ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 10

Kopenhag Okulunun güvenlikleştirme teorisi söz edimi kuramının üzerine kurulmuştur.

Martin Wight uluslararası
toplumun kurumları olarak
diplomasi, ittifaklar, tahkim
ve savaşı görür.

Kopenhag Okulu güvenlikleştirmenin analizi için şu soruları sorar:

Kim herhangi bir konuyu kolaylıkla güvenlik meselesi hâline getirebilmektedir? Hangi güvenlik eylemi kimin namına veya adına yapılmaktadır? Başarılı bir güvenlikleştirmenin koşulları nelerdir? Güvenlikleştirmenin sonuçları nelerdir?

Hedley Bull
için uluslararası toplumun
kurumları güçler dengesi,
savaş, uluslararası hukuk,
diplomasi ve büyük güçlerdir.

Güvenlikleştirme analizinin üç bileşeni: Söz Edimi, Güvenlikleştirilen Aktör ve Kamuoyudur.

Herbert Butterfield, Martin
Wight, Adam Watson ve
Hedley Bull İngiliz Okulu’nun
kurucuları sayılırken Robert
Jackson, John Vincent,
Timothy Dunne ve Nicholas
Wheeler 1980’lerdeki, Barry
Buzan ve Richard Little ise
1990’lardaki temsilcileri olarak
görülmektedir.

Kopenhag Okulunun ters güvenlikleştirme argümanının ardında Avrupa örneği yatmaktadır.

Herbert Butterfield, Martin
Wight, Adam Watson ve
Hedley Bull İngiliz Okulu’nun
kurucuları sayılırken Robert
Jackson, John Vincent,
Timothy Dunne ve Nicholas
Wheeler 1980’lerdeki, Barry
Buzan ve Richard Little ise
1990’lardaki temsilcileri olarak
görülmektedir.

Ters Güvenlikleştirme:

Daha önce güvenlikleştirilerek güvenlik konusu hâline getirilmiş bir tehditin, güvenlik konusu olmaktan çıkarılması sürecidir.

Klasik iktisadın kurucusu sayılan Adam Smith tarafından 1776 yılında yayımlanan Ulusların Zenginliği adlı eserde devletin piyasaya müdahalesi eleştirilmiştir.

Devlet merkezli ekonomi politik yaklaşımın öncülerinden olan Robert Gilpin’e göre, “devlet ve piyasalar olmadan ekonomi politik (disiplini) olmaz. Devletin gözardı edilmesi, salt fiyat mekanizmasının ve piyasa güçlerinin ekonomik aktiviteleri belirlediği varsayımı, pür ekonomistlerin dünyası olur''. Cevap Robert Gilpin'dir.

Liberalizm klasik anlamda devletin gücünün hukuksal olarak sınırlandırılmasını ve bireysel özgürlüklerin alanının genişletilmesini savunan bir yaklaşımdır. Doğru cevap Liberalizm'dir.

Ekonomi politik çalışmalar kapsamında Strange, R. Cox, R. Gilpin, Spero ve Sally gibi uluslararası
ilişkiler çalışanları devlet-piyasa etkileşimini ekonomik kuruluşlar, çok uluslu şirketler, para politikaları, enerji krizleri gibi aktörlerin ve sorunların rolü çerçevesinde incelemeye başlamıştır.

Tek taraflı ticari kazanç getiren girişimleri gerektiğinde askeri güç yolu ile sağlama anlayışına dayanan merkantilizm, güçlü ve kendi kendine yeterli ulusal ekonomi kurma felsefesi üzerine kurulmuştur.

Bağımlılık teorisyenlerinin temel dört eleştirisi perspektifin aynı zamanda temel çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Bu dört eleştiri A, B, C, D seçeneklerinde verilmiştir. E seçeneği yanlış olan cevaptır.

Galtung az gelişmişliği açıklarken bunun merkez olarak nitelendirdiği gelişmiş ülkelerin çevre olarak
adlandırılan gelişmemiş ulusları sömürmesinden kaynaklandığını ileri sürmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Lenin’e göre emperyalizm şu şekilde oluşur : a) Üretimde ve sermayede yaşanan yoğunlaşmanın (yüksek bir aşama olan) ekonomik yaşamda belirleyici bir rol oynayan tekelleri yaratacak ölçüde gelişmesi; b)Banka sermayesi ile sanayi sermayesinin birleşmesi ve bu finansal sermayenin temelinde bir finans oligarşiyi yaratması; c)Mal ihracından ayrışmış olan sermaye ihracının büyük önem kazanması; d) Dünyayı kendi aralarında bölüşen uluslararası kapitalist tekellerin oluşması; e) Tüm dünyanın, teritoryal bölüşümünün büyük kapitalist güçlerce tamamlanması.

Marx ve Engels tarafından kaleme alınan Komünist Manifesto’da belirtildiği üzere Burjuvazi üstünlüğü ele geçirdiği her yerde bütün feodal, ataerkil, pastoral ilişkilere son verdi. İnsanı doğal efendilerine bağlayan çok çeşitli feodal bağları acımasızca kopardı ve insanlar arasında çıplak çıkardan, katı nakit ödemeden başka hiçbir şey bırakmadı. Kişisel değeri değişim değerine dönüştürdü ve sayısız yok edilemez ayrıcalıklı özgürlüklerin yerine ticaret özgürlüğünü koydu.

Serbest piyasa sisteminin herkesin çıkarını koruyan bir mekanizma olduğunu ileri süren liberal akıma göre, devletler kişilerin bireysel girişim haklarını kısıtlamamalı çünkü kendi çıkarları peşinde koşan birey aynı zamanda toplumsal çıkarlara da hizmet etmektedir.

Devlet merkezli ekonomi politik yaklaşımın öncülerinden olan Robert Gilpin’e göre, “devlet ve piyasalar olmadan ekonomi politik (disiplini) olmaz. Devletin gözardı edilmesi, salt fiyat mekanizmasının ve piyasa güçlerinin ekonomik aktiviteleri belirlediği varsayımı, pür ekonomistlerin dünyası olur.... Piyasaların gözardı edilmesi ve devletlerin ekonomik kaynakların bölüşümünü ve dağıtımını üstlendiği varsayımı ise, pür politik bilimcilerin dünyası olur.”