ULUSLARARASI İLETİŞİM

İletişimin etkileri üzerine yapılan diğer araştımalarla şekillenen ve Maxwell McCombs ve Donald L. Shaw’ın son şeklini verdiği Gündem Belirleme kuramına göre, medya halka
“ne düşüneceğini” söylemede her zaman başarılı olamasa da, “ne hakkında düşüneceğini” söylemede her zaman etkili olmaktadır (Tekinalp ve Uzun,2009: 125). Yani medyada yer alan haberleri seçerek medya kuruluşları, insanların ne düşüneceğini belirleyemezler, ama ne hakkında düşüneceği üzerinde etkili olabilirler.

Dünyadaki en etkili medya yapılanmalarından biri olan ABD medyası üzerinde araştırmalar yapan Chomsky’e göre, medyadan kitleye, yani insanlara ulaşan haber ve bilgiler
beş tane süzgeçten geçmektedir:
• Medyanın sahiplerinin çıkarları
• Medyanın gelirini sağlayan reklam verenlerin çıkarları
• Medyaya haber kaynağı olan devlet ve şirketlerin çıkarları
• Medyaya etki edebilecek güçlü grupların çıkarları
• Kapitalizmin düşmanı olarak görülen komünizme karşı antikomünizm (komünizm karşıtlığı) propagandası

Elektronik çağdan sonra insanlığın iletişim alanında yeni bir çağa geçip geçmediği tartışılan bir konudur. Enformasyon çağı, bilgi çağı, postmodern dönem gibi bir çok isimle
adlandırılan içinde yaşadığımız çağın yüz yıl, hatta elli yıl öncesinden farklı olduğu bir gerçektir. Ama bu farklılığın nedenleri ve sonuçları hakkında bir çok tartışma bulunmaktadır

Postmodern Toplum: Modern sonrası dönem anlamına gelen postmodern kelimesi, insanlık tarihinin ilerlemeye dayandığı ve sürekli geliştiği düşüncesine karşı çıkan bir
yaklaşımı anlatmak için kullanılmaktadır. Bu düşünce, beraber yaşayan ve beraber hareket eden insan toplulukları yerine tek başına olan ve dünyayı kendine göre anlayan insanlar haline geldiğimiz düşüncesine dayanmaktadır. İnsanların dünyayı kendilerine göre anlamaları sürecinde iletişim araçları önemli rol oynamaktadır. Önde
gelen postmodernist düşünürlerden Jean Baudrillard’a göre, medya egemenliğindeki bu çağda, anlam ve gerçeklik, televizyon programlarında olduğu gibi imajların akışıyla yaratılmaktadır.

Soruda, küreselleşmenin tanımı doğrultusunda “yakınlaşma” kavramının itici gücünün ne olduğu sorulmaktadır. Küreselleşmek kelimesinin sözlükteki açıklaması “Dünya milletlerini ekonomi, siyaset ve iletişim bakımlarından birbirine yaklaşmaya ve bir bütün olmaya götürmek (TDK,2012).” tir. Bu tanımıyla küreselleşme, dünya üzerinde farklı ve uzak coğrafyalarda yaşayan insanların ekonomik, siyasi, kültürel bakımdan yakınlaşması, aralarındaki iletişimin, paylaşımın artmasıdır.    Farklı coğrafyalarda birbirlerinden uzak yaşayan insanların yakınlaşması birden olan bir durum değildir. Zaman içinde yaşanan ekonomik ve teknolojik gelişmeler bu yakınlaşmaların artmasını sağlamıştır. Sorunun çözümünde küreselleşmenin tanımı bilinmeli ve bu tanımdaki kavramlar birbirinden ayırt edilmelidir.

sanayinin gelişmesiyle ve teknolojik imkanların artmasıyla, farklı coğrafyalarda yaşayan ülkeler arasındaki özellikle ekonomik ilişkiler eskisine göre daha yoğun yaşanmaya başlamıştır. Sanayinin gelişmesi ve üretimin artması, bazı ülkelerin sınırları dışına çıkarak ham madde ve ürettiği ürünleri satacak pazar arayışına neden olmuştur. Dengeli olmayan bu karşılıklı ilişkide sanayi olarak gelişmiş Avrupa ülkeleri, sanayi olarak gelişmemiş diğer ülkeleri ham madde kaynağı ve pazar olarak kullanmaya başladılar. Ekonomik ilişkilerin yoğunlaşması iletişimin ve kültürel paylaşımların artmasına yol açmıştır. Bu gelişmelerin sonucunda Emperyalizm ön plana çıkmıştır. Sorunun çözümünde küreselleşme sürecinin evreleri dolaysıyla sonuçları bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

Soruda küreselleşmeye ilişkin yapılan tartışmalarda “Aşırı Şüphecilerin” görüşlerinin ne olduğu sorulmaktadır. Şüpheciler, Aşırı Küreselleşmecilerin geneli tarafından benimsenen küreselleşmenin ulus devletleri güçsüzleştirdiği düşüncesine karşı çıkmaktadırlar. Onlara göre, ulus devletler ve bu devletlerdeki ulusal hükumetler, yani yöneticiler küreselleşen ekonominin düzenlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Sorunun çözümünde küreselleşme düşüncelerine ilişkin sınıflandırmalar bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda medyanın işlevleri sorulmaktadır. McQuail medyanın işlevlerini şöyle özetlemektedir: Enformasyon sağlama, Karşılıklı bağ kurma, Devamlılık sağlama, Eğlendirme, Harekete geçirme  Sorunun çözümünde medyanın işlevleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda verilen özelliğin yeni medyanın hangi özelliğine ilişkin olduğu sorulmaktadır. Yeni medya ile kurulan ilişkide bireye kitleden ayrı olarak da iletiler sunulabilmektedir. Bireyin medyayı kullanma alışkanlıkları kayıt altına alınarak ona özel içerikler hazırlanabilmektedir. Örneğin İnternet'teki arama motorları, kullanıcının girdiği siteleri ve incelediği başlıkları türlerine göre ayırıp kaydını tutmaktadır. Sonra bu kayıtlar o arama motorunun sahibi şirket ya da onun bu bilgileri sattığı başka bir şirket tarafından kullanılabilmektedir. Bu şirketler, aldıkları bilgilere göre kullanıcıya özel reklamlar hazırlamakta ya da kullanıcıyı ilgileneceğini düşündükleri başka içeriklere yönlendirmektedirler. Böylece her bireye özel içerik hazırlanabilmektedir. Sorunun çözümünde yeni medyanın özellikleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda verilen araçlarının hangisinin çift yönlü bir iletişim biçimine sahip olduğu sorulmaktadır.  İletişimin çift yönlü olabilmesi için kaynak ve hedefin aynı iletişim kanalı üzerinde yer değiştirmesi gerekmektedir. Geleneksel iletişim araçları olan gazete, sinema, televizyon ve radyo gibi iletişim araçları tek yönlü bir iletişim özelliğine sahiptir. Yeni iletişim araçlarından İnternet ve onun bir uygulaması olan sosyal medya ise çift yönlü bir iletişim biçimine sahiptir. Sorunun çözümümde geleneksel medya ve yeni medyanın özellikleri bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

Soruda verilen örneğin medyada hangi yoğunlaşma türüne ilişkin olduğu sorulmaktadır. Medyanın bir alanında faaliyet gösteren bir medya şirketinin, kendisine ham madde sağlayan bir şirket ile ya da kendi ürününün insanlara ulaşmasını sağlayan bir şirket ile birleşmesi ya da onu satın alması dikey birleşmedir.  Örnek olarak bir gazeteye sahip olan şirketin kendisine kağıt sağlayan şirketi satın alması verilebilir. Ya da yine bir gazete sahibi şirketin, gazetenin dağıtımını yapan şirket ile birleşmesi dikey birleşmedir.  Sorunun çözümünde medyada yoğunlaşma türleri bilinmeli ve verilen örneğin bu kavrama ilişkin bir örnek olduğu çıkarımında bulunulmalıdır.

Soruda verilen açıklamanın hangi iletişim kuramına ait olduğu sorulmaktadır. Gündem Belirleme kuramına göre, medya halka “ne düşüneceğini” söylemede her zaman başarılı olamasa da, “ne hakkında düşüneceğini” söylemede her zaman etkili olmaktadır Yani medyada yer alan haberleri seçerek medya kuruluşları, insanların ne düşüneceğini belirleyemezler, ama ne hakkında düşüneceği üzerinde etkili olabilirler. Sorunun çözümünde günden belirleme kuramı bilinmelidir.

Amerikalı dilbilimci Noam Chomsky’ye göre medyanın ana görevlerinden en önemlisi propagandadır. Ona göre medya kasıtlı bir şekilde propaganda aracı olarak kullanılmaktadır ve egemenlik ile emperyalizmi desteklemektedir

Soruda sanayi toplumuna ilişkin teknoloji, yerleşim şekli ve sosyal yapıya ifadeler verilmekte ve bu ifadelerden hangi/hangilerinin sanayi toplumuna ilişkin olduğu sorulmaktadır. Sanayi toplumunda teknoloji; makine gücü, elektrik, petrol, nükleer güçten oluşur. Sanayi toplumunda nüfusun çoğunluğu şehirlerde yaşamaktadır ve sosyal yapı karmaşık işbölümü, ve ekonomi, askeri ve dini yapılara dayanır. Sorunun çözümünde toplum çeşitleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

1490'lardaki Birinci Küreselleşmenin sonucu sömürgeciliktir. Diğer şıklar küreselleşmedeki itici faktörlerdendir.

İkinci küreselleşmenin itici faktörü 1890'larda gelişen Sanayi Devrimi'dir.

Şüpheciler, “küreselleşme” kavramının abartıldığını ve yeni bir şey olmadığını düşünmektedirler. Yani onlara göre ticari ilişkiler daha önceki yüzyıllarda oluştuğu şekilde işlemektedir. Farklılaşan tek şey uluslar arasındaki etkileşimin yoğunluğunun artmasıdır.

Dönüşümcülere göre devletler de çok uluslu şirketler karşısında güçsüz ya da daha güçlü değillerdir. Sadece değişen her şey gibi devletlerin ve hükümetlerin yapısı da değişmektedir.

Medya iletişimin temel öğelerinden biridir. En basit anlamıyla iletişim, bir kaynaktan çıkan bir mesajın, yani bir iletinin, belirli bir ortamdan geçerek bir hedefe ulaşmasıdır. Yani iletişimin en basit halinde dört temel öğesi vardır: Kaynak, İleti, Ortam, Hedef

Hedef, kaynağın iletiyi ulaştırmayı amaçladığı ve gelen iletiye belirli bir tepki veren kişi ya da gruptur.