ULUSLARARASI HUKUK II

Bir kişinin ekonomik sıkıntılar nedeniyle kendi ülkesinden ayrılmak zorunda kalması mülteci olarak kabul edilmesinin bir nedeni değildir.

*Uluslararası mülteci hukukuna ve uluslararası insan hakları hukukuna uygun ulusal düzenlemeler,  mülteci haklarının sağlanması için en önemli unsurdur.

Cartagena Mülteciler Bildirisi ekonomik sıkıntı nedeniyle hayatları tehdit altında olduğu için ülkesinden kaçan kişileri mülteci olarak kabul etmemektedir.

Uluslararası hukuk kurallarında belirtilen nedenlerle ülkesini terk etmek zorunda kalan kişiler, koruma sağlayan devlet tarafından kişinin mültecilik statüsü hukuki yol­lardan açıkça beyan edildiğinde mülteci olarak adlandırılmaktadırlar.

Mültecilik statüsünün resmî olarak tanınmasına kadar olan sürede iltica talebinde bulunan kişilere sığınmacı  adı verilir.

1951 Mülteci Sözleşmesi’ne göre mülte­cilik statüsünün varlığından bahsedebilmek için, gittiği ülkenin korumasından yoksun bulunma koşulunun bulunması geremez.

Aile bireyleri tarafından yapılan zulüm kişilerin mülteci statüsü kazanmalarına neden olmaz.

Devletin bir suç iddiasıyla takibat yapması ve yaptığı ceza takibatı sonucunda ceza vermesi zulüm kavramının kapsamında yer almaz.

Sıradan ve siyasi hiçbir eylemi olmayan bir vatandaşın muhalif düşünceleri nedeniyle korku duyması, mülteci tanımı çerçevesinde, zulme uğra­ma korkusunun kaynaklandığı nedenlerden biri değildir.

Kişinin sığındığı ülkenin dışında hafif bir adi suç işlemesi mülteci statüsü kazanmasına engel olmaz.

Mültecilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme ile kurulan hukuki düzen, devletlere, mülteci statüsündeki kişilere çeşitli haklar sağlama yükümlülüğü getirmektedir.

Mültecilik statüsü resmen kabul edilmiş kişiler için hukuki mülteci tabiri kullanılmaktadır.

Sosyal statü, 1951 Mülteci Sözleşmesi’nin yaptığı mülteci tanımı çerçevesinde, zulme uğrama korkusunun kaynaklandığı nedenlerden biri değildir.

Siyasal düşüncesi nedeniyle zulme uğrama korkusu içinde olduğunu iddia eden kişiler 1951 Mülteci Sözleşmesi’ne göre aşağıdakilerden hangi kapsama girenler hakkında mülteci statüsü uygulanamayacağı durumlardan biri değildir.

1951 Mülteci Sözleşmesi’nin 32. maddesi de dikkate alındığında geri göndermeme ilkesi sınır dışı etme, iade etme, suçluların iadesi gibi her ne adla olursa olsun, mültecilerin ölüm, işkence, zulüm tehdidi altında olacakları ülkeye gönderilmemesini gerektirmektedir.

1951 Mülteci Sözleşmesi dışında geri göndermeme ilkesini içeren belgelerden
belki de en önemlisi olan 1984 tarihli İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı
veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşmesi'dir.

Geri göndermemeden yararlanma hakkı geri göndermeme ilkesinin bu durumdaki kişilerin sahip oldukları en büyük haktır.

İzinsiz giriş nedeniyle cezalandırılmaması hakkı mültecilerin salt fiziksel olarak bulunmalarından kaynaklanan bir haktır.

Sosyal güvenlikten yararlanma hakkı hukuka uygun olarak kalanların kullanabildikleri bir haktır.

Seyahat ve ikamet özgürlüğünde yararlanmak için mültecilerin hukuka uygun olarak bulunmaları gerekmektedir.