ULUSLARARASI İLETİŞİM - Deneme Sınavı - 12

Kitle iletişim araçlarının ekonomik gücü öncelikle aracın sahiplik yapısıyla ilişkilidir. Doğru cevap C'dir.

Kitle iletişim araçları hemen her ülkede sosyal ve siyasal bünyeyi bir ağ gibi sarmıştır. Toplumu ‘aydınlatma’, ‘eğitme’, ‘kamuoyu yaratma’ ve ‘yansıtma’ mekanizmasını oluşturan bu araçların bütün bu etkilerinin belirleyicisi, kitle iletişim araçlarının kullanıldığı sosyo-ekonomik yapıdır.

Kitle iletişim araçlarının uluslararası alanda kullanımı, her ne kadar biribirne zıt kavramlar olarak görünseler de, kapitalleşme ve küreselleşme kavramları ile birlikte ele alınmalıdır.

Küreselleşme, kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasına paralel olarak dünya toplumlarının ekonomik, politik ve kültürel düzeyde çok yönlü olarak içiçe girdiği ve dünyanın bir ucunda olayların, kararların, çalışmaların ve etkinliklerin, yöresel ve ulusal sınırlar ötesinde toplumları etkileyebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda, toplumsal değişmeler, hiçbir ülke sınırı tanımadan bütün toplumları etkilemekte ve bu etkileşim süreçleri, kitle iletişim araçları ile daha da derinleşmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde dünya basın tarihi için önemli bir isim olan Joseph Pulitzer’in 1878’de kurduğu St. Louis Post-Dispach ve 1883’te satın aldığı New York World gazeteleri ‘Yeni Gazetecilik’ adlı gazete akımına örnek olmuştur. Bu yeni akımın özellikleri arasında;
• Haber-personel organizasyonu ve yerel haber toplama şebekesini geliştirmek,
• Yeni projeler oluşturmak,
• Gazeteler için reklam desteği sağlamak,
• Gazete fiyatını iki veya üç sentte tutmak,
• Yeni sütunlara tarafsızlığı taşımak, çalışan sınıfları desteklemek,
• Çarpıcı resimler ve büyük başlıklar kullanmak yer almaktadır.

Televizyon yayıncılığında ise CNN kanalı 1980 yılında faaliyete geçerek kablolu yayıncılık ve habercilik alanlarında yeni bir çığır açmıştır. CNN’in yayıncılığa getirdiği yenilikler:
• Canlı yayına önem vermesi,
• 24 saat yayın yapması,
• Tüm dünyada kurduğu yerel muhabir ağıyla ayrıntılı haberler yakalaması,
• Özel haber birimleri oluşturmasıdır.

İngiliz ulusal basınındaki son dönemdeki büyümeler Amerikan basınında da görüldüğü gibi tüketici seçeneklerini arttırmış ancak ideolojik alanı yeterince genişletememiştir. 1986 ve 1990 yılları arasında maliyet düşürücü yeni teknolojinin kullanılmaya başlanması ile birlikte yedi ulusal gazete yayına başlamıştır. Ancak pazardaki liderler rekabeti ortadan kaldırmak için kasıtlı bir biçimde promosyona başlayarak ve sayfa sayısını arttırarak maliyetlerin artmasını sağlamıştır. Sonuçta yalnızca dört yeni ulusal gazete ayakta kalabilmiştir; sansayonel ve siyasete bulaşmayan bir Pazar gazetesi olan Sunday Sport, Rupert Murdoch tarafından satın alınan bir muhafazakar tabloid gazete olan Today ve zengin, seçkin okuyuculara reklam hizmeti veren iki metkezci gazete Independent ve Independent on Sunday.

Matbaanın 1450 yılında Almanya’da bulunması, dünyada basın hayatının başlangıcı olmuştur. Almanya’da klasik anlamda ilk gazete ise 1609 yılında yayınlanmaya başlamıştır. Bu yüzyılda kilise ve devlet basın üzerinde baskı unsuru olmuştur. Kilise basın üzerinde tam bir sansür yetkisine sahiptir.

Japon basını okuyucularına her türlü konuyu aktaracak niteliktedir. Ülke gelişmiş haberleşme teknolojisi sayesinde hızla haber toplumuna dönüşmektedir. Değerlerin bireyselleşmesi, değişik ilgi alanlarının ortaya çıkması, haber çeşitlilik gereksinimleri gazeteleri daha zengin bir haber hazinesi oluşturmaya zorlamaktadır. Dünyanın en gelişmiş yayıncılık endüstrilerinden birine sahip olan Japonya’da iki ulusal sistem bulunmaktadır. Biri kamu kuruluşu olan NHK, diğeri ticari yayın sistemidir. Ülkede ifade ve konuşma
özgürlüğü garanti altına alınmıştır. Ticari yayın yapan şirketlerin ruhsatlarının süresi 5 yıl ile sınırlandırılmıştır, ruhsat yenilenmesi için şirletler programları hakkında geniş ayrıntılı bilgi sağlamak zorundadır.

Ortadoğu işitsel ve görsel basını temelde sömürgeci devletlerin girişimleri ile oluşturulmaya başlanmıştır. Özellikle radyo yayınları hemen hemen tüm dünya ile birlikte Ortadoğu ülkelerinde de hayata geçmiştir. Ancak televizyon yayıncılığı Ortadoğu’ya 1960’lı yıllarda girmiştir. Irak’ta radyo yayınları 1936 yılında başlamış, 1956 yılında ülkeye giren televizyon yayınlarıyla birlikte yapılan yayınlar hükümetin yayın organı kimliğini korumuştur. Suriye’de ise radyo yayınları Fransız mandası döneminde başlamış ancak
bölgede artan milliyetçilik akımları ve Fransa’nın İkinci Dünya Savaşı sırasında çökmesi ile birlikte radyo yayınları Suriyeli milliyetçiler tarafından ülkelerinin bağımsızlığa kavuşmasında önemli bir araç olarak kullanılmıştır. Suriye’de devlet tekelinde radyo yayınları 1946 yılında, televizyon yayınları da 1960 yılında başlamıştır.

Ortadoğu ülkelerinde araç olarak radyo ve televizyon sistemleri ortaya çıkış dönemlerine bakıldığında ülkelerle şu şekilde bağdaşlaştırılabilmektedir:
• İran: Krallığı güçlendirme aracı olarak
• Ürdün: Krallığın varlığını kurtarma aracı olarak
• Mısır Arap Cumhuriyeti: Ticari yayına ağırlık veren sistem
• Irak: Kültür ayrılığını uygulayan sistem
• Suriye Arap Cumhuriyeti: Devlet organı olarak işletilen sistem

Ortadoğu ülkelerinde araç olarak radyo ve televizyon sistemleri ortaya çıkış dönemlerine bakıldığında
ülkelerle şu şekilde bağdaşlaştırılabilmektedir:
• İran: Krallığı güçlendirme aracı olarak
• Ürdün: Krallığın varlığını kurtarma aracı olarak
• Mısır Arap Cumhuriyeti: Ticari yayına ağırlık veren sistem
• Irak: Kültür ayrılığını uygulayan sistem
• Suriye Arap Cumhuriyeti: Devlet organı olarak işletilen sistem

• İsrail: Ortadoğu’da özerk sistem
• Lübnan: Ortadoğu’da karma sistem

Çin’de medya hükümetin bir kolu olarak görülmektedir bu yüzden hükümet medya ile ilgili bir düzenleme yapılması gerektiğini düşünmemiştir. Çoğu devletin sahip olduğu Çin gazeteleri yalnız kamuoyunu bilgilendirmek değil, aynı zamanda hükümeti memnun etmek için kamunun fikirlerini biçimlendirmeyi amaçlamaktadırlar.

Kültürel açıdan birçok unsurun bulunduğu Hindistan kültürel üretim ve haberleşmede karmaşıklık ve farklılık örneği oluşturmaktadır. Film üretimi ve dağıtımında devlet müdahalesinin en dikkat çeken biçimi sansürdür. Sansür kurulu 1950 yılında kurumsallaşmıştır.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, kitle iletişim araçları;

Doğru yanıt C seçeneğidir. Çünkü, Spaces of Hope (Umudun Mekânları) isimli kitabında küreselleşmeyi sınıflandıran düşünür David Harvey’dir.

Küresel toplumun diğer boyutları gibi, uluslararası medya kültürü de temelde eşitsizliğe dayalı özellikleriyle karşımıza çıkmaktadır. Medya kültürü;

değiştirirler

 Dolayısıyla, doğru yanıt D seçeneğidir.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü, “popüler” gazetecilik akımının ilk ürünleri olan Peni (Penny) gazeteleri orta sınıf kesimindeki yeni okurlarına dünya hakkında öğretici bilgi verip, sınıf kimliğinin anlamını öğreten bir yayın politikası izleyerek kendilerine bir yer edinmeyi başarmıştır.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, 1960’lı yıllarda ortaya çıkan İnsan Hakları Hareketi ile Amerikan basınına muhalif alt-kültür ve yeraltı gazeteleri girmiştir.

Doğru yanıt, E seçeneğidir. Çünkü, İngiliz yazılı basını özellikleri bakımından olumlu nitelikler taşımaktadır:

İtalya’nın en popüler gazeteleri spor gazeteleridir. Yalnızca 6 gazetenin politik olduğu ülkede birçok gazete politik partilerin organıdır. Bu yüzden doğru yanıt D seçeneğidir.