ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI

GATT 1947 toplam yirmi üç ülkenin taraf olduğu çok taraflı bir uluslararası anlaşmadır. GATT 1947’nin amacı, üye ülkelerin yaşam standartlarını yükseltmek, istikrarlı büyüme ile kaynakların tam kullanımını sağlamak, üretimin ve uluslararası ticaretin geliştirilmesine katkı sağlamaktır. Bu doğrultuda GATT 1947’nin temel önceliği, tarife ve tarife dışı engelleri kaldırarak uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi olmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

GATT 1947’nin XXIV. maddesi uyarınca gümrük birlikleri ve serbest ticaret bölgeleri en çok kayırılan ülke ilkesinin en önemli istisnasını oluşturmaktadır. Ayrıca az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için geliştirilen özel rejimler en çok kayırılan ülke ilkesinin istisnaları arasında yer almaktadır. İlgili istisnalar, DTÖ tarafından da tanınmıştır. Ulusal muamele ilkesi ise iç piyasada yerli ve ithal mallar arasında ayırımcılık yapılmaması esasına dayanır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Güney Amerika Ortak Pazarı (Mercosur), Arjantin, Brezilya, Uruguay ve Paraguay tarafından 1991 yılında oluşturulmuştur. 2006 yılında Venezüella da Mercosur’e katılmıştır. Mercosur ülkeleri 1995 yılında gümrük birliğini tamamlamış ve ortak pazar yaratmayı hedefleyen bir ekonomik entegrasyona dönüşmüştür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ülkelerin tarife oranların yükseltmemeleri esasına dayanmaktadır. GATT 1947’ye taraf olan ülkelerin yükseltmemeyi taahhüt ettikleri tarife oranları bağlı tarife oranı olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Özel ve lehte muamele uygulamaları: Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin serbest piyasa ekonomisine geçiş süreçlerini
kolaylaştırmak ve desteklemek amacıyla geliştirilen düzenlemelerdir. İlgili düzenlemelerle ülkelerin dış ticaret politikalarını GATT 1947 ve günümüzde DTÖ kuralları ile uyumlu hâle getirmeleri kolaylaştırılmaktadır. Özel ve lehte muamele uygulamaları çerçevesinde az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere DTÖ kurallarını benimsemeleri için daha uzun geçiş süreleri tanınmakta veya kuralların kapsamı geçici olarak daraltılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tercihli ticaret düzenlemeleri: Taraf olan ülkeler arasındaki ticarete diğer ülkelere uygulanan tarifeden daha düşük ithalat tarifesi uygulanması söz konusudur. Ülkeler arasındaki bağımlılığın en düşük olduğu ekonomik entegrasyon aşamasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ortak pazar: Malların yanı sıra hizmetlerin, işgücünün ve sermayenin serbest dolaşımının sağlandığı ekonomik entegrasyon aşamasıdır. Ortak pazarın iyi işleyebilmesi için üye ülkelerin ekonomi politikalarını uyumlaştırmaları hatta
bazı politikalarda ortak düzenlemelere gitmeleri gerekmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gümrük birliklerinin ticaret yaratma etkisi, kaynak tahsisinde etkinliği artırır ve dünya refahını olumlu yönde etkiler. Gümrük birliklerinin ticaret saptırma etkisi ise kaynak tahsisinde etkinliği azaltır ve dünya refahını olumsuz yönde etkiler. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gümrük birlikleri, ikinci en iyi teorisinin en bilinen uygulama alanlarından biridir. Gümrük birliklerinde gümrük birliğine üye ülkeler arasındaki ticarette uygulanan engeller kaldırılırken gümrük birliğine üye olmayan ülkelere karşı ortak gümrük tarifesi uygulaması söz konusudur. Doğru cevap D seçeneğidir.

GATT 1947 uluslararası ticaret kurallarını belirlerken beş temel ilkeyi esas almıştır.
Bu ilkeler, günümüzde DTÖ’nün de temel ilkeleri olarak benimsenmiştir:
• Uluslararası ticarette ayrımcılığın ortadan kaldırılması
• Uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi
• Uluslararası ticaretin şeffaflaştırılması
• Uluslararası ticarette adil rekabet kurallarının benimsenmesi
• Uluslararası ticaretin ekonomik kalkınmayı desteklemesi ve ekonomik reformu
teşvik etmesi

DTÖ, 1986 yılında Uruguay’ın Punta del Este şehrinde başlayan, Uruguay Ticaret
Turu olarak adlandırılan ve 1994 yılında Fas’ın Marakeş şehrinde sona eren müzakereler sonucunda, 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe giren DTÖ Anlaşması (Marakeş Anlaşması) ile kurulmuştur.

DTÖ’ye üye ülkeler arasındaki uzlaşmazlıklar, Aralık 1996’da toplanan DTÖ’nün kuruluşundan sonraki ilk Bakanlar Konferansı olan Singapur Bakanlar Konferansı’nda belirginleşmeye başlamıştır. Singapur Bakanlar Konferansı’nda gelişmiş ülkeler yatırımlar, rekabet, kamu alımlarında şeffaflık ve ticaretin kolaylaştırılması gibi yeni konuların DTÖ’nün gündemine alınmasını talep etmiştir.

Cancun Bakanlar Konferansı bir başka ilke de sahne olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler ilk kez Cancun Bakanlar Konferansı’nda, Brezilya’nın girişimleriyle G-20 adı altında bir koalisyon oluşturmuş ve ekonomik çıkarları için ortak hareket ederek gelişmiş ülkelere karşı ortak bir tutum geliştirmiştir.

Ekonomik Entegrasyon Aşamaları,

Gümrük birliklerinin ekonomik etkileri sistematik bir şekilde ilk kez Jacop Viner tarafından incelenmiştir. Jacop Viner 1950 yılında yayımlanan Gümrük Birliği Meselesi (The Customs Union Issue) adlı kitabında gümrük birliklerinin statik etkilerini analiz etmiştir.

Avrupa Birliği (AB), temelleri 1952 yılında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ile atılan, günümüzün en başarılı ekonomik entegrasyon örneğidir.

Avrupa Birliği (AB), temelleri 1952 yılında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ile atılan, günümüzün en başarılı ekonomik entegrasyon örneğidir. Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un bir araya gelerek oluşturduğu AKÇT, üye ülkeler arasında kömür ve çelik endüstrilerinde ortak pazar yaratmayı hedeflemiştir.

AB’de EPB, 1 Ocak 2002 tarihinde oluşturulmuş; bu tarihte AB’nin ortak para birimi olan euro tedavüle girmiştir. Euro, AB’ye üye ülkelerin tümü tarafından değil, 2014 yılı itibariyle yirmi sekiz üye ülkenin on sekizi tarafından kullanılmaktadır.

GATT 1947 toplam yirmi üç ülkenin taraf olduğu çok taraflı bir uluslararası anlaşmadır. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

GATT 1947’nin amacı, üye ülkelerin yaşam standartlarını yükseltmek, istikrarlı büyüme ile kaynakların tam kullanımını sağlamak, üretimin ve uluslararası ticaretin geliştirilmesine katkı sağlamaktır. II ve V. ifadeler bu amaçlar arasında yer almadığından doğru seçenek "C" şıkkıdır.