Aof Panel

S

Uluslararası portföy yatırımları nedir?

Uluslararası portföy yatırımları riske uygun en yüksek getiriyi sağlayan başka bir ülkedeki hisse senedi, tahvil, bono şeklinde gerçekleştirilen ve çoğunlukla kısa vadeli olan yabancı finansal değerlerdir.

S

Hangi tür sermaye hareketleri uluslararası doğrudan yatırım olarak tanımlanır?

Uluslararası doğrudan yatırımlar yatırımcının başka bir ülkede üretim yapmak üzere bir firmayı satın alarak, yeni kurulan bir firma için kuruluş sermayesi sağlayarak veya mevcut bir firmanın sermayesini artırarak sermayesini, teşebbüsünü, teknolojisini, işletmecilik bilgisini kapsayan yönetim ve denetim yetkisini de beraberinde o ülkeye getirdiği yatırımlardır.

S

Uluslararası doğrudan yatırımları etkileyen faktörler neledir?

Ülkedeki piyasanın büyüklüğü, döviz kuru, büyüme oranı, iş gücü maliyetleri, ulaşım maliyetleri, yabancı yatırımcıya yönelik vergiler, dışa açıklık, ticaretin önündeki engeller, politik istikrar uluslararası doğrudan yatırımları etkileyen faktörlerden bazılarıdır.

S

Uluslararası pörtföy yatırımları etkileyen faktörler neledir?

Uluslararası portföy yatırımlarını etkileyen faktörlerde ise ilk sırayı risk almaktadır. Riskin yanı sıra kârlılık farklılıkları, ülkedeki döviz kurunun değişme olasılığı, faiz oranı, bankacılık sektörü ve finansal piyasanın gelişmişlik düzeyi, ülkedeki ödemeler dengesi bu tarz yatırımların belirleyicilerindendir.

S

Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası sermaye hareketlerinden beklentileri nelerdir?

Gelişmekte olan ülkeler açısından daha çok ülkelerdeki sermaye açığını kapatmak, işsizliği azaltmak, iş gücü ve ulaşım maliyetlerinden tasarruf sağlamak, üretim maliyetlerini düşürüp üretimi artırmak, ucuz ham madde elde etmek, döviz rezervlerini artırmak amacıyla tercih edilirken günümüzde bunlarla birlikte ülkenin sahip olduğu teknoloji ve bilgi açığını kapatmak, gelişmiş ülkelerle siyasi ilişkileri güçlendirmek, dışa açıklığı sağlamak, uluslararası rekabet gücünü artırmak, ileri teknoloji üretim teknikleri ile çevreyi korumak ve istihdam yaratmak gibi nedenler de eklenmiştir.

S

Uluslararası sermaye hareketleri yatırım yapan ve ev sahibi ülkelerin ödemeler dengesini nasıl etkiler?

Yabancı yatırımın yapıldığı yılda, yatırım yapan ülkenin dış harcamaları artmakta ve ödemeler dengesi açığı oluşurken ev sahibi ülkede kaynak artışı sayesinde ödemeler dengesinde bir iyileşme gerçekleşmektedir.

S

Uluslararası emek hareketliliğini sınırlayan faktörler nelerdir?

Uluslararası emek hareketliliğini sınırlayan faktörler:

Emeğin uluslararası hareketliliğinin maliyetinin yüksek olması,
Hükûmetlerin çalışmaya ilişkin yasal düzenlemelerinin emek hareketliliğini sınırlaması,
Ülkelerin sahip oldukları kültürel farklılıklardır.

S

Bir ülkenin iş gücü piyasasının uluslararası göç sonucunda ihtiyacından fazla sayıda yabancı iş gücü ile karşı karşıya kalması ne gibi etkiler yaratır?

Bu durumda yerli iş gücü olumsuz etkilenecektir. Söz konusu göç, emek arzını artırarak ve ücretlerin düşmesine sebep olacaktır. Ancak göç sonrasında ülke ekonomideki iş gücü eksikliğini yabancı iş gücü ile tamamladıysa, bu durumda göç alan ülke uluslararası göçten çıkar elde edecektir.

S

Uluslararası göç hareketlerinin ekonomik etkileri nelerdir?

Uluslararası göç hareketleri sonucunda ülkeler arasında ücret seviyeleri arasındaki farklılıklar azalır. Emek faktörünün hareketinin önündeki engellerin kaldırılmasıyla, dünya geliri artmaktadır. Uluslararası göçün serbestleşmesi ile göç veren ülkeler vergi gelirlerinde azalma gibi nedenlerle ekonomik açıdan bir kayba uğrarlar, bununla beraber göçmenler ülkelerine önemli miktarlarda döviz transfer etmektedirler.

S

Uluslararası tahvil ve hisse senedi yatırımları arasındaki en büyük farklılık nedir?

Uluslararası tahvil ile uluslararası hisse senedi arasındaki en önemli ekonomik fark risk konusudur. Tahvil sahibi, hisse senedinde olduğu gibi tahvil ihraç eden kuruluşun kâr-zarar riskine katılmaz.

S

Uluslararası portföy yatırımlarından olan uluslararası banka kredileri ile uluslararası tahviller arasındaki farklılıklar nelerdir?

İkisini ayıran temel fark vadeleridir. Uluslararası banka kredileri genellikle kısa vadeli iken uluslararası tahviller orta ve uzun vadeli kredi sağlama araçlardır. Hangi ülkenin sermaye piyasasına sunulacaksa o ülkenin ulusal para birimine bağlı olarak satışa çıkarılır. Genellikle o ülkenin banka ve finans kurumlarının oluşturduğu bir konsorsiyum aracılığı ile tahvil ihracı gerçekleştirilerek fon sağlanır. Uluslararası tahvillerin de aynı banka kredilerinde olduğu gibi bir ana para ve vade sonunda ödenecek faizi bulunmaktadır. Buna kupon ödemesi denir. Banka kredilerinden farklı olarak bu faiz sabit veya piyasa gelişmeleri göz önüne alınarak değişken nitelikte olabilir. Banka kredilerden bir diğer farkı ise uluslararası tahviller, bir özel şirket veya devlet kurumu (hazine, belediyeler vb.) tarafından çıkartılabilir.

S

Uluslararası portföy yatırımları ile doğrudan yatırımlar arasındaki temel farklılıklar nelerdir?

Uluslararası tahviller birer borç senedi iken hisse senedi bir mülkiyet senedir.
Uluslararası tahvil ve hisse senetlerinde yatırım yapılan ülkeye, sermayeleri aracılığı ile yalnızca döviz girişi söz konusu olurken uluslararası doğrudan yatırımlarda sermayenin yanında genellikle üretim teknolojisi ile nitelikli iş gücü ve işletmecilik bilgisi de yatırımla birlikte gelmektedir.
Uluslararası tahvillerin çıkartıldığı anda vadeleri bellidir; hisse senedi sahibi ile şirket arasındaki ilişkinin hukuki boyutu hisse senedi sahibi hissesini elinden çıkartana kadar devam eder.
Uluslararası portföy yatırımları ülkelerin ekonomik olarak kalkınmalarında uzun dönemde çok etkili olmamakla beraber, kriz dönemlerinde ani çıkışlarla istikrarsızlık yaratabileceği için gelişmekte olan ülkelere yönelik olumsuz sonuçlar da doğurabilmektedir.
Uluslararası portföy yatırımları ülkeyi terk etmiş olsalar bile, ülkedeki ekonomik ve siyasal koşullar tekrar düzeldiğinde ülkeye kolayca geri dönebilirler. Ancak bu durum uluslararası doğrudan yatırımlar için katlandıkları maliyet farklılıklarından dolayı geçerli olmamaktadır.
Uluslararası tahvillerin -değişken faizli tahvil özelliği taşımıyorlarsa- vadeleri gibi, getirileri de belli ve sabittir. Hisse senetleri ise sürekli değişkenlik arz eder.
Uluslararası tahvil sahipleri şirketin yönetiminde söz sahibi değillerdir. Hisse senedi sahipleri ise şirkete ortak oldukları pay oranında, kendilerine tanınan tüm ortaklık haklarından faydalanabilmektedir.
Uluslararası tahviller şirketlerin yanı sıra kamu kuruluşları tarafından çıkartılabilirken hisse senetleri anonim şirketler tarafından ihraç edilmektedir.
Uluslararası portföy yatırımlarını yapanlar finansal kurumlar, kurumsal yatırımcılar veya doğrudan bireysel yatırımcılar iken uluslararası doğrudan yatırımlarda genellikle çokuluslu şirketlerdir.

S

Uluslararası sermaye hareketleri nasıl sınıflandırılmaktadır?

Uluslararası sermaye hareketleri özel sermaye hareketleri ve resmî sermaye hareketleri olarak ikiye ayrılır. Özel sermaye hareketlerini ise doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve diğer yatırımlar olmak üzere üç başlık altında inceleyebiliriz. Bir yıldan az süreliler kısa, bir ile beş yıl arasındakiler orta ve beş yıldan fazla süreliler ise uzun vadeli yatırım şeklinde gerçekleşmektedir. Sermaye piyasası işlemleri tahvil ve hisse senedi gibi menkul değerlerin alım satımı ile ifade edilir ve genel olarak portföy yatırımları şeklinde adlandırılmaktadır.

S

Ücret seviyesinin nispi olarak yüksek olduğu ülkeye yönelik işgücü göçü nasıl etki yaratacaktır?

Bu durumda ücreti seviyesinin yüksek olduğu ülkede çalışacak nüfus bollaştığı için ücretler düşerken göç veren ülkede düşecektir. Bu durum iki ülkenin uyguladıkları ücretin eşit olmasına kadar devam eder.

S

Uluslararası tahvil ve hisse senedi yatırımları ile doğrudan yatırımlar arasında ne gibi farklılıklar vardır?

Uluslararası tahvil ve hisse senetlerinde yatırım yapılan ülkeye, sermayeleri aracılığı ile yalnızca döviz girişi söz konusu olurken uluslararası doğrudan yatırımlarda sermayenin yanında genellikle üretim teknolojisi ile nitelikli iş gücü ve işletmecilik bilgisi de yatırımla birlikte gelmektedir.

S

Uluslararası tahvil ihracı yoluyla fon akımı nasıl sağlanır?

Uluslararası tahviller orta ve uzun vadeli kredi sağlama araçlardır. Hangi ülkenin sermaye piyasasına sunulacaksa o ülkenin ulusal para birimine bağlı olarak satışa çıkarılır. Genellikle o ülkenin banka ve finans kurumlarının oluşturduğu bir konsorsiyum aracılığı ile tahvil ihracı gerçekleştirilerek fon sağlanır. Uluslararası tahvillerin ana para ve vade sonunda ödenecek faizi bulunmaktadır. Buna kupon ödemesi denir. Banka kredilerinden farklı olarak bu faiz sabit veya piyasa gelişmeleri göz önüne alınarak değişken nitelikte olabilir. Banka kredilerden bir diğer farkı ise uluslararası tahviller, bir özel şirket veya devlet kurumu (hazine, belediyeler vb.) tarafından çıkartılabilir.

S

Uluslararası doğrudan yatırımlar nasıl tanımlanmaktadır?

Doğrudan yabancı yatırımlar kişi veya firmalar tarafından, bir ülkede bir firmayı satın alarak, yeni kurulan bir firma için kuruluş sermayesini sağlayarak veya mevcut bir firmanın sermayesini artırarak diğer ülkelerde bulunan firmalara yapılan ve kendisi ile birlikte firmanın teknolojisini, yatırımcının yönetim ve denetim yetkisini de beraberinde getiren yatırımlardır.

S

Uluslararası portföy yatırımları ne tür risklerle karşılaşmaktadır?

Portföy yatırımları şeklindeki uluslararası sermaye hareketlerinin uluslararası politik risk, kambiyo kuru riski, bilgi edinebilme riski, iflas, piyasa veya faiz oranı riski, likidite riski, enflasyon riski, sektör riski vb. yatırım yapanlar tarafından üstlenilen bazı riskleri bulunmaktadır.

S

Gelişmekte olan ülkeler açısından uluslararası portföy yatırımları ile doğrudan yatırımlarından hangisi daha risklidir?

Uluslararası portföy yatırımları ülkelerin ekonomik olarak kalkınmalarında uzun dönemde çok etkili olmamakla beraber, kriz dönemlerinde ani çıkışlarla istikrarsızlık yaratabileceği için gelişmekte olan ülkelere yönelik olumsuz sonuçlar da doğurabilmektedir. Buna rağmen, uluslararası doğrudan yatırımlarda, yatırımcı uzun vadeli kararlarla hareket eder ve kriz anlarında ülkeyi anında terk etmesi zordur.

S

Uluslararası resmî sermaye hareketleri neleri kapsamaktadır?

Resmî sermaye hareketleri gelişmiş ülke ekonomilerinden gelişmekte olan ülke ekonomilerine bağış ve kredi şeklinde aktarılan yardımları kapsamaktadır. Bu yardımlar bağış şeklinde gerçekleştiğinde uluslararası bir transfer söz konusu iken, kredi şeklinde olduğunda devletler arası bir borçlanma söz konusudur. Resmî krediler piyasa koşullarından farklı olarak daha düşük faizli ve uzun vadeli kredileri ifade ederler. Dolayısıyla resmî sermaye hareketleri bu özellikleri sayesinde aynı zamanda dış yardım niteliğindedir.

Uluslararası Faktör Hareketleri