Uluslararası İletişimin Altyapısı

Haberleşme insanlar arasında bilgi, fikir ve tutumların bir insandan diğerine ulaştırılması sanatıdır. Doğru cevap "Haberleşme"dir.

I,III ve IV

Kitle iletişim araçları hemen her ülkede sosyal ve siyasal bünyeyi bir ağ gibi sarmıştır. Toplumu
‘aydınlatma’, ‘eğitme’, ‘kamuoyu yaratma’ ve ‘yansıtma’ mekanizmasını oluşturan bu araçların bütün bu
etkilerinin belirleyicisi, kitle iletişim araçlarının kullanıldığı sosyo-ekonomik yapıdır.

Popüler gazetecilik akımının ilk ürünleri olan Peni (Penny) gazeteleri ise orta sınıf kesmindeki yeni
okurlarına dünya hakkında öğretici bilgi verip, sınıf kimliğinin anlamını öğreten bir yayın politikası
izleyerek kendilerine bir yer edinmeyi başarmıştır. 1835’te kurulan ‘New York Herald’ gazetesi, bu türde
yayın yapan gazetelerin önemli örneğini oluşturmaktadır. Peni basınıyla gazeteler ticaretle uğraşan seçkin
sınıfın değil, orta sınıf toplumunun olaylarını yansıtmaya başlamıştır.

Pulitzer, gazetesinde her gün üç önemli şeyi sunmakla kitleleri elinde tutmayı başarmıştır:
• Okunabilirlik,
• Heyecan,
• Eğitim.

ABD dünyada radyo ve televizyon yayıncılığına da öncülük etmiş, radyo yayıncılığı 1920 yılında başkanlık yarışının canlı verilmesiyle başlamıştır. Amerikan kongresinin 1934 yılında kabul ettiği İletişim Kanunu’nda yayıncılık konusunda bazı yasal düzenlemeler getirerek lisans zorunluluğunu kabul etmiştir.

Televizyon yayıncılığında ise CNN kanalı 1980 yılında faaliyete geçerek kablolu yayıncılık ve habercilik alanlarında yeni bir çığır açmıştır.

• Canlı yayına önem vermesi,
• 24 saat yayın yapması,
• Tüm dünyada kurduğu yerel muhabir ağıyla ayrıntılı haberler yakalaması,
• Özel haber birimleri oluşturmasıdır.

CNN yönetiminin ABD başkanları ile olan yakınlığı George Bush döneminde Beyaz Saray’a büro açmasıyla perçinlenmiştir. CNN’in dikkat çeken diğer yayınları ise eski Doğu Bloku ülkelerinden insan hakları konulu haberlere ayrı bir önem vermesi ve dünyanın önemli olaylarından Tiananmen Olayları, Berlin Duvarı’nın yıkılışı, Körfez Savaşı ve SSCB’nin çöküşüdür.

İngiliz basını ilk kez 1791 yılında yayınlanan ‘The Observer’ dünyadaki en eski ulusal Pazar gazetesidir. 1785 yılında yayın hayatına başlayan ‘The Times’ hem dünyanın en etkin, hem de ülkenin en eski günlük ulusal gazetelerinden birini oluşturmaktadır. Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’da da bölgesel gazeteler yayınlanmakta olup örneğin Asya kökenliler ya da Araplar gibi farklı etnik grupların çıkardığı gazete de ve dergiler de yayınlarını sürdürmektedir. İngiliz yazılı basını özellikleri bakımından olumlu nitelikler taşımaktadır:

İtalyan Anayasası ifade özgürlüğünü garanti altına almış ve bu özgürlüğün sınırlarını da belirlemiştir. 1948 yılında çıkarılan Basın Yasası gazetecilik mesleği ile ilgili normlarda;
• Gizlilik hakkını düzenler,
• Manevi standartları korur,
• Cevap verme, iftira ve onur kırıcı yayın hakkını düzenler,
• Editörlerin cezai sorumluluğunu düzenler.
1981 yılında çıkarılan bir yasayla daha ayrıntılı bir mevzuat belirlenmiştir. Buradaki en dikkat çeken yenilik basında tekelleşmeleri önleyecek tedbirler alınması gerektiğine dair maddedir. Gazete fiyatının başta hükümet tarafından belirlendiği İtalya’da 1988 yılında fiyat belirleme serbest bırakılmıştır.

Fransa’da modern basın 1789 Fransız Devrimi ile doğmuştur. 1789-1792 yıllarında devrimin sınırsız basın özgürlüğünden faydalanılmış, ancak sonraki iki yılda terörün ilk kurbanları gazeteciler olmuştur. Fransa’da İtalya’daki çoğulcu yaklaşımın aksine yayıncılık sektöründe merkeziyetçi devlet tekeli dikkat çekmektedir. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında hükümetlerin basın yoluyla siyasal propaganda yaptıkları gözlemlenmiştir.

Matbaanın 1450 yılında Almanya’da bulunması, dünyada basın hayatının başlangıcı olmuştur. Almanya’da klasik anlamda ilk gazete ise 1609 yılında yayınlanmaya başlamıştır. Bu yüzyılda kilise ve devlet basın üzerinde baskı unsuru olmuştur. Kilise basın üzerinde tam bir sansür yetkisine sahiptir.

Japon dilinde en eski gazete 1862 yılında çıkarılmış, ilk günlük gazete de 1871-1940 yılları arasında Yokohama Mainichi Shinbun adıyla basılmıştır. Bu dönemde çoğunlukla Samuray sınıfı ve diğer entellektüelleri de içeren yüksek sınıflara yönelik ilanlar yer almaktadır. Radyo yayını da 1925 yılında başlamıştır.

Ortadoğu ülkelerinde araç olarak radyo ve televizyon sistemleri ortaya çıkış dönemlerine bakıldığında
ülkelerle şu şekilde bağdaşlaştırılabilmektedir:
• İran: Krallığı güçlendirme aracı olarak
• Ürdün: Krallığın varlığını kurtarma aracı olarak
• Mısır Arap Cumhuriyeti: Ticari yayına ağırlık veren sistem
• Irak: Kültür ayrılığını uygulayan sistem
• Suriye Arap Cumhuriyeti: Devlet organı olarak işletilen sistem

• İsrail: Ortadoğu’da özerk sistem
•  Lübnan: Ortadoğu’da karma sistem

Suriye Arap Cumhuriyeti: Devlet organı olarak işletilen sistem 

Asya’daki sosyalist-komünist ülkelerde hükümet ve haberleşme arası ilişkiler kapitalist düzendekine göre  farklı biçimler ortaya koymaktadır. Örneğin Çin’de kitle haberleşme araçlarının ve kültürel üretimin denetimini devletten çok Komünist Parti elinde bulundurmaktadır. Hong Kong, Endonezya, Malezya, Singapur ve Tayland gibi ülkelerde yazılı medya özel mülkiyetteyken , elektronik medya kamu ve devlet mülkiyetindedir. Bu ülkelerde basın özgürlüğünden fiilen bahsetmek pek de mümkün değildir. Gazteci ve editörler tutuklanmakta, Endonezya’da yayın yasakları söz konusu olmaktadır. Tayland’da modern kitle haberleşmesi bir hayli gelişmiştir. TV kanalları devletin elindedir ancak
idare ve işleyiş özel sektöre bırakılmıştır. TV programcılığı yayınları kanunla kısıtlanmış, tüm yayıncışığa katı sansür uygulanmıştır.
Kültürel açıdan birçok unsurun bulunduğu Hindistan kültürel üretim ve haberleşmede karmaşıklık ve farklılık örneği oluşturmaktadır. Film üretimi ve dağıtımında devlet müdahalesinin en dikkat çeken biçimi sansürdür. Sansür kurulu 1950 yılında kurumsallaşmıştır.
Çin’de ifade özgürlüğü tamamen siyasi konjüktüre bağlıdır. Komünizmin yüksek standartları doğrultusunda ülkenin idare edilmesi gerektiği konusunda birleşen Çin liderleri 1989’dan itibaren politik fikirlerin serbest dolaşımını da engelleme yoluna gitmiştir.
Çin’de medya hükümetin bir kolu olarak görülmektedir bu yüzden hükümet medya ile ilgili bir düzenleme yapılması gerektiğini düşünmemiştir. Çoğu devletin sahip olduğu Çin gazeteleri yalnız kamuoyunu bilgilendirmek değil, aynı zamanda hükümeti memnun etmek için kamunun fikirlerini nbiçimlendirmeyi amaçlamaktadırlar.

İlk kez 1791 yılında yayınlanan ‘The Observer’ dünyadaki en eski ulusal Pazar gazetesidir.

İngiliz kamu hizmeti yayın kurumu BBC (British Broadcasting Corporation) 1927 yılında kurulmuş ve yayınlarında kaliteli bir biçimde kamu hizmeti yayıncılığı gerçekleştirilmesi temel alınmıştır.

Yayıncılık sektöründe merkeziyetçi devlet tekeli dikkat çekmektedir.

Toplumun bilmediği, gitmediği yerler ve nesneler hakkında bilgi verir, Yönetimle halk arasında ilişki kurarak merkezleşmeyi önler, Kapalı ekonomiyi açıp milli pazarı açarak toplumu modernleştirir, Kişisel ve ulusal umutları arttırarak, kalkınma için gerekli olan bilgi verici iklimi hazırlamış olurlar.