ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 1

Klasik iktisadın kurucusu sayılan Adam Smith 1776 yılında yayımlanan Ulusların Zenginliği eserinde devletin piyasaya müdahalesini eleştirilmektedir. Cevap D seçeneğidir.

D seçeneği yanlıştır. Diğer dört şıkta verilen bilgiler bağımlılık teorisyenlerinin temel dört eleştirisidir.

Kapitalist dünya sisteminin uluslararası ekonomi tarafından belirlendiğini öne süren Wallerstein’e göre, ülkelerin politik yapıları, toplumsal yapıları, kültürleri ve diğer devletlerle ilişkileri de kapitalist dünya ekonomisi tarafından belirlenmektedir.

Merkantilizm kavramı ilk kez Adam Smith tarafından 1500-1750 arası ulusal ekonominin zenginleşmesini, dış politika önceliği olarak kabul eden akımı eleştirmek için kullanılmıştır. Ayrıca merkantilistlere göre, devletin gücü elindeki altın ve gümüş miktarı ile doğrudan ilişkilidir.

Liberalizme göre, kendi çıkarları peşinde koşan birey aynı za­manda toplumsal çıkarlara da hizmet edeceği için devletler kişilerin bireysel girişim haklarını kısıtlamamalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kopenhag Okulu 1980’li yılların ortalarında Kopenhag Barış ve Çatışma Araştırmaları Merkezi bünyesinde çalışmalarını yürüten bir grup araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Gruba 1996 yılında Kopenhag Okulu ismini veren Bill Sweeney olmuştur. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

1983 yılında Barry Buzan tarafından yayımlanan ve 1991 yılında revize edilerek tekrar basılan İnsanlar, Devletler ve Korku (People, States and Fear) isimli çalışma, Kopenhag Okulunun yapı taşını oluşturur. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Kopenhag Okulunun uluslararası ilişkiler literatürüne kazandırdığı kavramların başında Güvenlik Sektörleri, Bölgesel Güvenlik Kompleksi, Güvenlikleştirme ve Ters Güvenlikleştirme gelmektedir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Kopenhag Okulu 1985 yılından beri uluslararası güvenlik çalışmalarını, güvenliği dar bir çerçevede askerî güvenlik olarak tanımlayan bir alan olmaktan çıkarıp, uluslararası ilişkilerde güvenlik kavramını daha geniş bir perspektifte ele almaktadır. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

1983 yılında Barry Buzan tarafından yayımlanan ve 1991 yılında revize edilerek tekrar basılan İnsanlar, Devletler ve Korku (People, States and Fear) isimli çalışma, Kopenhag Okulunun yapı taşını oluşturur. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Bölgesel Güvenlik Kompleksi: Bölgesel Güvenlik Kompleksi, uluslararası güvenlik alanını bölgelere ayırarak ele almayı öne süren bir yaklaşımdır. Kopenhag Okulu, Bölgesel Güvenlik Kompleksini güvenlik öncelikleri ve güvenlik dinamikleri örtüşen, dolayısıyla güvenlik alanında birbirine bağlı devletlerin oluşturduğu güvenlik yapıları olarak tanımlar. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Kopenhag Okulunun yaptığı kuramsal katkıların üçüncü bacağı Ole Weaver’ın ortaya attığı Güvenlikleştirme kavramının kuramsallaştırılması olmuştur. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Kopenhag Okulunun güvenlikleştirme teorisi söz edimi kuramının üzerine kurulmuştur. Söz edimi basitçe “bir şey söylemek, bir şey yapmaktır” şeklinde ifade edilebilir. Söz edimi teorisinin temellerini atan John Austin olmuştur. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Kenneth Waltz’ın güvenlik anlayışı: Uluslararası İlişkiler’de neo realizmin babası olarak tanınan Kenneth Waltz, devletlerin uluslararası sistemde izledikleri politikaların ve davranışlarının hayatta kalma dürtüsüyle şekillendiğini tartışır. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

Ters Güvenlikleştirme: Daha önce güvenlikleştirilerek güvenlik konusu hâline getirilmiş bir tehdidin, güvenlik konusu olmaktan çıkarılması sürecidir (güvenliksizleştirme). Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Lenin’e göre emperyalizm aşamaları beş şekilde oluşur. Diğer dört seçenek doğrudur. C seçeneği yanlıştır. Doğrusu, mal ihracından ayrışmış olan sermaye ihracının büyük önem kazanması olmalıdır.

Bağımlılık teorisyenlerinden Galtung azgelişmişliği açıklarken bunun merkez olarak nitelendirdiği gelişmiş ülkelerin çevre olarak adlandırılan gelişmemiş ulusları sömürmesinden kaynaklandığını ileri sürmektedir. Galtung’a göre, çevre ülkeden merkez ülkeye gelir transferi gerçekleştirmektedir.

Kapitalist dünya sisteminin uluslararası ekonomi tarafından belirlendiğini öne süren Wallerstein’e göre, ülkelerin politik yapıları, toplumsal yapıları, kültürleri ve diğer devletlerle ilişkileri de kapitalist dünya ekonomisi tarafından belirlenmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tarihte meydana gelmiş her üretim tarzının (feodalizm-kapitalizm) çıkarları birbiri ile çelişen iki karşıt sınıfın varlığına dayanarak oluştuğunu ileri süren Marx ve Engels, tüm bu üretim tarzlarının ortak noktasını üretmeyen sınıfın üreten sınıfı sömürdüğü bir sistem oluşturmuş olmaları olarak açıklar. Doğru cevap D seçeneğidir.