ULUSLARARASI HUKUK II

Uluslararası Kızılhaç Komitesi: Cenevre’de konuşlanmış bağımsız bir insancıl
teşkilattır. Ana amacı, silahlı çatışma mağdurlarına yardım ve koruma sağlamaktır.

Bunlardan öncelikle, savaşanların davranışlarının hukuka tâbi olduğu ilkesini
belirterek başlamak gerekir. Savaştaki askerî zorunluluk ilkesi, savaş hukuku ve
tarafsızlıktan kaynaklanan yüküm ve yasakları geçersiz kılmaz. Askerî zorunluluk
uyarınca yapılan eylem, düşmanı yenmek için zorunlu olan fakat aynı zamanda
hukuk ve teamül kurallarının ışığında kabul edilebilir olan birtakım önlemlerin
alınmasını ihtiva etmelidir.

Düşmanca davranışların süresi 3 şekilde belirlenir:

Silah Bırakışması; İlgili silahlı çatışmanın kısa süreli ve yerel olarak durdurulacağını gösteren bir anlaşmadır. Savaşanlara yaralılarını toplama veya ölülerini gömmeye fırsat vermek üzere çatışmaya ara verilmesi gibi sadece askerî amaçlarla yapılır.

Mütareke; bir savaş andlaşmasıdır ve savaşanlar arasında yapılır. Umumi veya kısmi olarak yapılabilir. Umumi mütarekelerin siyasi sonuçları da olduğundan bunları akdetmeye savaşan devlet hükûmetleri veya onlar adına başkomutanlar, kısmi mütarekeleri ise başkomutanlar ve ordu komutanları yetkilidir.

Ateşkes; çatışmalara geçici olarak ara verildiğini belirtmek amacıyla yapılır ve silah bırakışmasından daha uzun süreli uygulanır.

Kayıtsız şartsız teslime tek örnek, II. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın durumu- dur. Müttefiklerin Almanya adına andlaşma akdetme yetkisi dahi bulunmuştur.

Bireysel ve ortak garanti İsviçre’de mevcuttur. Belçika, Hollanda, Avusturya, Malta, Kamboçya, Laos, Türkmenistan garantisiz olarak bu statüyü haizdir.

Uluslararası ulaşımda kullanılan boğazlar kapatılamaz veya savaşanlardan birine transit geçiş yasaklanıp diğerine izin verilemez. Savaşan devletin savaş gemisi, tarafsız ülkenin limanında en fazla 24 saat kalabilir

Gerillalar, paralı askerler, yabancı gönüllüler, levée en masse olan özel düşman vatandaşları, imtiyazsız savaşan grubuna dâhildir. İmtiyazsız savaşanlar, belirli asgarî güvencelerden yararlanmakla birlikte, kural olarak savaş esiri muamelesi görmezler.

Misilleme, karşılıklılık ilkesine dayanır. Barış zamanında yasak olmakla birlikte, savaş hukukunda yeri vardır. Uluslararası Hukuk Komisyonu “karşı önlemler” teri- mini kullanır. Amaç, düşmanı hukuka aykırı faaliyeti durdurması için ikna etmek ve silahlı çatışma hukukuna uymasını sağlamaktır.

Hukukun gelişmesi ve kodlaştırılması teknolojik gelişme ve yeni silahların keşfinin gerisinde kalır. Ancak bu olgu, düzenlenmemiş kabul edilen durumlarda savaşanların, tam bir hareket serbestîsini haiz olduğu ilkesi olarak yorumlanamaz. İnsaniyet ilkesi sonuçları katlanarak artan diğer bir ilkedir. Çarpışanların, gereksiz acıya neden olan silah, mermi veya maddeleri kullanmaları yasaklanmıştır.

Mütareke; bir savaş andlaşmasıdır ve savaşanlar arasında yapılır. Umumi veya kısmi olarak yapılabilir. Umumi mütarekelerin siyasi sonuçları da ol- duğundan bunları akdetmeye savaşan devlet hükûmetleri veya onlar adına başkomutanlar, kısmi mütarekeleri ise başkomutanlar ve ordu komutanları yetkilidir.

İnsancıl hukuk, uluslararası hukukun bir parçasıdır. Anayasa hukukunun bir parçası değildir. Bu sebeple, B seçeneğindeki ifade insancıl hukukun özelliklerinden birini ifade etmemektedir.

İnsancıl hukukun ilgi alanlarından bir tanesi, çatışmalar süresince uygulanacak hukuki rejimi düzenleyen kurallar (jus in bello, savaş içindeki haklar, yükümlülükler) dır. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Adından da anlaşılacağı üzere, Birleşmiş Milletler Barış Gücü, barışı tesis etme amacıyla hareket eder. Dolayısıyla, yeni sömürgeler elde etmek Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün de başka bir barış gücünün de amacı olamaz. Bu sebeple, doğru seçenek C seçeneğidir.

Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün amaçlarına ulaşmak için kullandığı teknikler arasında, Hilal tekniği isimli bir yöntem bulunmamaktadır. Bu sebeple doğru seçenek, A seçeneğidir.

Muharip (savaşan) statüsü resmî bir statüdür. Savaş hukukunun savaşanlara tanıdığı barış zamanında sahip olunmayan birtakım yetkilerin uygulanması imkânını verir. Doğru seçenek, D seçeneğidir.

Devletler arasındaki ve belirli bir yoğunluktaki silahlı çatışmalar veya silahlı güç kullanılması vasıtasıyla diğerlerine karşı üstünlük sağlaması olarak tanımlanan olgu, savaştır. Bu sebeple, doğru yanıt A seçeneğidir.

Tek bir devletin ülkesiyle sınırlı olan silahlı çatışmalar, uluslararası nitelikte olmayan silahlı çatışmalardır. Bu sebeple doğru yanıt, C seçeneğidir.

Silah Bırakışması; İlgili silahlı çatışmanın kısa süreli ve yerel olarak durdurulacağını gösteren bir anlaşmadır. Doğru yanıt, A seçeneğidir.

Ambargo uygulanması, savaşı sona erdiren bir hal değildir. Bu sebeple doğru seçenek E seçeneğidir.

Barış antlaşması, savaşı hukuken sona erdiren hallerden biridir. Bu sebeple, doğru seçenek, D seçeneğidir.