ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI

Tam sermaye hareketliliği durumunda sabit kur sisteminde para politikası tamamen etkisizdir.Sonuç olarak sabit döviz kuru sisteminde para politikasının hiçbir etki gösteremeyeceği, reel üretimi etkileyemeyeceği anlaşılmaktadır ;

Ulusal para arzı ↓ Y↓ olacaktır.

BP eğrisi eğimi artıp dikeyleştikçe esnek kur sisteminde izlenen para politikasının etkinliği artar.

Genel olarak bir ekonomide iç denge sorunları için maliye politikası, dış denge sorunları için para politikası izlenmesinin daha etkin sonuçlar vereceği ileri sürülmektedir. Bu yaklaşım, Robert Mundell tarafından ileri sürüldüğü için Mundell’in Tahsisler Kuralı adını alır. Böylece dış denge sorunu ile merkez bankası ilgilenirken iç denge sorunu ile hükûmetler kendi görev alanları çerçevesinde ilgilenirler. Buna yaklaşıma göre bir ekonomide hem işsizlik hem de dış açık sorunu olması durumunda uygulanması gereken genişletici maliye ve daraltıcı para politikasıdır.

Ekonomide başlangıçta iç ve dış dengenin sağlandığı durumda, tam sermaye hareketliliği ve esnek döviz kuru sisteminde genişletici bir para politikasının uygulanması durumunda LM eğrisi sağa kayar. Bu durumda para arzı artışının etkisi ile faiz oranı düşer, ülkeden sermaye çıkışı olur. Ayrıca para arzı artışı milli geliri arttırdığı için ithalat artışını da teşvik eder. Bir yandan sermaye çıkışı, diğer yandan ithalat artışı nedeniyle ekonomide dış açık oluşur ve döviz talebi artar. Esnek kur sisteminde döviz talebi artışı ile döviz kuru artar, ulusal paranın değeri düşer, dış ticarette ülkenin rekabet gücü olumlu etkilenir. Döviz kuru artınca değer kaybeden ulusal para ile ihracat artar, ithalat azalır. Bu durumda IS eğrisi sağa kayar, yeni denge durumu oluşur ve bu noktada mal ve para piyasası ile dış dengenin eş anlı olarak sağlanır. Sonuç olarak esnek kur sistemi uygulanan bir ekonomide para politikası izlenmesi durumunda milli geliri etkilemek mümkündür; bu nedenle para politikası başarılı bir sonuç verir.

Sabit döviz kuru sisteminde merkez bankasının dış dengenin sağlanması uğruna iç dengenin bozulmasına izin vermesi pasif politika olmaktadır. Ancak merkez bankasının elinde bu kötüleşmeyi önleyecek araçları bulunmaktadır. Eğer merkez bankası iç ekonomide millî gelirin, üretimin ve istihdamın azalmasını istemiyorsa ulusal para arzının azalmasına izin vermeyecek şekilde aktif politika izleyebilir ve
bu amaçla açık piyasa işlemlerini kullanabilir. Merkez bankası piyasaya döviz sürerken eş anlı olarak açık piyasa işlemleri ile alım yaparsa para arzının azalmasını önlemiş olur. Açık piyasa işlemleri ile alım yapılması, devlet tahvili, hazine bonosu şeklindeki devlet iç borçlanma senetlerinin (DİBS) merkez bankası tarafından piyasadan satın alınması ve böylece para arzının arttırılmasıdır. Merkez bankasının piyasaya döviz sürerken eş anlı olarak DİBS satın alması sayesinde ulusal para arzının değişmemesine sterilizasyon politikası adı verilmektedir.