ULUSLARARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 17

İletişimin çok sayıda tanımı olduğu gibi iletişim türlerine ilişkinde farklı sınırflandırmalar mevcuttur. İletişim sürecinde kurulan ilişkiler göz önünde bulundurularak iletişim türlerini şu şekilde sınırflandırmak mümkündür: 1. Kişisel iletişim 2. Kişilerarası iletişim 3. Kitle iletişimi 4. Kültürlerarası iletişim

Kişilerarası iletişimin genel özellikleri: 1. Kişilerarası iletişim en az iki kişi arasında gerçekleşir. 2. Kişilerarası iletişim karşılıklı etkileşime dayanır, tek yönlü değildir. 3. İletişimin etkili olmasında kişiler arasında kullanılan ortak semboller önem taşır. 4. Kişilerarası iletişim, bir süreç içerir. 5. Kişilerarası iletişim çoğunlukla kendiliğinden gerçekleşir. 6. Kişilerarası iletişim farklı rolleri ve dolaysıyla farklı ilişkileri içerir. Bu süreçte bireylerin kaynak ve hedef olma konumları değişebildiğinden roller esnek olabilmektedir. 7. İletişimin başarılı olmasında bireylerin cinsiyet, yaş, eğitim, rol, statü, bilgi düzeyi, tutum ve davranışları ile kültürel özellikler etkilidir.

Psiko-Sosyal Güç: Gücün ortaya çıkmasında etkin olan bir başka etken de psiko-sosyal faktörlerdir. Bu faktörlere bağlı olarak oluşan eşitsizlik hem bireysel, hem de toplumsal yapıda güç yapısının etkilenmesine yol açar. Kişilerin kendilerine ait karakteristik özellikleri, onları yönetmeye, buyurgan tavır göstermeye ve liderlik etmeye yönlendirir. Bazı kişiler ise itaat etmeye, emir almaya daha yatkındırlar. Dolayısıyla güç ilişkisinde yöneten ve yönetilen varlıklar oluşur (Adler, 1997: 212-216).

Yasal Güç: Bu güç kaynağını kişisel haklar ve görevlerden almaktadır. Bireylerin konumları, toplumsal rolleri, bilgi ve deneyimleri diğer bireylerle ilişki ve dolayısıyla iletişim kurma sürecinde güçlü olmalarına neden olur. Güçlü birey, karşısındaki bireylerden bir takım davranışları yerine getirmelerini isterken, karşısındaki bireyler çoğu zaman güç karşısında uyma davranışı sergiler. Yasal gücün sahip olunan konumla ilişkisine örnek olarak öğretmen öğrenci ilişkisini vermek mümkündür. Sınıf içerisinde susmamızı ve/veya bir takım aykırı davranışlarda bulunmamamızı söyleyen kişinin öğretmenimiz ya da arkadaşımız olması durumunda uyma davranışı farklılık gösterecektir. Yasal güç toplumsal rollerlede ilişkilidir. Aile içerisinde anne ve babalık rollerine atfedilen toplumsal değerlerin etkisiyle anne ve baba, çocukları üzerinde güce sahiptir. Bu nedenle anne ve babalar çocuklarının eve giriş saatlerini sınırlayabilir. (Kaypakoğlu, 2008: 165).

Referans Gücü: Kaypakoğlu (2008: 167) tarafından referans gücü olarak kabul edilen güç türünde, kişinin kendi referans grubunda, özdeşleştirdiği kişilerden etkilenmesi söz konusudur. Referans gücüne en iyi örnek, reklamlarda bir ürünün satışının kolaylaştırılması için tanınmış kişilerin kullanılması gösterilebilir. Kişi çok beğendiği, kendinde bulunduğuna inandığı özellikleri çekici bulduğu bu kişide görünce ona bağlanır. Böylece referans aldığı kişinin gücünden etkilenir.

Kişilerarası iletişimde etkili olan güç unsurlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: cinsiyet, yaş, fiziksel özellikler, karakteristik özellikler, sosyo-ekonomik durum, eğitim durumu, teknoloji bilgisi, ideolojiler, toplumsal roller, meslek ve statüler, iletişim kurma amaçları, iletişim kurma araçları, iletişimin gerçekleştiği mecralar, iletişim kurulan kişiye ilişkin algılamalar ve kültürel özelliklerdir. Bu unsurların belirleyiciliğinde kurulan iletişim esnasında ortaya çıkan çatışmalar ise, bireyler arasındaki güç eşitsizliklerinden, kişisel faktörlerden, rol-statü farklılıklarından, sosyo-ekonomik farklılıklardan ve ideolojik farklılıklardan kaynaklanmaktadır.

Kitle iletişim araçları şıkta ifade edilenin aksine yönetimle halk arasında ilişkiler kurarak merkezleşmeyi önlemektedir. Doğru cevap A'dır.

Popüler gazetecilik akımının ilk ürünleri olan Peni (Penny) gazeteleri ise orta sınıf kesimindeki yeni okurlarına dünya hakkında öğretici bilgi verip, sınıf kimliğinin anlamını öğreten bir yayın politikası izleyerek kendilerine bir yer edinmeyi başarmıştı. Doğru cevap B'dir.

Joseph Pulitzer’in 1878’de kurduğu St. Louis Post-Dispach ve 1883’te satın aldığı New York World gazeteleri "Yeni Gazetecilik" adlı gazete akımına örnek olmuştur

Pulitzer, gazetesinde her gün üç önemli şeyi sunmakla kitleleri elinde tutmayı başarmıştır. Bunlar: Eğitim, Okunabilirlik, Heyecan dan oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Fransa'da modern basın 1789 Fransız Devrimi ile doğmuştur. Doğru cevap B'dir.

Alman basını bu dönemde basın liberal, tutucu, dini ve sosyal demokrat olmak üzere dört alanda yoğunluk göstermiştir. Doğru cevap A'dir.

Japonya'da gazete endüstrisi 19’uncu yüzyıl sonlarında ve 20'inci yüzyıl başlarında Japon toplumunda kapitalist esasların kökleşmeye başlamasıyla oluşmuştur. Doğru cevap C'dir.

Mısır'da radyonun kullanımı diğer ülkelerden farklı olarak ticari amaçla gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

İletişim süreci kaynak-mesaj-araç-hedef olmak üzere dört temel öğeden oluşur. İletişimi kaynak başlatır ve mesajların belirleyicisi kaynaktır. Doğru cevap A'dır.

Kitle iletişimi belirli kaynaktan gelen bilgilerin geniş kitlelere iletilmesidir. Diğer bir ifade ile radyo, gazete, televizyon, sinema, internet gibi araçlar aracılığıyla iletilerin geniş kitlelere yayılmasıdır. Kitle iletişim sürecinde hedef geniş kitlelerdir. Hedef kitleyi toplumun değişik kesimlerinden gelen, farklı özelliklere sahip bireyler oluşturur. İletiler geniş kitlelere aynı anda iletilebilir. Diğer bir ifade ile eşzamanlı bir iletişimden söz etmek mümkündür. Kaynak, hedef kitlede yer alan bireyleri çoğunlukla tanımaz. Kaynaktan geniş kitlelere iletilmek üzere gönderilen mesajlar, kaynağa ulaşma imkânı olan herkese açıktır.

Doğru cevap D'dir.

A ve B şıklarında kişilerarası iletişim, C şıkkında temelde kültürlerarası iletişim, D şıkkında kişisel iletişim ve son olarak E şıkkında kitle iletişimine örnek verilmektedir. Söz konusu marka interneti kullanarak hedef kitlesine ulaşmakta, onlarla iletişim kurmakta ve onlara satış yapmaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Gücün tanımlanması, kullanımı ve yansımaları bireylere ve kültürlere göre farklılıklar gösterir. Kimi bireylere göre ekonomik güç önemliyken, diğer bireyler için uzmanlık gücü daha değerli olabilmektedir. Buna benzer olarak, kültüre bağlı olarak farklılık gösteren güç tanım ve kullanımları nedeniyle kimi kültürlerde erkeğin, kadın üzerinde baskı kurması güç göstergesi olarak değerlendirilmekte ve onaylanmakta iken cinsiyet eşitliğininin söz konusu olduğu kültürlerde böylesi bir tavır eleştirilmekte ve hatta suç olarak nitelendirilmektedir.

Doğru cevap D'dir.

Referans gücünde kişinin kendi referans grubunda, özdeşleştirdiği kişilerden etkilenmesi söz konusudur. Referans gücüne en iyi örnek, reklamlarda bir ürünün satışının kolaylaştırılması için tanınmış kişilerin kullanılması gösterilebilir. Kişi çok beğendiği, kendinde bulunduğuna inandığı özellikleri çekici bulduğu bu kişide görünce ona bağlanır. Böylece referans aldığı kişinin gücünden etkilenir.

Doğru cevap A'dır.

Cezalandırma yetkisini elinde bulunduranlar diğer bireyler üzerinde güç sahibidirler. Zorlayıcı güç ile ödüllendirici güç arasında tam tersine bir ilişki vardır. Ödüllendirici güçte olumlu şeylerin elde edilmesine çaba harcanırken, olumsuzluklar uzak tutulmaya çalışılır. Zorlayıcı güçte ise yapılması istenilen şeylere uyulmaması nedeniyle karşılaşılacak yaptırımlardan kaçınmak amacıyla kişiler bu güce boyun eğmeyi kabul ederler. Bu güç türünde, fiziki güç kullanımından, silah kullanmaya veya ebeveynlerin çocuklarını erken yatağa göndermelerinden, trafik polisinin yazacağı cezaya kadar çeşitli şekillerde cezalar uygulanabilir. Böylece başkalarına ceza verme imkânına sahip olanlar, ciddi bir güç ayrıcalığına sahip olurlar.

Doğru cevap C'dir.