle karşı karşıya kaldıklarında, devletlerin dengeleme veya boyun eğme davranışlarından birini seçeceğini belirtmektedir. Yanıt A’dır.

Savunmacı realizme savunma-saldırı dengesi gibi farklı bir boyutla katkıda bulu­nan Charles L. Glaser, Koşullu Realizm yaklaşımıyla anarşi ortamında da devletlerin güvenliklerini çatışmaya girmeden sağlayabileceklerini ileri sürmektedir. Birbirine rakip devletlerin, yapısal nedenlerle sürekli rekabet içinde olduğuna yönelik geleneksel görüşe karşı çıkan Glaser, belirli şartlar altın­da devletlerin güvenliklerini işbirliği yaparak da gerçekleştirebileceklerini ifade etmektedir. Ancak işbirliği, liberal yaklaşımlarda olduğu gibi her alanı kapsayabi­lecek bir girişim olarak ele alınmamaktadır. Bunun yerine, işbirliğini, başta silah­lanma yarışı olmak üzere rekabeti önleyici politikalar olarak değerlendiren Glaser, devletler arasında yaşanan rekabeti ise silahlanma yarışına ve karşı ittifaklara ne­den olan tek taraflı silahlanma şeklinde ele almaktadır. Bunun yanı sıra kapasiteyi yükselterek askeri anlamda üstünlük elde etme ara­yışının devletleri rekabete iten bir olgu olduğunu kabul eden Glaser, ancak bu du­rumun aynı zamanda devletleri işbirliğine yöneltebileceğini de vurgulamaktadır. Yanıt D’dir.

Gücü monolitik bir yapı olarak ele almak yerine, güce savun­ma-saldırı dengesi ve savunma-saldırı ayırt edilebilirliği gibi iki farklı perspektiften yaklaşan Glaser, bu kavramların gü­venlik ikilemi açısından önemli değişkenler olduğunu belirtmektedir. Yanıt E’dir.

Stephen M. Walt, Charles L. Glaser ve Stephen Van Evera gibi isimler savunmacı realizmi desteklemektedirler. John J. Mearsheimer, Fareed Zakaria ve Eric J. Labs ise saldırgan realizmi öne sürmüşlerdir. Yanıt E’dir.

Herhangi bir siyasal, ekonomik, sosyal veya askerî alanda iki devlet arasında meydana gelebilecek olan bir çatışma veya kriz durumu, saldırgan realizmle analiz edildiğinde olaya çatışmayı başla­tan taraf açısından bakılmakta ve değerlendirilmektedir. Oysa durum savunmacı realizm açısından değerlendirildiğinde bu kez saldırgan politikalara cevap veren (tepki gösteren) taraf açısından analizler yapılması gerekir. Buradan hareketle kri­zi başlatan taraf saldırgan realizmin; düşmanca bir harekete maruz kalan taraf ise savunmacı realizmin odak noktasını oluşturmaktadır. Yanıt A’dır.

Saldırgan realizmin temel varsayımlarını beş başlıkta ele almak mümkündür. Buna göre saldırgan realizmin ilk varsayımı, uluslararası sistemin anarşik olduğudur. İkinci olarak, saldırgan realizme göre devletler birbirlerine zarar vermek ve bir­birlerini yok etmek için gerekli olan saldırı nitelikli askerî kapasiteye kendiliğinden sahiptir. Saldırgan realizmin üçüncü varsayımına göre hiçbir devlet bir diğerinin niye­tinden emin değildir. Realizmin beşinci varsayımı, devletlerin uluslararası sistemde yaşamlarını sürdürebilmek için rasyo­nel olduğu ve stratejik düşündüğüdür. Yanıt D’dir.

Saldırgan realizme göre, devletlerin temel güdüsü hayatta kalmaktır. Güvenlik arayışıyla özdeş olan bu varsayıma göre devletler, egemen­liklerini korumak istemektedir. Zira güvenlik sağlanmadan ve dolayısıyla haya­ti tehditlerin olduğu bir ortamda devletlerin diğer amaçlarını gerçekleştirmesi imkânsızdır.Yanıt A’dır.