ULUSLARARASI HUKUK I - Deneme Sınavı - 11

Genel olarak kabul edildiği şekliyle, belli şekilde davranma yükümlülüğünün bir örf ve adet kuralından kaynaklandığını söylemek için aranan bazı koşullar bulunmaktadır. Bu koşullar, maddî ve psikolojik olmak üzere iki gruba ayrılır.

Bu kaynağa başvurabilmek için genellikle şu hususların gerçekleşmesi aranır:

1) Genel hukuk ilkelerine başvurabilmek için
uyuşmazlığın tarafı olanlar açısından o konuyu
düzenleyen bir uluslararası örf ve adet kuralının
yahut antlaşmanın bulunmaması gerekir.

2) Genel hukuk ilkeleri uluslararası antlaşmalar
ile örf ve adet kurallarıyla çatışmıyor
olmalıdır. Eğer çatışıyorsa uygulanmaz veya
uygulama sırasında çatışmaya izin verilmez

Üzerinde sıkça durulan bir hukuk genel ilkesi, ‘hakça ilkeler’dir.

Statü’nün yer verdiği bir başka yardımcı hukuk kaynağı, öğreti/doktrindir. Öğreti, araştırma alanının uzmanlarınca ortaya konan görüşlerdir.

Kendiliğinden, herhangi bir isteğe, talebe gerek olmadan.

Uluslararası hukuk kuralları hiyerarşisinde en üstte uluslararası antlaşmalar ve uluslararası örf ve adet kuralları bulunur

Uluslararası hukukta kabul edilen tek taraflı hukuki işlemler; vazgeçme, tanıma, tebliğ, kınama ve tek taraflı söz vermedir.

Tek taraflı hukuki işlemler, beyanda bulunan için hukuki sonuç doğurur

Vazgeçme, bir hukuk kişisinin kendi iradesiyle bir hakkını başkasına devretmeksizin terk etmesidir.

Öğreti

Tanıma

Hukukun genel ilkeleri

Uluslararası antlaşmalar

Uluslararası hukuk kuralları hiyerarşisinde en üst sırada öğreti bulunur.

öğreti

Uluslararası antlaşmalar uluslararası hukukun yardımcı kaynakları arasındadır.

Örf ve adet, günlük hayatta vatandaşların yaptığı sözleşmelere benzer.

Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) kurucu belgesi olan Statüsü’nde (md. 38(1)), Divanın uygulayacağı kurallar şu şekilde belirlenmiştir:

“1. Görevi, kendisine havale edilen uyuşmazlıkları uluslararası hukuka uygun olarak çözmek olan Divan,

I. Uyuşmazlık hâlindeki devletlerce açıkça kabul edilmiş kurallar koyan gerek genel gerekse özel uluslararası antlaşmalar uygular.

II. Hukuk kuralı olarak kabul edilmiş olan genel bir uygulamanın kanıtı olarak uluslararası örf ve adeti uygular.

III. Uygar milletlerce kabul edilen genel hukuk ilkelerini uygular.

IV.  59. madde hükmü saklı kalmak üzere hukuk kurallarının belirlenmesinde yardımcı araç olarak yargı kararları ile çeşitli milletlerin en yetkin yazarlarının öğretilerini uygular.

Yargı kararları yardımcı kaynaklardandır. Uluslararası örf ve adet ve hukukun temel ilkeleri uluslarası hukukun kaynaklarındadır.

Genel hukuk ilkelerine başvurabilmek için uyuşmazlığın tarafı olanlar açısından o konuyu düzenleyen bir uluslararası örf ve adet kuralının yahut antlaşmanın bulunmaması gerekir.

Genel hukuk ilkeleri uluslararası antlaşmalar ile örf ve adet kurallarıyla çatışmıyor olmalıdır.

Hukukun genel ilkeleri, uyuşmazlık hakkında karar verecek kişilerin kabul ve saptamasına dayanır.