ULUSLARARASI EKONOMİ POLİTİK - Deneme Sınavı - 18

Bir ekonominin yükseliş ve düşüşü, bir ülkenin yükseliş ve düşüşü için de kullanıldığı zaman, bir uygarlığın yükselişi ve düşüşünü de ifade ediyor
olabilir. Dolayısıyla, bir ülkenin ekonomik olarak çökmesi veya gerilemesi, ülkenin temsil ettiği uygarlığın veya ülkedeki uygarlığın da çökmesi veya gerilemesi anlamına gelebilir. Eski dönemlerdeki Roma İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Mısır İmparatorluğu, Çin İmparatorluğu, Aztek İmparatorluğu ve İnka İmparatorluğu düşüş gösteren ekonomilere örnek gösterilebilir.

Yükselen ekonomiler veya ülkeler olarak ise Hollanda, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Japonya, Almanya örnek verilebilir.

15.yüzyılda ekonomik faaliyet ve ticaret yoğunluğu bakımından dünyada başlıca 10 ticaret bölgesi veya rotası olduğu söylenebilir.15’inci yüzyılda dünya politik ekonomi açısından 10 bölgede gruplandırılabilir. Üretim ve ticaretin bu bölgelerde yoğunlaştığı ve ekonomik etkileşiminde ağırlıklı olarak bu bölgeler arasında meydana geldiği söylenebilir.

Batı Avrupa 1500 yılından itibaren Doğu Avrupa ve Asya’dan daha hızlı büyümeye başladı. O dönemde zenginleşmenin temel göstergesi olarak
şehirleşme alınabilir. Amerika kıtasının keşfiyle birlikte Avrupa’ya akan kıymetli madenler ve yeni deniz yollarının keşfi Batı Avrupa’nın bir ekonomik sıçrama yapmasında etkili olmuştur. Nitekim Avrupa’da ilk kez bu dönemde meydana gelen aşırı fiyat artışları fiyat devrimi olarak adlandırılır.

16.yüzyılın son üçte ikilik kısmında ve daha öncesinde İtalya dünyanın en zengin ülkesiydi ve kişi başına gelir 1,100 Dolardı (1990 uluslararası  ABD Doları cinsinden). İtalya’ya en yakın ülke olan İngiltere’de kişi başına gelir aynı dönemde 752 Dolardı. 1564 yılında Hollanda İtalya’yı geçti ve 1836 yılına kadar da pozisyonunu korudu. Daha sonra İngiltere, 19.yüzyılın son üçte ikilik kısmında liderliği aldı. 1904 yılında ABD, liderlik postuna oturdu ve bu konumu bugüne kadar da devam ediyor.

Avrupa Genişlemesi
Batı Avrupa’daki sömürgeci ülkelerin 15’nci yüzyılın ortalarından itibaren dünyanın diğer coğrafi bölgelerine işgal, ticaret, koloni kurma ve fetihler ile yayılması, demektir.

Portekiz 1400’lerin ortasından 1600’lerin sonuna kadar en etkili olduğu dönemde ekonomik faaliyet olarak Balıkçılık, baharatlar, şeker, köle ticareti, Asya-içi ticaret gerçekleştirmiştir. Dolayısıyla Gümüş ve altın çıkarma bu faaliyetler arasında yer almamaktadır.

Dünyadaki ekonomik ağırlığını her yıl düzenli olarak artıran Çin’in, bugün olduğu gibi 2022 yılında da en büyük ekonomi olacağı öngörülmektedir. Buna karşılık Avrupa Birliği ve ABD’nin paylarında gerileme, Hindistan’ın dünya üretimindeki ağırlığında ise artış beklenmektedir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Doğu Asya ve Ön Asya, dünyanın en büyük üretim ve ticaret üssü haline gelecektir.

Dördüncü sanayi devrimine “Endüstri 4.0” da denmektedir. Dünyanın önde gelen ekonomi devlerinden biri olan Almanya, her yıl birçok ticaret ve sanayi fuarına ev sahipliği yapmaktadır. Almanya şirketleri yenilik yapmada dünyadaki en iyi şirketler arasında görülür. Endüstri 4.0 kavramı ilk olarak 2011 yılında Almanya’daki Hannover Fuarında kullanılmış ve bu konuda sürdürülen raporlama
çalışması Nisan 2013 yılında tamamlanmıştır. Henning Kagermann, Wolfgang Wahlster ve Johannes Helbig öncülüğünde birçok Alman özel sektör ve devlet kurumumun da katılımıyla nihai rapor hazırlanmıştır.

2016 sonu itibariyle dünyadaki döviz rezervinin 12,6 trilyon ABD Doları olduğu tahmin edilmektedir. Bu rezervin yüzde 31,1’i Çin’e aittir (Tayvan’daki ve Hong Kong’daki rezervler dâhil). Uluslararası rezervlerin sadece yüzde 5,9’u Avrupa Birliğine, yüzde 0,9’u ise ABD’ye aittir. Japonya’nın elindeki rezerv miktarı ise
%9,6’dır. 2016 yılsonu itibariyle Türkiye’nin döviz rezervi 106,1 milyar Dolar olup, dünya rezervi içindeki payı yüzde 0,84’tür.

Dünyada 800 milyon dolayında insan
gıda yetersizliği, temiz suya erişiminin olmaması, kuraklık vb. sorunlar yüzünden
tarımsal üretimin daralması gibi nedenlerle yetersiz beslenmektedir. 2015 yılı itibariyle dünyada yetersiz beslenen insan sayısı 1990-92 dönemine göre 216 milyon
azalmıştır. Öyleyse yaklaşık 200 milyon azalmıştır denilebilir.

72 si tutturmuştur. Cevap D dir.

Halen 800 milyon insan yeryüzü ölçeğinde bu sorunla yüz yüzedir.

Fabrika bacalarından çıkan dumanlar hava
kirliliğinin başlıca kaynakları arasındadır. Hava kirliliği
küresel ısınmanın da sebeplerinden biridir.

Bu kirlilik türü gürültü kirliliğidir.

OPEC'in yükselişinin çevrenin korunmasıyla bir ilgisi yoktur. Cevap E dir.

Paris İklim Zirvesi adıyla anılan ve 30 Kasım-11 Aralık 2015 tarihleri arasında Paris’te gerçekleştirilen zirve sonunda, 195
katılımcı ülkenin üzerinde uzlaştığı Paris Anlaşması, Kyoto Protokolü’nün sona ereceği 2020 sonrası için
bir dizi önlem içermektedir.

Bu çerçevede ekonomik durgunluk reel ekonomik büyüme hızının sıfıra düşmesi veya sıfıra çok
yaklaşması, yani ekonominin reel olarak büyümemesi halidir.

1997 yılında önce Tayland’da başlayıp ardından çevresindeki doğu Asya ülkelerini (Singapur,
Hong Kong, Filipinler, G. Kore, Malezya, Endonezya) etkisi altına alan kriz Asya finans krizi olarak anılmaktadır.

Bazıları küreselleşmenin yararlı bir potansiyeli ifade ettiğini ancak kapitalizmin ehilleştirilmeye, evcilleştirilmeye, vahşi ve yıkıcı kapitalist özelliklerinin törpülenmeye ihtiyacı olduğunu, bu yüzden geniş kitlelere fayda sağlayan yönleri korunarak reforme edilmesi gerektiğini düşünmektedirler. 
• Dezavantajlıların lehine olacak küresel hareketlerin desteklenmesi,
• Rekabeti olumsuz etkileyecek tekelleşmeleri önleyici ve tüm ülkeleri bağlayıcı uluslararası düzenlemelerin yapılması,
• Sadece ulusal veya uluslararası aktörlerin değil, sıradan insanların da sesinin duyulmasına imkan sağlayan sosyal medya imkanlarının genişletilmesi,
• Çevrenin korunması,
• Üretilmiş küresel risklerin azaltılmasına yönelik tedbirlerin alınması, 
Reformcular, taraftarlar gibi şartsız destek yerine, küreselleşmenin eleştiri alan unsurlarının ayıklanmasını, geleceğe dair iyimser beklentilerin gerçekleşmesi yönünde örgütlenilmesini, karşıtlar gibi de gerçekçilikten uzaklaşılmaması yönünde tutum alan her kesimden taraftar bulan oldukça geniş bir gruptur.