ULUSLARARASI HUKUK I

Kuvvete başvurma, önce kısıtlanmış ve sonra da yasaklanmıştır. 1920’de Milletler Cemiyeti Misakı daha sonra 1928’de Briand-Kellogg Paktı bu yönde ilk adımları atmıştır. 1945 BM Şartı’yla da bu konuda en ileri ve kapsamlı düzenleme yapılmıştır. Doğru cevap C'dir.

BM Şartı’nın 2. maddesinin 4. fıkrası, her türlü kuvvet kullanma ve kuvvet kullanma tehdidinde bulunmayı yasaklar. Doğru cevap B'dir.

Kuvvet kullanmada sözü geçen kuvvetten kastedilen nedir?
1. Bu kuvvetin silâhlı kuvvet olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Bir başka devlete karşı doğrudan silâhlı kuvvet kullanırsa m.2/4 ihlâl edilmiş olmaktadır.
2. Bir devlet bir başka devlete karşı doğrudan kuvvet kullanmaz; ama o devlete karşı kuvvet kullananlara askeri malzeme, eğitim tesisi ya da üs sağlarsa buna dolaylı kuvvet kullanma denilmektedir. Bu çeşit kuvvet kullanma da kuvvet kullanma yasağına, yani m.2/4’e aykırı bir durum olarak nitelendirilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Kuvvet kullanma yasağının kapsamı dışında kalan başlıca iki eylem vardır:
• BM Şartı m. 51’e göre girişilen eylemler (meşrû müdafaa).
• Güvenlik Konseyi yetkesi altında girişilen eylemler. Doğru cevap C'dir.

Meşru müdafaayı düzenleyen BM Şartı madde 51'dedir ve şu şekildedir:
“Bu Antlaşma’nın hiçbir hükmü, Birleşmiş Milletler üyelerinden birinin silahlı bir saldırıya hedef olması halinde, Güvenlik Konseyi uluslararası barış ve güvenliğin korunması için gerekli önlemleri alıncaya dek, bu üyenin doğal olan bireysel ya da ortak meşru savunma hakkına halel getirmez. Üyelerin bu meşru savunma hakkını kullanırken aldıkları önlemler hemen Güvenlik Konseyi’ne bildirilir ve Konsey’in işbu Antlaşma gereğince uluslararası barış ve güvenliğin korunması ya da yeniden kurulması için gerekli göreceği biçimde her an hareket etme yetki ve görevini hiçbir biçimde etkilemez.” Doğru cevap B'dir.

Meşrû müdafaa kavramının ayrılmaz bir parçası olan silahlı saldırının olması, meşru müdafaanın Güvenlik Konseyi önlem alana kadar devam etmesi, zorunluluk ve orantılılık şartıdır. Doğru cevap E'dir.

Bir devletin silahlı saldırısına karşı zorunlu ve orantılı olarak silahlı kuvvet kullanılması BM Şartı madde 51'de düzenlenen meşru müdafaa kapsamındadır. Doğru cevap A'dır.

Uluslararası Hukuk Komisyonu Birleşmiş Milletler’in kurulmasıyla Genel Kurula yardımcı olarak oluşturulan kodlaştırılacak kuralları belirleyerek metin haline getiren komisyondur. Doğru cevap B'dir.

Uluslararası Hukuk Komisyonu (UHK), saldırının tanımına ilişkin çalışmalara 1951’de başlamış, ancak genel ve soyut bir tanım yapma çabaları başarılı olmayarak konuyu “İnsanlığın Barış ve Güvenliğine Karşı İşlenen Suçlarla İlgili Taslak Koduna” dahil etmiştir. 1974 tarihli Genel Kurul’un saldırıyı tanımlayan metni kabul edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Self-determinasyon ilkesi kısaca halkın kendi geleceğini kendisinin kararlaştırmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Moratoryum, Milletler Cemiyeti Misakı uyarınca uyuşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünde belirli yükümlülüklere başvurmadan savaş yetkisinin kullanılmasını geciktiren süreyi ifade eder.

İhkak-ı hak, hakkını kendi kuvvetiyle elde etmektir.

Self-determinasyon, halkın kendi geleceğini kendisinin kararlaştırmasıdır.

Milletler Cemiyeti Misakı uyarınca uyuşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünde belirli yükümlülüklere başvurmadan savaş yetkisinin kullanılmasını geciktiren süre yani moratoryum 3 ay sürmektedir.

Bütün saldırı savaşlarını yasaklayan Briand Kellog Paktı 1928 yılında imzalanmıştır.

Milletler Cemiyeti Misakı'nın en çarpıcı özelliği,  savaş ve savaşa başvurma kavramları yerine, kuvvet kullanma ve kuvvet kullanma tehdidine atıf yapılmasıdır.

Caroline Olayı, 1837 yılında, Kanada’da, Birleşik Krallık’a karşı isyanda isyancılara yardımda bulunan geminin Niagara nehrinin Amerikan kıyısında bağlı bulunduğu bir sırada İngilizlerce ateşe verilerek, şelâleden aşağı atılması üzerine Birleşik Krallık ve Amerika arasında ortaya çıkan uyuşmazlıktır.

Yetke; otorite, egemenliği kullanma, buyurma kudreti anlamındadır.

Uluslararası Hukuk Komisyonu, saldırının tanımına ilişkin çalışmalara 1951’de başlamış, ancak genel ve soyut bir tanım yapma çabaları başarılı olmayarak konuyu “İnsanlığın Barış ve Güvenliğine Karşı İşlenen Suçlarla İlgili Taslak Koduna” dahil etmiştir.

1974 tarihli Genel Kurul Kararı, saldırıyı Güvenlik Konseyi’ne rehberlik etmek amacıyla tanımlamıştır.