ULUSLARARASI İLETİŞİM

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, Baskın Oran’a göre 1990’lardan sonra yaşanmaya başlayan küreselleşmenin temelde üç nedeni vardır:

Doğru yanıt C seçeneğidir. Çünkü, Aşırı Küreselleşmeciler için, sanayi toplumunun aktörü olan ulus devletler, artık önemlerini yitirmişlerdir. Günümüzde mevcut piyasa mekanizması, yani sermaye sahipleri ve şirketlerin koyduğu kurallar, devletlerin uyguladığı politikaların yerini almaya başlamıştır.

 

Küreselleşme kavramına şüpheyle yaklaşan Şüpheciler grubu, Aşırı Küreselleşmecilerin karşısında durmaktadır. Giddens’a göre (2008: 93) tartışmanın bu tarafında yer alan Şüpheciler, “küreselleşme” kavramının abartıldığını ve yeni bir şey olmadığını düşünmektedirler. Yani onlara göre ticari ilişkiler daha önceki yüzyıllarda oluştuğu şekilde işlemektedir. Farklılaşan tek şey uluslar arasındaki etkileşimin yoğunluğunun artmasıdır. Şüpheciler, Aşırı Küreselleşmecilerin geneli tarafından benimsenen küreselleşmenin ulus devletleri güçsüzleştirdiği düşüncesine karşı çıkmaktadırlar. Onlara göre, ulus devletler ve bu devletlerdeki ulusal hükümetler, yani yöneticiler küreselleşen ekonominin düzenlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu anlamda dünyada şekillenen yeni ekonomik ilişkilerde ulus devletler güçlerini korumaktadır. Dolayısıyla, doğru yanıt D seçeneğidir.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü,  küreselleşme Dönüşümcüler için modern toplumları ve dünya düzenini yeniden şekillendiren hızlı toplumsal, politik ve ekonomik değişimlerin merkezi itici gücüdür.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü,  emperyalizm bir milletin ya da grubun, sömürü temeline dayanarak başka bir milleti ya da grubu siyasi ve ekonomik egemenliği altına alıp yayılması anlamına gelmektedir.

Doğru yanıt, C seçeneğidir. Çünkü, egemen görüşe göre McQuail medyanın işlevlerini şöyle özetlemektedir:

Yeni medyanın geleneksel medyadan ayrılmasını sağlayan temel farkları şu şekilde sıralayabiliriz:

Bu yüzden doğru yanıt D seçeneğidir.

Genel olarak internet bağlantısına sahip ve bilgisayar özelliği olan yeni medya öğelerine şunlar örnek verilebilir:

Bu yüzden doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Çünkü, medyanın bir alanında faaliyet gösteren medya şirketlerinin, yine aynı alanda büyümesi yatay büyüme olarak adlandırılmaktadır. Örnek olarak bir gazete sahibinin başka bir gazete daha satın alması gösterilebilir. Ya da bir televizyon kanalına sahip bir şirketin, başka bir televizyon kanalı daha alması medya sahipliğinde yatay büyümedir.

Amerikalı dilbilimci Noam Chomsky’ye göre medyanın ana görevlerinden en önemlisi propagandadır. Ona göre medya kasıtlı bir şekilde propaganda aracı olarak kullanılmaktadır ve egemenlik ile emperyalizmi desteklemektedir. Dolayısıyla, doğru yanıt B seçeneğidir.

Farklı coğrafyalarda birbirlerinden uzak yaşayan insanların yakınlaşması birden olan bir durum değildir. Zaman içinde yaşanan ekonomik ve teknolojik gelişmeler bu yakınlaşmaların artmasını sağlamıştır. Thomas Friedman, küreselleşmeyi üç döneme ayırmaktadır (2008: 19). Buna göre dünyadaki insanların küresel olarak birbirlerine yaklaşmaya başladıkları ilk dönem 15. yüzyıldan itibaren coğrafi keşiflerle birlikte başlar ve 19. yüzyıldaki sanayide yaşanan gelişmelere kadar sürer. İkinci dönem ise sanayi devrimi denen dönemle birlikte başlar ve bu dönemde küresel yakınlaşmalar artar. Son olarak Friedman 2000’li yıllara gelinirken özellikle iletişim alanında yaşanan gelişmelerle yeni bir küreselleşme çağına girildiğini söylemektedir. Benzer bir şekilde Baskın Oran da küreselleşmeyi üç döneme ayırmaktadır.

Dünyadaki uzak mesafelerin küresel olarak yakınlaşması her zaman ekonomi ve iletişim alanında yaşanan değişim ve gelişmelerin etkileşimi ile mümkün olmuştur. Küreselleşmenin ilk dönemlerinden itibaren iletişim teknolojileri gelişerek ekonomik ve kültürel paylaşımların artmasını sağlamıştır. Ama özellikle son otuz yılda yaşanan teknolojik gelişmeler dünya çapındaki iletişimin daha önce hiç olmadığı kadar hızlanmasını ve yayılmasını sağlamıştır. Bu yüzden bu ünitenin devamında “küreselleşme” kavramı daha önce yapılan sınıflandırmadaki son dönemi anlatacak şekilde kullanılmaktadır.

Held ve McGrew’e göre de, Aşırı Küreselleşmeciler için, sanayi toplumunun aktörü olan ulus devletler, artık önemlerini yitirmişlerdir. Günümüzde mevcut piyasa mekanizması, yani sermaye sahipleri ve şirketlerin koyduğu kurallar, devletlerin uyguladığı politikaların yerini almaya başlamıştır (aktaran Kaymakçı,2007: 7). Bu görüşe göre ekonomik
olarak küreselleşmede, dünya çapındaki ticaret ilişkilerinde artık devletler güç kaybetmektedir. Devletler yerine şirketler, yani sermayeleri, kaynak ve pazar sınırları küresel
olarak genişleyen “çok uluslu şirketler” belirleyici hale gelmeye başlamıştır.

Küreselleşme kavramına şüpheyle yaklaşan Şüpheciler grubu, Aşırı Küreselleşmecilerin karşısında durmaktadır. Gidens’a göre (2008: 93) tartışmanın bu tarafında yer alan Şüpheciler, “küreselleşme” kavramının abartıldığını ve yeni bir şey olmadığını düşünmektedirler. Yani onlara göre ticari ilişkiler daha önceki yüzyıllarda oluştuğu şekilde işlemektedir. Farklılaşan tek şey uluslar arasındaki etkileşimin yoğunluğunun artmasıdır.

Küreselleşme karşıtları, kapitalizmin savaşsız mantığının küreselleşme olduğunu savunmaktadırlar (Kaymakçı,2007: 7). Yani onlara göre küreselleşen sadece kapitalizmdir
ve bu anlamda dünyada hiç bir şey değişmemiştir.

Egemen görüşe göre McQuail medyanın işlevlerini şöyle özetlemektedir (aktaran Erdoğan,2011: 376).
• Enformasyon sağlama: Bir toplumda ve dünyanın genelinde olan olaylar hakkında bilgi sağlamak.
• Karşılıklı bağ kurma: Verilen bilgilerin ve olayların anlamı hakkında açıklama ve yorum yapmak; toplumsal yapının kurulmasını ve güçlenmesini sağlamak; yerleşmiş kurallar ve egemenlik için destek sağlamak.
• Devamlılık sağlama: Kültürü ifade etmek, yeni ve alt kültürlerin gelişimini tanımak; toplumsal değerlerin ortaklaşmasını sağlamak.
• Eğlendirme: İyi ve hoş vakit geçirtmek, günlük sıkıntılardan uzaklaştırmak.
• Harekete geçirme (seferber etme): Siyaset, savaş, ekonomik kalkınma gibi amaçlar
için kampanya yapmak.

Sayısallaşma, bilginin saklanması, işlenmesi ve aktarılmasında yaşanan büyük bir değişimdir. Günlük hayatımızda karşımıza daha çok “dijital” ve “analog” kelimeleri ile
çıkan bu ayrım, aslında verinin kaydedilme, saklanma ve aktarılmasındaki ayrımı işaret etmektedir. Analaog kelimesi, sözlük anlamı olarak benzer, eş anlamına gelmektedir. Yani
bir nesnenin analog olarak kopyalanması, onun bir benzerinin oluşturulmasıdır. Sayısal olarak aynı nesnenin kopyalanması ise, o nesnenin sayısal veri haline dönüştürülmesidir. Sayısallaşma, “...verilerin, yani ses, müzik, yazı, fotoğraf, görüntü biçiminde her tür enformasyonun, “bit”lere (0 ve 1’lere), yani bilgisayar diline, mikro işlemciler yardımı ile
dönüştürülmesidir (Törenli,2005: 98).”

Eşzamansızlık, yeni medya ile kurulan ilişkide eş zamanlı olmanın gerekmediğini anlatan kavramdır. Yani insanların geleneksel medya ile kurdukları ilişkide olduğu gibi belli zaman sınırlamalarının olmadığını ifade etmektedir. Örnek olarak, sinemanın geleneksel kullanılışını düşünelim. İnsanların film izlemek için belirli bir sinemadaki, belirli saatte yapılan gösterime gitmeleri gerekmektedir. Eğer o anda film herhangi bir yerde gösterilmiyorsa beklemek zorunda kalacaklardır. Benzer şekilde gazetenin geleneksel kullanımında, o günün sabahında gazetesini alan ve dünün haberlerini okuyan kişi, o gün olan olayları okumak için yarının gazetesini beklemek zorundadır. Ya da televizyondan hava durumunu öğrenmek isteyen kişi, televizyonların hava durumunu yayınladığı saati takip etmelidir.

Etkileşim, yeni medya ürünlerinin kullanıcıya sağladığı önemli olanaklardan biridir. Geleneksel medya ile kurduğu ilişkide alıcının tercih hakkı sadece gönderilen iletiyi alıp almamak ile sınırlıdır. Yani alıcı bir gazeteyi ya okur ya da okumaz, bir filmi ya izler ya da izlemez. Ama yeni medyanın etkileşim özelliği ile alıcının mesaj üzerinde, yani kendisine
sunulan film, haber, program benzeri içerikler üzerinde kontrolü artmıştır.

Dikey Birleşme: Medyanın bir alanında faaliyet gösteren bir medya şirketinin, kendisine ham madde sağlayan bir şirket ile ya da kendi ürününün insanlara ulaşmasını sağlayan bir şirket ile birleşmesi ya da onu satın alması dikey birleşmedir. Örnek olarak bir gazeteye sahip olan şirketin kendisine kağıt sağlayan şirketi satın alması verilebilir. Ya da yine bir gazete sahibi şirketin, gazetenin dağıtımını yapan şirket ile birleşmesi dikey birleşmedir.