ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI

Yapılan çalışmalara göre ithal ve ihraç malı talep esnekliklerinin kısa dönemde 1’den küçük olduğu görülmüştür. Bu durumda, devalüasyon sonrasında ihraç malı dış talebi hemen artamaz. Aynı şekilde ithal malı yurt içi talebi de hemen kısılamaz. Ülke devalüasyondan sonra aynı miktarda fakat daha düşük fiyatla ihracat yapar. İthalat da devalüasyon sonrasında aynı miktarda fakat daha yüksek fiyattan yapılır. Sonuç olarak ülkenin dış ticaret dengesi olumsuz etkilenir, dış ticaret açığı artar. Ekonomik kesimlerin devalüasyon sonrası oluşan yeni fiyatlara uyum sağlamaları zaman alır. Ancak uzun dönemde esneklikler 1’den büyük olur; ihracat artışı ve ithalat azalışı ile dış ticaret dengesi sağlanır. Bu nedenle yapılan bir devalüasyon nedeniyle dış ticaret dengesi önce bozulur, bir süre sonra iyileşir. Dış ticaret dengesi bu süreçte J eğrisi şeklini almaktadır. Bu nedenle devalüasyonun kısa dönemde başarısız, uzun dönemde başarılı olacağını ileri süren hipoteze J Eğrisi Hipotezi adı verilir.

Hükumetler ödemeler dengesi açıklarını gidermek amacıyla harcamaları ithal mallarından yurt içi mallara kaydırmayı tercih edebilmektedir. Bu durumda ödemeler dengesinin Cari İşlemler Hesabı üzerinde etkili olan ve harcama kaydırıcı politikalar olarak bilinen gümrük tarifeleri, kotalar, ithalat yasakları ve döviz kontrolleri gibi araçlar kullanılmaktadır.

Cari İşlemler Hesabı’nda yer alan alt hesaplar şunlardır:
Mal Ticareti
Hizmet Ticareti
Gelirler
Cari Transferler

C şıkkında yer alan "rezerv varlıklar" ise sermaye ve finans hesabının içinde yer alan bir alt hesaptır. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

I,II ve IV. ifadeler doğru iken, III ve V. ifadeler yanlıştır. Çünkü, ödemeler dengesi; biri Cari İşlemler Hesabı, diğeri Sermaye ve Finans Hesabı olmak üzere iki temel hesaptan oluşur. Ayrıca, bir ekonomideki gelişmeleri analiz etmeye imkân verecek tüm gerekli kalemleri içeren tablo analitik tablodur. Özet tablo ise sadece başlıca kalemleri içeren, sınırlı ölçüde bilgi veren bir tablodur. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Taşımacılık hesabı Hizmet Ticareti Hesabı’nda yer alır. Bu hesabın içinde mal ticareti ile ilgili taşımacılık verilerini içeren navlun kalemi ve uluslararası yolcu ve bagaj taşımacılık işlemlerini içeren diğer taşımacılık kalemi yer almaktadır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

IMF’nin oluşturduğu, belli bir sembolü olmayan sepet niteliğindeki hayali para SDR'dir. (Özel Çekme Hakları-SDR=Special Drawing Rights). IMF, her beş yılda bir SDR yaratarak üye ülkelere ödedikleri kotaları (üyelik aidatları) ölçüsünde rezerv tahsisinde bulunur. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Bu ekonomide Cari İşlemler Hesabı açığı tamamen Sermaye ve Finans Hesabı fazlası ile giderilmekte ve resmî rezervlerin de 16 birim artması gerekmektedir. Ancak resmî rezervler 9 birim arttığına göre kayıt hatalarından kaynaklanan 7 birimlik bir sermaye çıkışı söz konusudur. Aşağıda hesaplama şekli gösterilmiştir:

Ödemeler Dengesi = Cari İşlemler Hs. + Düzenli Sermaye ve Finans Hs.+ NHN+ Resmî Rezervler Hs.= 0

Ödemeler Dengesi = (-50) + (+66) + (-7) + (-9) = 0

Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Yatırımlar, hükûmet harcamaları ve ihracat arttığı zaman millî gelir de artar. Bu nedenle bu kalemlere ilaveler adı verilir. Öte yandan tasarruflar, vergiler ve ithalat artınca millî gelir azalacaktır. Bu nedenle bu üç kaleme de sızıntılar denmektedir. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

II ve IV. ifadeler doğru iken I ve III. ifadeler yanlıştır. Çünkü, Döviz kurunun artması, ülkedeki mallar yabancılar için daha ucuz hale geleceği için, ülkenin dış piyasalardaki rekabet gücünü düşürmez, artırır. Ayrıca, döviz kurunun düşmesiyle ihraç malları döviz cinsinden pahalılaşmış olur. Doğru seçenek "E" şıkkıdır.

Ödemeler dengesinin fiyat-altın para mekanizması ile otomatik olarak sağlanacağını ileri süren ilk iktisatçı David Hume'dur. Bu görüş ilk kez 1752 yılında ortaya atılmış ve 1930’lara kadar uluslararası denge mekanizmasını açıklayan temel bir görüş olarak kabul edilmiştir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Klasik miktar kuramına göre ekonomide para arzı artarsa fiyatlar genel düzeyi de aynı oranda artar. Dolayısıyla, doğru seçenek "B" şıkkıdır.

A,C,D ve E seçeneklerindeki ifadeler doğru iken, B seçeneğindeki ifade yanlıştır. Çünkü, İhraç ve ithal malları talep esneklikleri toplamı bire eşit veya birden büyük olması durumunda devalüasyon başarılı olur ve bu koşula Marshall-Lerner koşulu adı verilir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

B,D ve E seçenekleri ekonomide dış ödemeler dengesi fazlası olduğunda Merkez Bankası'nın uygulayacağı genişletici para politikası uygulamalarıdır ve bu politikalarla C şıkkında belirtilen ithalatta artış sağlanarak dış fazlanın giderilmesi amaçlanır. Ancak A şıkkında yer alan açık piyasa işlemleri ile menkul kıymet satımı uygulaması dış ödemeler dengesi açığı olması durumunda uyguladığı daraltıcı para politikalarındandır. Doğru seçenek "A" şıkkıdır.