ULUSLARARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 5

İletişim teknolojilerinin gazetecilik üzerindeki etkileri şu şekilde sıralanmaktadır:

         Bu yüzden doğru yanıt A seçeneğidir.

Bir haber ajansının “Uluslararası” niteliği taşımasının ölçütü, öteki ülkelerde büro açmış olmak ya da muhabir bulundurmakla değil, doğrudan kamuoyuna haber ulaştıran kitle iletişim araçları arasında abonelerinin olmasıyla açıklanmaktadır. Haber toplamak üzere muhabir bulundurduğu ülkenin gazete, televizyon gibi kitle iletişim araçlarına haber satıyorsa bir ajans o zaman ancak uluslararası haber ajansı olarak nitelendirilebilir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Çünkü, Associated Press (AP) dünyadaki haber ajanslarının en eskisidir, 1848 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuştur. AP geniş haber kaynakları, yaygın haberleşme ağı, yeni teknolojileri kullanması, güvenilirliği ile uluslararası haber ajanslarının en yaygın ve etkilisidir.

İnternetin ses ve görüntüyü eş zamanlı ve hızla iletmesi habercilikte bilgi iletişiminde zaman ve mekan sınırlamasını kaldırmıştır. Günümüzde artık pekçok, gazete, radyo ve
televizyon kanalı içeriklerini internete taşımıştır. Bu şekilde ulaşabilecekleri kitle sayısını artırmayı amaçlamışlardır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2012 rakamlarına göre,
Türkiye’deki hanelerin yüzde 47.2 internet erişimine sahip, diğer bir deyişle Türkiye’de her iki evden birinde internet bağlantısı bulunmaktadır. Yine aynı araştırmanın sonuçlarına
göre, evlerde internetin en çok çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okuma ve haber indirme için kullanıldığını ortaya çıkmıştır. İnternet kullanıcılarının interneti en çok yüzde
72,5’le çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okuma, haber indirme için kullandığı görülmüştür. Bu istatistiklerden de görüldüğü gibi internet kullanıcıları için internet habere
erişmede çok önemli bir araçtır.

İnternetin sağladığı bir diğer imkan da bir haber ajansı, gazete, dergi, radyo veya televizyonda çalışmayan kişilerin de kitlelere yönelik içerik sunmasıyla bir anlamıyla haber
üretim sürecine dahil edilmesidir. Bunun en belirgin örnekleri bloglar ve sosyal ağlardır.

Sosyal ağların gündelik hayata etkilerini, medya tüketim alışkanlıklarından toplumsal hareketlere, iş dünyasından eğitime kadar çok geniş alanları kapsamaktadır. İnsanlar,
anlık bilgi alma, haberdar olma, kendilerini ifade etme gibi amaçlarla sosyal ağlara üye olmaktadır. Günümüzde haber almak için, özelllikle “son dakika” haberleri için sosyal
ağlar takip edilmektedir. İnsanlar günümüzde sadece habere sahip olmayı değil, yapacakları yorumlarla habere dâhil olmayı istemektedir. Etkileşimlilik özelliği, kişilere haberler
üzerinde yorum yapma fırsatı sunması nedeniyle insanlar tarafından sosyal ağlar yeni medya tüketim mecrası olarak kabul edilmektedir.

Soruda, verilen kavramların küreselleşmenin hangi boyutu ile ilgili olduğu sorulmaktadır. Küreselleşme siyasal, ekonomik, teknolojik ve kültürel sonuçlarıyla tartışılmaktadır. Kültürel anlamda da küreselleşme ile bir tek tipleşme gerçekleşmektedir. Tüm dünyada insanlar aynı teknolojilere, aynı marka kıyafetlere, arabalara, dizilere, filmlere, müziklere ilgi duymaktadır. Kültürel bir homojenleşme yaşanmaktadır. egemen Batı kültürü, farklı kültürler üzerinde bir tahakküm yaratarak, o kültürleri gittikçe tek tipleştirmeye başlamıştır. Sorunun çözümünde Kültürel küreselleşmenin ne olduğu bilinmeli ve bu kavram, diğer küreselleşme kavramlarından ayırt edilmelidir.

Sorudaki örnekte verilen haber metninin uluslararası haber olması için hangi özelliği belirgin olarak taşıdığı sorulmaktadır. Uluslararası haberin kriterleri şöyle sıralanmaktadır: Yeni meydana gelmiş veya ortaya çıkmış olması, büyük bir ulus kitle, tanınmış birey veya küme ile ilgili olması, çatışma öğesi bulunması, mesajı alanlarla psikolojik olarak yakın olması, Dünyanın nasıl olduğu ve nasıl anlaşılması gerektiği konusundaki mevcut değerleri içermesi, Anlaşılmasının güç olmaması, uluslararasındaki çıkar çatışmasının bir parçası olması. Sorunun çözümünde verilen örneğin unsurlarının uluslararası haber kriterlerinden hangisine ait olabileceği çıkarımında bulunulmalıdır.

Soruda haber ajanslarının işlevleri sorulmaktadır. Haber ajanslarının üç temel işlevi vardır. Bunlar; Haber ya da haber için gerekli malzemeleri toplamak, Haber üretmek (yazılı, sesli ve görüntülü), Toplanan ve üretilen haberleri abonelerine satmak. Sorunum çözümünde haber ajanslarının işlevleri bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

 

Soruda haber ajansların haberleri konularına ve önemlerine göre yaptığı dağıtım karışık olarak verilmekte ve doğru eşleştirme sorulmaktadır. Haber ajanslarında öncelik, olağan dışı olaylarla ilgili flaş haberdir. Aniden başlayan bir savaş, bir hükumetin devrilmesi ya da büyük bir devlet adamının ölüm haberi flaş haberdir. Ajanslar bu haberleri abonelerine kırmızı renkte uyarı işaretiyle geçerler. İkinci sırada doğal afetler ya da olağan dışı siyasi kararlarla ilgili olayları aktaran, iki cümleden oluşan basıma hazır acil haberler bulunmaktadır. Önemli bir olayın on satırlık aktarımını içeren haberler üçüncü sırada yer alırken, “öncelikle” koduyla yayınlanan haberler dördüncü sıradadır. Beşinci sırada ise “"normal" olarak adlandırılan haberler yer almaktadır. Seçme öyküler ya da hiçbir güncellik iddiası olmayan yazılar sıralamada altıncıdır. Sorunun çözümünde haber ajanslarının konularına göre öncelikli haberlerinin ne olduğu bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir

Bir haber ajansının “Uluslararası” niteliği taşımasının ölçütü, öteki ülkelerde büro açmış olmak ya da muhabir bulundurmakla değil, doğrudan kamuoyuna haber ulaştıran kitle iletişim araçları arasında abonelerinin olmasıyla açıklanmaktadır. Haber toplamak üzere muhabir bulundurduğu ülkenin gazete, televizyon gibi kitle iletişim araçlarına haber satıyorsa bir ajans o zaman ancak uluslararası haber ajansı olarak nitelendirilebilir. Sorunun çözümünde uluslararası haber ajanslarının özellikleri bilinmeli ve ayırt edilmelidir.

Avcı ve toplayıcı toplumlarda ilkel el aletlerine sahip olanlar, bu aletlere ulaşamayanlara ve kullanma bilgisine sahip olmayanlara karşı nasıl güçlü idiyse, bugünde teknolojik bilgiye ve onu kullanma becerisine sahip olanlar karşılarındakilere karşı daha güçlüdür. Buna örnek olarak, Boulding (1999), feodal derebeyliklerin sonunu getiren olgu olarak barutu göstermektedir. Doğru cevap E’dir.

1490'lardaki Birinci Küreselleşmenin sonucu sömürgeciliktir. Diğer şıklar küreselleşmedeki itici faktörlerdendir.

İkinci küreselleşmenin itici faktörü 1890'larda gelişen Sanayi Devrimi'dir.

Şüpheciler, “küreselleşme” kavramının abartıldığını ve yeni bir şey olmadığını düşünmektedirler. Yani onlara göre ticari ilişkiler daha önceki yüzyıllarda oluştuğu şekilde işlemektedir. Farklılaşan tek şey uluslar arasındaki etkileşimin yoğunluğunun artmasıdır.

Dönüşümcülere göre devletler de çok uluslu şirketler karşısında güçsüz ya da daha güçlü değillerdir. Sadece değişen her şey gibi devletlerin ve hükümetlerin yapısı da değişmektedir.

Medya iletişimin temel öğelerinden biridir. En basit anlamıyla iletişim, bir kaynaktan çıkan bir mesajın, yani bir iletinin, belirli bir ortamdan geçerek bir hedefe ulaşmasıdır. Yani iletişimin en basit halinde dört temel öğesi vardır: Kaynak, İleti, Ortam, Hedef

Hedef, kaynağın iletiyi ulaştırmayı amaçladığı ve gelen iletiye belirli bir tepki veren kişi ya da gruptur.

İyi ve hoş vakit geçirtmek, günlük sıkıntılardan uzaklaştırmayı sağlayan eğlendirme işlevidir.

1960’lardan sonra gelişmeye başlayan teknolojik yeniliklerle medyanın ve dolayısıyla iletişimin yapısı da değişmeye başlamıştır. Bu teknolojik yenilikler özellikle son otuz yıldır dünya çapında etkili olmaktadır. Yeni medyanın da ortaya çıkmasını sağlayan teknolojik değişim ve yeniliklerin öne çıkanları şunlardır:

• Uydu teknolojisi

• Fiber optik ağlar

• Bilgisayar

• Sayısallaşma

• İnternet

Eşzamansızlık, yeni medya ile kurulan ilişkide eş zamanlı olmanın gerekmediğini anlatan kavramdır. Yani insanların geleneksel medya ile kurdukları ilişkide olduğu gibi belli zaman sınırlamalarının olmadığını ifade etmektedir.