ULUSLARARASI EKONOMİ POLİTİK

Dünyada 800 milyon dolayında insan
gıda yetersizliği, temiz suya erişiminin olmaması, kuraklık vb. sorunlar yüzünden
tarımsal üretimin daralması gibi nedenlerle yetersiz beslenmektedir. 2015 yılı itibariyle dünyada yetersiz beslenen insan sayısı 1990-92 dönemine göre 216 milyon
azalmıştır. Öyleyse yaklaşık 200 milyon azalmıştır denilebilir.

72 si tutturmuştur. Cevap D dir.

Halen 800 milyon insan yeryüzü ölçeğinde bu sorunla yüz yüzedir.

Fabrika bacalarından çıkan dumanlar hava
kirliliğinin başlıca kaynakları arasındadır. Hava kirliliği
küresel ısınmanın da sebeplerinden biridir.

Bu kirlilik türü gürültü kirliliğidir.

OPEC'in yükselişinin çevrenin korunmasıyla bir ilgisi yoktur. Cevap E dir.

Paris İklim Zirvesi adıyla anılan ve 30 Kasım-11 Aralık 2015 tarihleri arasında Paris’te gerçekleştirilen zirve sonunda, 195
katılımcı ülkenin üzerinde uzlaştığı Paris Anlaşması, Kyoto Protokolü’nün sona ereceği 2020 sonrası için
bir dizi önlem içermektedir.

Bu çerçevede ekonomik durgunluk reel ekonomik büyüme hızının sıfıra düşmesi veya sıfıra çok
yaklaşması, yani ekonominin reel olarak büyümemesi halidir.

1997 yılında önce Tayland’da başlayıp ardından çevresindeki doğu Asya ülkelerini (Singapur,
Hong Kong, Filipinler, G. Kore, Malezya, Endonezya) etkisi altına alan kriz Asya finans krizi olarak anılmaktadır.

1970’li yıllara Bretton Woods sisteminin çökmesi, esnek döviz kuru sistemine geçiş, OPEC’in yükselmesi ve petrol şokları damgasını vurmuştur. 1980’li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin dış borç krizleri ve petrol şoklarının olumsuz etkisiyle gelişmiş ülkelerde durgunluk sorunları öne çıkmıştır. Bu dönemde Keynesyen devletçi-müdahaleci yaklaşım popülaritesini yitirmiş, özelleştirmelerin, deregülasyonların, finansal serbestleşmenin ve devleti küçültme arayışlarının öne çıktığı “neoliberal” olarak anılan serbest piyasacı anlayış egemen olmuştur. 1990’lı yıllar bir yandan Berlin Duvarı’nın yıkılması, SSCB’nin dağılması, sosyalist bloğun çökmesi ve Soğuk Savaşın sona ermesine tanıklık ederken, bir yandan da Türkiye, Meksika, Doğu Asya (Tayland, G. Kore, Hong Kong, Filipinler, Singapur, Malezya) ve Rusya krizlerinin birbiri ardına sökün ettiği bol krizli bir dönem olmuştur.

1970’li yıllara Bretton Woods sisteminin çökmesi, esnek döviz kuru sistemine geçiş, OPEC’in yükselmesi ve petrol şokları damgasını vurmuştur. 1980’li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin dış borç krizleri ve petrol şoklarının olumsuz etkisiyle gelişmiş ülkelerde durgunluk sorunları öne çıkmıştır. Bu dönemde Keynesyen devletçi-müdahaleci yaklaşım popülaritesini yitirmiş, özelleştirmelerin, deregülasyonların, finansal serbestleşmenin ve devleti küçültme arayışlarının öne çıktığı “neoliberal” olarak anılan serbest piyasacı anlayış egemen olmuştur. 1990’lı yıllar bir yandan Berlin Duvarı’nın yıkılması, SSCB’nin dağılması, sosyalist bloğun çökmesi ve Soğuk Savaşın sona ermesine tanıklık ederken, bir yandan da Türkiye, Meksika, Doğu Asya (Tayland, G. Kore, Hong Kong, Filipinler, Singapur, Malezya) ve Rusya krizlerinin birbiri ardına sökün ettiği bol krizli bir dönem olmuştur. 2000’li yıllarda 11 Eylül (2001) faciasına, konut edindirmeyi teşvik politikaları çerçevesinde konut sektörüne aşırı derecede fon aktarımlarına, negatif faizlere, ödeme gücü olmayan insanlar dahil tüketicilere cömertçe verilen kredilere, bununla bağlantılı olarak da emlak piyasasında fiyat balonlarına, finansal türevlerde yaşanan çılgınlıklara ve en sonunda da bugüne kadar yaşanmış krizlerin en büyüklerinden biri olan 2008-2009 küresel ekonomik krizine şahit olunmuştur. Artık sonlarına yaklaştığımız 2010’lu yıllar ise küresel ekonomik kriz bağlamında icra edilen kurtarma operasyonlarına, piyasaları rahatlatmaya dönük genişletici para ve maliye politikalarına, zehirli varlıkların vergi mükelleflerinin sırtından temizlenmesi çabalarına tanık olduğumuz bir dönem olmuştur.

Bilim adamlarına göre küresel ısınma artan hava kirliliği ile irtibatlıdır.

İnsan sağlığını doğrudan etkilemesi bakımından en önemli çevre kirliliği türlerinden bir olan su kirliliği denizler, göller, akarsular ve yeraltı sularında meydana gelebilir. Su kirliliğinin kaynakları arasında toprak erozyonunun yol açtığı çökelti, her türlü katı atıklar, toprak kirlenmesinin su kaynaklarına da sızması ve su kaynaklarında organik maddelerin çürümesi yer almaktadır.

Termal kirlilik, uzun dönemli zararlı etkileri olan aşırı ısıdır. Termal kirliliğe yol açan kaynaklar arasında elektrik üreten güç santralleri, çarpık kentleşme, ısıyı hapseden hava kirliliği parçacıkları, ormansızlaşma ve su döngüsünü düzenleyen sıcaklığın azalması sayılabilir. Sıcaklığın artması iklim değişikliğine yol açar, yabani hayata zarar verir.

Bütün kirlilik türlerinin aslında birbiriyle irtibatlı, iç içe olduğunu vurgulamakta yarar vardır. Örneğin yol boylarındaki tabela ve panolardan fışkıran ışık kirliliği enerji kullanarak yaratılabilir; enerji üretimi için elektrik santralinde fosil yakıt kullanılır; fosil yakıtların tüketimi hava kirliliğini artırır, hava kirliliği yeryüzüne asit yağmuru olarak geri döner ve bu defa suyu kirletir... Bu döngü bu şekilde sonsuza kadar uzayıp gider.

6-8 Eylül 2000 tarihleri arasında BM Genel Merkezi’nde (New York), aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 189 ülkenin Devlet ve Hükümet Başkanlarının katılımıyla, “yeni bir binyılın başlangıcında” yapılan liderler zirvesinde, günümüzün en güçlü ve öncelikli küresel taahhüt belgelerinden biri olarak kabul edilen Birleşmiş Milletler Milenyum Bildirgesi imzalanmıştır.

Küresel ısınma, iklim değişikliği ve gezegenimizin geleceğiyle ilgili olarak küresel çaptaki son önemli girişim 2015 tarihinde yapılan 21.BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı - COP21’dir. Paris İklim Zirvesi adıyla anılan ve 30 Kasım-11 Aralık 2015 tarihleri arasında Paris’te gerçekleştirilen zirve sonunda, 195 katılımcı ülkenin üzerinde uzlaştığı Paris Anlaşması, Kyoto Protokolü’nün sona ereceği 2020 sonrası için bir dizi önlem içermektedir. Anlaşmaya göre, bu yüzyılın sonu itibarıyla küresel sıcaklık ortalamasındaki artışın 2 °C’nin olabildiğince altında tutulması öngörülmektedir. Ülkeler, 1.5 °C’lik bir sıcaklık artışının da altına kalmak için çaba gösterilmesi gerektiğini kabul etmişlerdir.

1990’lardan itibaren yaşadığımız krizlere geçmeden, öncelikle kriz, ekonomik kriz, bölgesel kriz, küresel kriz, finansal kriz, ekonomik durgunluk, resesyon, depresyon, buhran ve çöküş gibi birbiriyle akraba kavramları kısaca tanımlayalım. Kriz, herhangi bir konuda birdenbire meydana gelen kötüye gidiş, aniden ortaya çıkan olumsuz gelişme olarak tanımlanabilir. Ekonomik kriz, ekonominin yeniden üretim sürecinde büyümenin durması sonucu, arz ile talep arasında belirgin bir uyumsuzluğun ortaya çıkması, ekonomik göstergelerin ciddi biçimde bozulmasıdır. Bu çerçevede ekonomik durgunluk reel ekonomik büyüme hızının sıfıra düşmesi veya sıfıra çok yaklaşması, yani ekonominin reel olarak büyümemesi halidir. Daralma, ekonomik büyümenin negatif olması, reel büyüme oranının eksiye düşmesi, yani ekonominin küçülmesidir. Ekonomik durgunluk, dolayısıyla işsizlik ile enflasyonun bir arada bulunması haline, durgunluk halinde enflasyon (stagflasyon) adı verilir. Buhran, ekonomik krizlerin en dehşetlisi ve derini olup, iktisadi göstergelerin tümünün çok büyük oranlarda bozulduğu bunalım durumu, kitlesel iflaslara kitlesel işsizliğin eşlik ettiği çöküş halidir. Bir kriz yalnızca patlak verdiği ülkeyle sınırlı kalmış, öteki ülkeleri etkilememişse ulusal kriz; yakın çevresindeki ülkeleri de etkilemişse bölgesel kriz; nihayet sadece yakın çevresini değil, bütün dünyayı etkiler boyutlara ulaşmışsa küresel ekonomik kriz adını almaktadır.

1970’li yıllara Bretton Woods sisteminin çökmesi, esnek döviz kuru sistemine geçiş, OPEC’in yükselmesi ve petrol şokları damgasını vurmuştur.