ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI

Gümrük vergileri yasa ile konuyorsa böyle tarifelere otonom tarife denir. Doğru cevap A'dır.

Dış ticarete uygulanan tarife dışı kısıtlamalar:

Doğru cevap E'dir.

Miktar kısıtlamaları diğer bir deyişle kotalar, tarife dışı kısıtlamalar içinde en
önemli olanıdır. Doğru cevap B'dir.

Uygulamada başlıca üç tür tarife sistemi vardır. Bunlar, tek kolonlu (single-column) çift kolonlu (double-column) ve üç kolonlu (triple-column) tarife sistemleridir. Gümrük vergileri yasa ile konuyorsa böyle tarifelere otonom tarife denir. Eğer vergiler uluslararası anlaşmalar ve karşılıklı görüşmeler sonucunda belirleniyorsa bu tip tariflere sözleşmeli tarife (conventional tariff) adı verilir. Gümrük vergileri uluslararası anlaşmalarla belirlenince, bunların artık tek taraflı kararlarla değiştirilmesi mümkün değildir.

Gümrük vergileri advalorem ve spesifik olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca bunla- rın birleşiminden oluşan karma (compound) vergiler de vardır. Advalorem ver- giler ithal edilen malın değeri üzerinden yüzde olarak alınır. Spesifik vergiler ise ithâl edilen malın fiziki birimleri başına sabit miktarlarda tahsil edilir. İthal bir otomobilin CIF (Cost, Insurance, Freight) fiyatı üzerinden %50 oranında vergi alınırsa bu advalorem, vergi ithal edilen her bir otomobil başına 5 bin TL olarak tahsil edilirse, bu spesifik gümrük vergisidir.

Spesifik vergiler, bir malın düşük kalitelerini yüksek kalitelilerine oranla daha fazla vergilendirdiği için sakıncalıdır.

Eğer ekonomide atıl kaynak yoksa (tam çalışma varsayımı) ithal ikamesini gerçekleştirmek için gerekli olan kaynaklar, marjinal verimi daha yüksek olan diğer sektörlerden (ihracat sektörü) çekilir. Bunun sonucunda verimi daha düşük olan sektörde üretim yapılır ve ekonomide reel bir kayıp söz konusu olur. Buna gümrük tarifelerinin koruma etkisi (protection effect) ya da üretim etkisi denir.

Gümrük vergileri fiyatları yükselterek tüketimin kısılmasına yol açar. Tüketim- de meydana gelen azalma, ithal malının talep esnekliğinin büyüklüğüne bağlıdır. Esneklik birden büyük ise vergi sebebiyle artan fiyatlar tüketimi daha fazla kısar; tüketici eskisine oranla daha az mal tüketeceği için refahında bir azalma meydana gelir. Buna tüketim etkisi (consumption effect) denir

Optimum (en uygun) tarife, ticaret hacmindeki daralmanın olumsuz etkilerine karşılık, ticaret hadlerindeki iyileşmeden doğan net refah artışlarını maksimum yapan gümrük tarifesidir.

Koruma: Dünya fiyatlarının üstünde üretim yapan yerli üreticileri ithal mallarının rekabetinden sakınmak için ithal mallarının iç fiyatlarını bir tarife ile yükseltmektir.

Gelişme yolunda olan ülkelerde, gümrük tarifelerinin koruyuculuğunda kurulan bir sanayi dalının Mill-Bastable Testi’den başarı ile geçmesi zorunludur.Mill Testi’ne göre bu ülkelerde gümrük tarifesinin korunmasında kurulan sanayi dalı, teknik bilgi ve deneyim bakımından hızlı bir gelişim içinde bulunmalı ve gelişmiş ülkeler ile aralarında bulunan tarihsel engeli en kısa sürede kapatmalıdır. J. S. Mill koruyucu gümrükleri, serbest dış ticaretin bir istisnası olarak görmüştür. Mill’e göre koruma, gümrük tarifeleri ile teşvik edilen sanayinin bir süre sonra onsuz yapabileceğine dair haklı bir sebebin bulunduğunun varsayılabileceği; diğer bir deyişle bu sanayinin gelecekte koruma olmadan kârlı olacağının beklenebildiği durumlarla sınırlı olmalıdır.

Bastable Testi’nde, gümrük korunmasından yararlanan sanayi dalının kısa sürede üretim maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlaması ve öğrenme süresinin yüksek maliyetini azaltması gerekmektedir. Bastable, korumacılık sanayi dalının bir süre sonra avantajlı duruma geleceğini ve sağlanan avantaj ile daha sonra uğranılan kayıpların karşılanabileceğini savunmuştur. Bastable, genç sanayiler argümanını serbest dış ticaretin bir istisnası olarak görmemiştir. Çünkü genç sanayilerin korunması için alınan önlemlerin yol açtığı zararlar, sağladıkları yararlardan fazla olmuştur.

Etkin koruma oranı, aynı döviz kuru ile nominal gümrük tarifesi sebebiyle bir malın katma değerinde, tarifelerin olmadığı duruma göre ortaya çıkan yüzde artıştır.

Miktar kısıtlamaları diğer bir deyişle kotalar, tarife dışı kısıtlamalar içinde en önemli olanıdır. Kota, gümrük tarifesinden farklı olarak, ithalat miktar veya de- ğeri üzerinde mutlak bir sınırlama getirir. Kota bir çeşit tarifedir. Aralarındaki tek fark, kotanın maliyetleri dikkate almaksızın otomatik bir koruma sağlamasıdır. Gümrük tarifeleri, ithal malının fiyatlarını arttırarak bu malların ithalatını dolaylı yoldan etkilerken, ülkeye girecek mal miktarını doğrudan sınırlandırır.

Kota uygulamasının sebebi, ülkenin dış ticaretinde meydana gelen açığı gidermek amacıyla ithalata ayırdedici bir kontrol sistemi getirmektir. Kotalar, çeşitli şekillerde uygulanır.

İthal teminatı, ithalatçının ithal edeceği mal bedelinin belli oranını yetkili bankalara yatırmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Fiyat denetimi kısıtlamaları, değişken vergiler, asgari fiyat ve gönüllü ihracat fiyatı gibi uygulamalardır.  Doğru cevap A'dır.

Spesifik vergiler ithâl edilen malın fiziki birimleri başına sabit miktarlarda tahsil edilir. Doğru cevap B’dir.

Ayırımcı özelliğe sahip olmama tek kolonlu tarife sistemlerine aittir. Diğer verilen özellikler çift kolonlu tarife sistemine ilişkindir.

İthal hacmini doğrudan etkileyen bütün iradi ve teknik düzenlemeler görünmeyen engellere görünmeyen engel adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Dış ticaret yapan iki veya daha fazla ülke arasında mal ve hizmetlerin ülkeye girişlerinde alınan vergi ve harçlar gümrük vergisini ifade etmektedir. Gümrük tarifesine ilişkin verilen diğer bilgiler doğrudur. Doğru cevap C'dir.

Ülkeler firmalarının rekabet şansını arttırmak amacıyla üretici ve ihracatçılara sübvansiyonda bulunurlar. Doğru cevap A'dır.