ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI

Döviz Alış ve Satış Kurları

Döviz Piyasası ve Döviz Kuru Sistemleri

Döviz Piyasasının İşlevleri

Döviz Piyasası ve Döviz Kuru Sistemleri

Döviz Piyasasının İşlevleri

Satın alma gücü paritesi teorisi, ülkelerin ticaret konusu olan mal fiyatları ile döviz kurları arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır. İlk kez 1918 yılında Gustav Cassel tarafından açıklanan bu teori mutlak ve nispi olarak iki açıdan incelenmektedir.

Nominal ve Reel Döviz Kuru

Günümüzde elektronik ortamda yapılan spot döviz işlemlerine Forex veya FX piyasası (Foreign Exchange) denilmektedir. Bu piyasa dünyanın en büyük, en hızlı ve en likit piyasası niteliğindedir.

ülkelerin enflasyon oranları dikkate alınarak hesaplanan kura reel kur denmektedir. Diğer bir deyişle reel kur, piyasada açıklanan nominal kurun (döviz fiyatlarının) iki ülke enflasyon oranına göre düzeltilmesiyle elde edilen bir endekstir.

Spekülasyon

Döviz Piyasas›n›n ‹fllevleri

Temiz dalgalanma (clean float): Sadece kısa dönemli düzensiz dalgalanmaların ortadan kaldırılması amacıyla döviz kurlar›na müdahale edilmesidir. Böylece piyasada oluşan aşırı değişkenlik giderilmiş olur.

Döviz Piyasası İşlemleri: Arbitraj ve Spekülasyon

DÖVİZ PİYASASI

Bu rejimde Merkez Bankası belirli bir merkezî parite tespit eder ve bu pariteyi çeşitli göstergeler doğrultusunda ayarlar. Bu sistem enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde aralık sisteminin uygulanış biçimi olup ulusal paranın aşırı değerlenmesini önler. Böylece döviz kurundaki büyük değişmelerin ve spekülasyonun getireceği zararlardan kaçınılabilir.

Döviz Piyasasının İşlevleri

Sabit kur sisteminde ulusal paranın değerinin parasal otoritenin kararı ile resmen düşürülmesine devalüasyon adı verilir. Paranın değerinin yükseltilmesine de revalüasyon denir. Bu kavramlar sadece sabit kur sisteminde geçerli olan kavramlar olup dalgalı kur sisteminde kur ayarlaması olarak ifade edilmektedir.

Döviz işlemlerini yürüten resmî kurumlar Merkez Bankası ve Hazinedir. Merkez Bankası bu piyasanın en düzenli resmî katılımcısıdır. Merkez Bankasının döviz işlemleri yapmasının temel amacı ulusal paranın değerini korumak ve döviz rezervlerini belirli bir düzeyde tutmaktır.

Nispi satın alma gücü paritesi, mutlak yaklaşımdan farklı olarak döviz kurlarının alması gereken değeri açıklamaz. Bu teori döviz kurlarının, belli bir dönemde ne kadar değişmesi gerektiğini açıklar.

1970’li yıllardan sonra dalgalı kur sistemi uygulamasının yaygınlaşması ile kur riskinden kaçınma ihtiyacı artmış, bu ihtiyaçtan türeyen türev işlemler geliştirilmiştir. Türev işlemler piyasası kapsamında temel olarak forward işlemler, futures işlemler, opsiyon işlemleri ve swap sözleşmeler yer almaktadır.