ULUSLARARASI İLETİŞİM

Mc Luhan'a göre teknoloji, yalnızca hizmet ettiği amaç açısından toplumsaldır. Doğru cevap B'dir.

McLuhan’ın teknoloji üzerine düşüncelerinde yine bir Kanadalı olan iktisatçı Harold Innis’den etkilendiği söylenmektedir. Doğru cevap C'dir.

McLuhan, teknolojik bir uzantının bir diğerini köreltmesi (amputation) ile ilgili görüşlerini de dile getirmiştir. İnsan vücudunun
tüm teknolojik uzantıları bir başka uzantının gelişimine veya körelmesine neden olmaktadır. Bu durumda verilen örneğe göre doğru cevap E'dir.

Sıcak araçlar (Hot Medium) tek bir duyuya daha yoğun olarak hitap eden araçlar(örneğin radyo, fotoğraf ) olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

McLuhan, dünyayı küresel bir köye çevirebilecek en önemli aracın soğuk bir araç olan televizyon olduğunu düşünüştür. Doğru cevap C'dir.

Mc Luhan'a göre içinde bulunduğumuz çağ internet çağı değil elektronik çağdır. Doğru cevap E'dir.

Özgür basın kuramına göre hükumetlere ve siyasi partilere yapılan saldırılar cezalandırılmamalıdır. Doğru cevap A'dır.

Demokratik Katılımcı Kitle İletişim Araçları Kuramı, öncelikle kitle iletişim araçlarının giderek ticarileşmesine, monopolleşmesine, merkezileşmesine ve kamu yayıncılığının bürokratik bir hale gelmesine tepki olarak ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B'dir.

Bu kuramda esas olan Yatay düzlemde iletişimdir. Doğru cevap C'dir.

Medya içeriklerinde toplumsal kültüre ve dile öncelik verilmesi, gelişme Kuramının temel ilkelerinden biridir. Doğru cevap E'dir.

Teknolojik belirleyiciliği savunan yazarlar, iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin modern endüstri toplumlarının oluşmasının başlıca ön şartı olduğunu belirtmektedirler. Bununla birlikte, yazarların ne derecede belirleyiciliği savundukları hiçbirinde açıkça ortaya konmamıştır. Eleştirmenler bazen, insanın kontrolüne ve kültürel çeşitliliğe olanak tanıması açısından teknolojik belirleyiciliği iki seviyede incelemektedirler: güçlü teknolojik belirleyicilik ve zayıf teknolojik belirleyicilik.

Kanadalı bir iktisatçı olan Harold Innis, iletişimde Toronto Okulu geleneğinin kurucusu sayılmaktadır. Innis, toplumsal değişimin kaynağı olarak teknolojik yenilikleri göstermektedir. Toplumsal biçimlerdeki değişimler (aile, örgütler) Innis’e göre iletişim teknolojilerindeki değişimlerin bir fonksiyonudur. Teknolojik araçların çoğu insanın fiziksel yeteneklerini geliştirmek çabası içindir; iletişim teknolojisi düşüncenin, bilincin, insanın ender kavramsal yeteneklerinin uzantısıdır. Bu nedenle, geniş anlamda simgesel temsil biçimlerini içeren iletişim araçları gerçekte düşüncenin (beynin) uzantısıdır.

İnsanın teknoloji ile uzuvlarının uzantılarını yaratmasından yola çıkan McLuhan, her yeni teknoloji ile vücudumuzun uzantısı haline getirdiğimiz araçların aslında birer mesaj
olduğunu söyleyen “araç mesajdır” sloganını ortaya atmıştır. Düşünüre göre aracın kendisi içeriğinden önemlidir. Örneğin elektrik ışığı McLuhan’a göre saf enformasyondur. Bir kelimeyi veya ismi ifade etmek için kullanılmadığı sürece mesaj içermeyen bir araçtır. Her aracın içeriği aslında başka bir araçtır. Yazının içeriği konuşma,
basının içeriği sözcük, telgrafın içeriği basındır

İşitsel enformasyonun fazla olduğu bir diğer araç ise radyodur. McLuhan radyoyu da insanın sinir sisteminin bir uzantısı olarak görmektedir. Radyonun tüm dünyaya ulaşan
yapısı, bizi küresel bir köy olmaya yakınlaştırmaktadır. Sıcak bir araç olan radyoda insanlar yoğun işitsel enformasyon edinirken bunu görselleştirerek tamamlamaktadırlar.
Radyoda olanın tersine, sinemada ise görsel enformasyon yoğun olduğu için daha sonra sinemaya sesin girmesi sağlanmıştır. Bu kitle iletişim araçları içerisinde McLuhan, dünyayı küresel bir köye çevirebilecek en önemli aracın soğuk bir araç olan televizyon olduğunu düşünmektedir. Bunun nedeni her kitle iletişim aracının kendine ait karakteristiği ve anlatımı olduğunu düşünen McLuhan’ın, televizyonun insanlarda tam bir bağlanma özelliği taşıdığına inanmasıdır (Oskay, 1982:217).

McLuhan’a göre kitle iletişim araçları, yani medya insan duyularının kamusal alana uzantısıdır. Bununla beraber her yeni teknoloji insan duyularından birini veya bir grubunu güçlendirerek diğerlerinin önüne çıkarır ya da izole olmasını sağlar (McLuhan, 2001:25). Bir teknoloji her hangi bir duyumuzu dışarıdaki sosyal dünyaya açılan bir uzantı olarak kullanmaya başladığında, tüm duyularımızın kullanımı arasındaki orantıda bir değişim yaşanır, bir duyu diğer duyulara göre daha önemli olmaya başladığında, diğer duyular körelen, estetikliğini kaybeden (unaesthetized) bir duruma düşerler. Bu önem kaybı ise bir anlamda duyunun kimlik kaybı gibi düşünülebilir (McLuhan, 2001:25).

McLuhan’ın sınırlı bir toplumsal değişim öngördüğü düşünüldüğünde bu görüşleri çerçevesinde kitle iletişim araçlarının insanların nasıl düşüneceklerini belirlediği varsayımı öne sürülebilir. Bu bağlamda, düşünür bütün medyanın bir yeniden yapım olduğunu ileri sürmektedir. Kitle iletişim araçları bütünüyle bir arada hareket ettiklerinde bilinçliliğimizi, ruhsal anlamda yeni evrenler yaratacak şekilde değiştirebilirler (McLuhan ve Povers, 2001:145).

Sovyet medya kuramı, medyanın toplumun şekillendirilmesinde olumlu bir rol oynadığı düşüncesinden hareket etmektedir. Bu çerçevede, Sovyet Medya Kuramına göre
medyanın gayri resmi bir şekilde sosyal kontrol yapabilmede ve toplumda istenilen sosyoekonomik amaçlara ulaşılmasında önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Marx’ın görüşleri basının tarihi tarafsız ve objektif bir gerçeklikle yansıtmasını öngörmektedir. Bu durum kişisel yorumların etkisini azalttığından dolayı, özgürlükçü (liberal) basın sistemlerinden
farklı olarak, basında istikrarlı haber değerinin ortaya çıkmasını sağlar.

Otoriter medya kuramı çerçevesinde çalışan medya kamuya ait veya özel mülkiyete sahip olabilir. Otoriter kuram, Gutenberg’in Avrupa’da matbaa devrimini başlatmasıyla beraber gelişmeye başlamıştır (Biagi, 1999: 365-367). Bunun nedeninin, 1850’li yıllara kadar medyanın aristokratların (zengin sınıfın) elinde olduğunu söylemek mümkündür. Aristokratların elinde bulunan finansal ve siyasal güç, neyin yayınlanması gerektiği konusunda söz sahibi olmalarını sağlamıştır. Bununla birlikte, siyasal gücün devletin (iktidarların) eline geçmesiyle, medyayı kontrol etmek isteyen taraf genellikle iktidarlar olmuştur. Bu bağlamda otoriter (baskıcı) kuram teriminin, basının önleyici, engelleyici devlet gücünün bir aracı olarak kullanıldığı, yansız ve tepkisiz olmasının beklendiği dönemlerde ortaya çıkan uygulamalar için kullanıldığı söylenebilir (McQuail, 1994: 120).

Sosyal Sorumluluk Kuramı medyanın topluma karşı sorumluluğunu yerine getiremediği durumlarda, iktidarın medyaya Ekonomik destektopluma karşı sorumluluklarını yerine getirmesi konusunda müdahale etmesini öngörmektedir. Bu bağlamda, Özgür Basın Kuramı ve Sosyal Sorumluluk Kuramı arasındaki en önemli fark ortaya çıkmaktadır. Özgür Basın Kuramı medyanın iktidarın müdahalesi olmadan görevini iyi bir şekilde yapabileceğini öngörürken, Sosyal Sorumluluk Kuramı ise medyanın toplumun çıkarları doğrultusunda hareket etmediği dönemlerde gözetim altında bulundurulması gereğini savunmaktadır(Biagi, 1999:365-367).

Medya sistemlerini ele alan yukarıdaki dört değişik kuramsal yaklaşımın yanında, Gelişme Kuramı veya Üçüncü Dünya Kuramı olarak da bilinen ve gelişmekte olan ülkelerdeki
medya yapılanmasını inceleyen bir başka kuram daha bulunmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde medyanın sahipliği çoğunlukla devlet elinde bulunmakla beraber, özel sektör
yatırımları da bulunabilir. Gelişmekte olan ülke sınıfı içerisindeki ülkelerde medya, söz konusu ülkelerin sosyal ve ekonomik amaçlarına ulaşmakta, milli birlik ve beraberlik düşüncesinin topluma aşılanması alanlarında kullanılmaktadır.