ULUSLARARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 6

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, iletişimin toplumsal işlevlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

Doğru yanıt C seçeneğidir. Çünkü, kişisel iletişim bireyin kendi kendisiyle kurduğu iletişimdir. Bu iletişim türünde kaynak ve hedef aynı kişidir. Birey düşünme, kendisini sorgulama, telkin etme, motive etme gibi birçok süreçte kendi kendisiyle iletişim kurmaktadır. Bu noktada bireyin toplumsal rolleri ve dolayısıyla içinde yaşadığı kültürün özellikleri etkili olabilmektedir.

Kitle iletişimin genel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü,  kültürlerarası iletişim farklı kültürler veya altkültürler arasında gerçekleşen iletişimdir. Tarihsel süreçte kültürlerarası iletişim, iş ilişkileri ve/veya politik ilişkiler sürecinde gündeme gelirken, günümüzde toplumsal değişim ve gelişen teknolojilerin etkisiyle çok daha yaygındır.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü,  bu güç kaynağını kişisel haklar ve görevlerden almaktadır. Bireylerin konumları, toplumsal rolleri, bilgi ve deneyimleri diğer bireylerle ilişki ve dolayısıyla iletişim kurma sürecinde güçlü olmalarına neden olur. Güçlü birey, karşısındaki bireylerden bir takım davranışları yerine getirmelerini isterken, karşısındaki bireyler çoğu zaman güç karşısında uyma davranışı sergiler. Yasal gücün sahip olunan konumla ilişkisine örnek olarak öğretmen öğrenci ilişkisini vermek mümkündür. Benzer şekilde, yasal güç diğer mesleki alanlar için de geçerlidir.

Doğru yanıt, E seçeneğidir. Çünkü, güç ve bilginin birbirine yakından bağlı olduğunu ve karşılıklı etkileşim ile birbirinin etkisini arttırdığını iddia eden Fransız filozof Foucault , bir profesörün, öğretmenin, kadın ya da erkeğin aynı konumda olmamasına karşılık, sahip oldukları bilgi ile iktidar kurarak, gücü elinde tuttuklarına işaret etmektedir.

Kişilerin içinde yaşadıkları toplumda güç ilişkilerine uyum sağlamaları, açık şartlandırma ve zımni şartlandırma yoluyla olabilir. Açık şartlandırmada, güce karşı boyun eğen olumlu bir tavır içinde yer alır. Zımni şartlandırmada ise etkin olan kültürel öğelerdir. Böylece boyun eğme eylemi, geleneğe uygun ve tabii bir hal alır. Fiziksel gücün bir güç kaynağı olarak ortaya çıkışında bu şartlandırmalar önemli rol oynar. Bu yüzden doğru yanıt D seçeneğidir.

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, karakteristik özellikler, sosyo-ekonomik durum, eğitim durumu, teknoloji bilgisi, ideolojiler, toplumsal roller, meslek ve statüler, iletişim kurma amaçları, iletişim kurma araçları, iletişimin gerçekleştiği mecralar, iletişim kurulan kişiye ilişkin algılamalar ve kültürel özelliklerdir. Bu unsurların belirleyiciliğinde kurulan iletişim esnasında ortaya çıkan çatışmalar ise, bireyler arasındaki güç eşitsizliklerinden, kişisel faktörlerden, rol-statü farklılıklarından, sosyo-ekonomik farklılıklardan ve ideolojik farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Bu yüzden doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Çünkü, yaygın olarak birçok ülkede yasama, yürütme ve yargıdan sonra dördüncü güç olarak kabul edilen kitle iletişim araçları, birey ve toplum hayatında merkezi öneme sahiptir. Çünkü kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumla buluşan temsillerde yeniden üretilen ideolojiler egemen grubun amaçları ve çıkarları doğrultusunda halkı yönlendirme, yanlışlıkların ve eksikliklerin üstünü örtme ve meşrulaştırma işlevi görürler. Buna ek olarak bu iletiler, bireylerin yaşama, düşünme, satın alma biçimlerini de şekillendirmektedir.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü, kültürlerarası iletişim sürecindeki güç ilişkilerini belirleyen bir diğer faktör ise göçtür. Ekonomik ve sosyo-kültürel açıdan daha iyi koşullarda yaşamak için kendi isteğiyle göç eden insanların yanı sıra, savaşlar, artan terör olayları, namus-töre cinayetleri veya doğal afetler nedeniyle zorunlu olarak göç etmek zorunda kalan insan sayısı tarihsel süreçte sürekli artmıştır. Bireylerle birlikte kültürlerinin de bir yerden bir yere taşınması olarak tanımlanabilecek olan göç sonucunda farklı kültür ve altkültürlerden bireyler bir arada yaşama deneyimini paylaşmak zorunda kalmaktadır.

Soruda, iletişimin temel özelliklerine ilişkin ifadelerden hangi/hangilerinin doğru olduğu sorulmaktadır. İletişim ortamı; kaynak-mesaj-araç-hedef olmak üzere dört temel öğeden oluşan oluşmaktadır. İletişim ortamının özellikleri, iletişim sürecini oluşturan öğelerin belirlenmesinde etkilidir. Bu temel öğeler ile gerçekleştirilen iletişimin temel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür 1. İletişimi kaynak başlatır. 2. Mesajların belirleyicisi kaynaktır.  3. Mesajın hangi araç aracılığıyla ve 4. ne zaman iletileceğini kaynak belirler. Sorunun çözümünde iletişimin temel özellikleri bilinmeli ve ayırt edilmelidir.

Soruda verilen tanımın hangi kavrama ilişkin olduğu sorulmaktadır. Kişilerarası iletişim, bireylerin karşılıklı olarak bilgi, duygu, düşünce ve yaşam biçimlerini paylaştıkları sürece verilen addır. Kişilerarası iletişim, iletişimden farklı olarak karşılıklı ilişki, diğer bir ifade ile etkileşimi içermektedir.  Sorunun çözümünde kişilerarası iletişimin tanımı bilinmelidir.

Soruda Alman düşünür ve sosyolog Max Weber ‘in güç kavramına ilişkin anlamın ne olduğu sorulmaktadır. Alman düşünür ve sosyolog Max Weber gücü,  “bir sosyal ilişki içinde, bir aktörün hangi temele dayanırsa dayansın, direnmeyle karşılaşsa bile istediğini yapabilme konumu olma ihtimali”, olarak tanımlamaktadır. Bu yönüyle güç, iyi olarak anlaşılmakta ve kişinin kendini iyi hissetmesiyle eşdeğerde görülmektedir

Soruda verilen örneğin hangi güç kavramı içerisinde yer aldığı sorulmaktadır. Gücün ortaya çıkmasında etkin olan bir başka etken de psiko-sosyal faktörlerdir. Gücün toplum içinde yerleşmesinde sembol ve simgelerde etkili olmaktadır. Hâkimin mahkemede belirli ve herkes tarafından bilinen bir üniforma giyerek yüksekte oturması veya bir din adamının vaaz verirken cemaatten daha yüksek bir platformda durması ve üniforma giymesi gücün sembolik ve simgesel karakterini yansıtır.  Soruda verilen örnek ise film ya da televizyon sahnelerinde kullanılan kamera açısının kişinin güçlü ve otoriter görünmesini sağlamaya ve dolayısıyla psiko-sosyal gücü yansıtan bir örnektir. Sorunun çözümünde güç kavramına ilişkin kaynaklar/türler bilinmeli ve verilen örneğin hangi türe ait olduğu çıkarımında bulunulmalıdır.

Soruda verilen ifadelerden hangilerinin Ödüllendirici ve/veya Cezalandırıcı Güce ilişkin olduğu sorulmaktadır. Otoritenin güç kanalıyla tesis edilmesindeki diğer bir kaynak ödüllendirici güçtür. Bu güç türünde önemli olan kişilerin belirli bir davranışa uyma nedeniyle elde edecekleri faydadır. Cezalandırma yetkisini elinde bulunduranlarda diğer bireyler üzerinde güç sahibidirler. Zorlayıcı güç ile ödüllendirici güç arasında tam tersine bir ilişki vardır. Ödüllendirici güçte olumlu şeylerin elde edilmesine çaba harcanırken, olumsuzluklar uzak tutulmaya çalışılır. Dolayısıyla cezadan farklı olarak ödüllendirici sonuçların dağıtım yeteneği gücü belirler. Soruda verilen diğer ifade olan düzeni sağlamaya yönelik olarak bir hiyerarşik yapının oluşması ifadesi ise Sosyo-Ekonomik Güce ilişkin bir ifadedir. Sorunun çözümünde güç türleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda verilen ifadelerden hangilerinin kişisel iletişim ve güce ilişkin olduğu sorulmaktadır.Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurları; cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, karakteristik özellikler, sosyo-ekonomik durum, eğitim durumu, teknoloji bilgisi, ideolojiler, toplumsal roller, meslek ve statüler, iletişim kurma amaçları, iletişim kurma araçları, iletişimin gerçekleştiği mecralar, iletişim kurulan kişiye ilişkin algılamalar ve kültürel özelliklerdir. Verilen şıklardaki ifadelerden biri kişisel değil, kişilerarası iletişim ve güce ilişkin ifadedir Sorunun çözümünde kişisel ve kişilerarası güç unsurları bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir

Soruda, verilen cümle örneklerinin kişilerarası iletişimde neyi ifade ettiği sorulmaktadır. Konuşma esnasında “eeee”, “ııııııı”, “sanırım”, “hatırlamıyorum ama” gibi tereddüt içeren kullanımlar bireyin güçlü yanlarını zayıflatıcı nitelikte olduğundan bu kullanımların yerine karşı tarafı ikna edicek emin cümlelerin kurulması gerekir.  Birey, kendi eksiklerine vurgu yaptığı cümleleri kullanmaktan kaçınmalıdır. Örneğin bir öğretim üyesinin ilk derse girdiğinde öğrencilerine “bu benim ilk dersim, çok heyecanlıyım, tedirginim ya da gerginim” demesi öğrenciler üzerindeki bilgi ve uzmanlık gücünün etkisini ve dolayısıyla otoritesini azaltacaktır.  Kişi, kendi çalışmaları ve uzmanlık alanına ilişkin bir konuşma esnasında karşıdakinden onay bekleyen sorular sormaktan kaçınılmalıdır. Örneğin “Sizde araştırmanın bu yöntemle yapılacağını düşünüyorsunuz değil mi?”. Şeklindeki soru ile kullanılan yöntemin karşı tarafa onaylatılmak istenmesi bireyin güven eksikliğini gösterir ve sahip olduğu bilgi ve uzmanlık gücüne ilişkin şüphe oluşturur.  Sorunun çözümünde verilen örneklerin kişilerarası iletişime ilişkin sözlü iletişim örnekleri olduğu bilinmeli ve çıkarımda bulunulmalıdır.

Soruda birçok ülkede dördüncü kuvvet olarak adlandırılan güç unsuru sorulmaktadır. Yaygın olarak birçok ülkede yasama, yürütme ve yargıdan sonra dördüncü güç olarak kabul edilen güç kitle iletişim araçlarıdır. Medya diğer bir ifade ile kitle iletişim araçları, birey ve toplum hayatında merkezi öneme sahiptir. Çünkü kitle iletişim araçları aracılığıyla toplumla buluşan temsillerde yeniden üretilen ideolojiler egemen grubun amaçları ve çıkarları doğrultusunda halkı yönlendirme, yanlışlıkların ve eksikliklerin üstünü örtme ve meşrulaştırma işlevi görürler. Sorunun çözümünde kitle iletişim araçları ve güç kavramı bilinmelidir.

Soruda, verilen bilgilerin hangi güç kavramına örnek oluşturduğu sorulmaktadır. Bireylerin yaşam biçimleri ile dil, konuşma-davranış biçimleri ve değer yargıları ait oldukları kültürün özellikleri çerçevesinde şekillenir. Farklı kültürlerin kendilerine özgü farklı özellikleri olduğu için kültürlerarasında gücün tanım ve uygulamaları da farklılık göstermektedir. Sorunun çözümünde kültürlerarası güç kavramı bilinmeli ve verilen örnek ifadelerin bu kavramla ilişkisi kurulabilmelidir.

Kişisel iletişim bireyin kendi kendisiyle kurduğu iletişimdir. Bu iletişim türünde kaynak ve hedef aynı kişidir. Birey düşünme, kendisini sorgulama, telkin etme, motive etme gibi birçok süreçte kendi kendisiyle iletişim kurmaktadır. Bu noktada bireyin toplumsal rolleri ve dolayısıyla içinde yaşadığı kültürün özellikleri etkili olabilmektedir.