ULUSLARARASI HUKUK I - Deneme Sınavı - 17

15. yüzyıldan itibaren Avrupa devletlerinin Amerika, Afrika, Hindistan, Avustralya ve okyanuslardaki adaları hakimiyetlerine alma sürecine sömürgecilik denir.

18. yüzyıldan itibaren İngiltere ve diğer Avrupa devletlerinde teknolojik buluşlarla üretimde makinelerin kullanılmaya başlaması, fabrikaların kurulması ve üretim maliyetlerinin azalmasını anlatmak üzere kullanılanılan ifadeye sanayi devrimi denir

Erekselcilik

Kozmoloji

pacta sunt servanda

Hukuk düzeni içerisinde normların birbirinden türeyerek varolabildiğini söyleyen ve H. Kelsen’e atıfla meşhur olan anlayış normlar hiyerarşisi denir

Amerikan Hukuki Realizmi

John Austin uluslararası hukuku, hukuk olarak değil ‘pozitif ahlak’ olarak görmüştür.

15. yüzyıldan itibaren Avrupa devletlerinin Amerika, Afrika, Hindistan, Avustralya ve okyanuslardaki adaları hakimiyetlerine alma sürecine sömürgecilik adı verilir.

Evrenin bir bütün olarak kaynağına ve yapısına dair anlayış; evrenin kaynağı ve yapısını inceleyen bilim dalı veya felsefe disiplini kozmolojidir.

Cornelis van Bynkershoek uluslararası hukuku devletlerin iradesine ve uzun süredir yapılagelen uluslararası örf ve âdetlere (uluslararası teamüllere) dayandırır.

Savaş teknolojisinin gelişmesiyle savaşan tarafların kayıplarının artması, savaş sırasında savaşanların ve sivillerin büyük zararlar görmesi gibi olaylar sonucunda uluslararası kuralların konmasına öncülük eden, Cenevre Kantonu yasalarına göre kurulmuş özel dernek Uluslararası Kızılhaç Örgütü'dür.

Hans Kelsen, hukuku, normların oluşturduğu hiyerarşik bir yapı (normlar hiyerarşisi) olarak görmüştür.

İskandinav Hukuki Realizmi Amerika'da etkili olmamıştır?

Versay Antlaşması’nın bir sonucu, uluslararası siyasette ve uluslararası hukuk düzeninde devrimsel bir adım olan Milletler Cemiyeti'nin kurulmasıdır.

Denizlerin uluslararası mülkiyete sahip olduğunu, bütün milletlerin, devletlerin denizlerde seyahat etme ve başka milletlerle, devletlerle ticaret yapma hakkına sahip olduğu fikrini Hugo Grotius ileri sürmüştür.

Özellikle hukuk ve hukuki sorunlar üzerine yoğunlaşmış hukuk filozoflarının bir kısmının da uluslararası hukuku ‘hukuk’ olarak görmediğini söylemeliyiz. Bu filozoflar, özellikle iç hukuku ölçüt olarak kullanır ve hukuku; iktidar, iktidarın çıkardığı kurallar, kurallara eklenmiş yaptırımlar, etkin bir yargılama mekanizması ve yargı kararlarının yerine getirilmesi, yani yaptırımların uygulanması olarak görürler. Bir kurallar düzeninin hukuk olabilmek için bu koşulları taşımak zorunda kalması, uluslararası hukukun ‘hukuk’ olma özelliğinin sorgulanmasına neden olur. Zira uluslararası toplulukta, iç hukuktakinebenzer bir iktidar yoktur. Uluslararası hukuk ilke ve kuralları, böyle bir iktidarın çıkardığı, koyduğu, yarattığı kurallar değildir. Uluslararası hukuktaki yargılama mekanizmaları, iç hukuktaki zorunlu yargılama mekanizmalarından farklı olarak, devletlerin iradesine bağlı olarak işlemektedir. Son olarak uluslararası hukukun ihlali durumundaki yaptırımların uygulanması, iç hukuktakinden çok daha zor olmaktadır. Böyle bir hukuk yaklaşımını dillendiren ve uluslararası hukukun ‘hukuk’ niteliğinin tartışılmasına neden olan en önemli düşünür, İngiliz hukuk filozofu John Austin (1790-1859) olmuştur. Austin uluslararası hukuku, hukuk olarak değil ‘pozitif ahlak’ olarak görmüştür.

Hart modern devletlerin hukukunu bir kurallar sistemi olarak görür. Bu sistem iki tür kuraldan, birincil ve ikincil (asli ve tamamlayıcı) kuralların birleşiminden oluşur. Birincil kurallar, doğrudan bireylere yönelmişlerdir ve ‘Yap!’ veya ‘Yapma!’ anlamı içerirler. İkincil kurallar ise kurallar hakkındaki kurallardır. Bunlar, kuralların nasıl yapılacağını ve değiştirileceğini, yargılamanın nasıl
yapılacağını ve bir kuralın o sisteme dâhil olup olmadığını söyleyen kurallardır. Esasında bu kurallar bütününe ‘sistem’ niteliği veren, Hart’ın ‘tanıma kuralı’ dediği ikincil kuralların son türü olan kuraldır. Bu kural sayesinde, bir kuralın söz konusu sisteme ait olup olmadığını ‘önceden’ söylemek mümkün olabilecektir. Hart ikincil kuralların varlığının, ilkel toplulukların hukuku ile gelişmiş toplumların hukukunu ayıran şey olduğunu söyler. İkincil kurallar, yani hukukun bir sistem niteliği kazanmış olması, hukukun gelişmişliğini göstermektedir.

Ulusal hukukları temel alan ve bu açıdan dar bir hukuk tanımı, uluslararası hukuku ‘hukuk’ olarak görmeme eğilimindedir. Oysa hukuku daha geniş bir şekilde düşünecek olursak, uluslararası hukuk, en azından, yaygın bir nitelemeyle ‘lex imperfecta’ –tamamlanmamış, yetkin olmayan hukuk- olarak görebiliriz.

Akılcı doğal hukuk, dinden ayrı olarak temellendirilmiş bir ahlak anlayışını da kuramın merkezi yapar. Bu doğal hukukçu görüşler farklı temellere sahip olsalar da hakiki ve ideal olarak belirledikleri hukukun özellikleri açısından ortak düşüncededirler: Doğal hukukun ilke veya kuralları evrensel ve ebedidir; haklar ve yükümlülükler insanların, iktidarların arzu ve kararlarından bağımsız olarak mevcuttur.