ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ

Kabotaj: 1 Temmuz 1926 yılında 815 Sayılı Kanun ile kendi karasularımızdaki limanlarda Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) bayraklı ve uyruğu T.C. olan personelle yapılan deniz taşımacılığına verilen addır.

Tarifeli (Layner) taşıma:

Geminin yükleme ve boşaltma limanı önceden belirlenmiş ve bu limanlar arasında düzenli ve belirli aralıklarla yapılan faaliyetlere verilen addır.

Tarifesiz (Tramp) taşıma:

Tarifeli seferlerin aksine yükü bulduğu limandan yükün götürüleceği limana taşıma işlemine verilen addır.

Çoklu taşıma, tek bir yük senediyle bir malın satıcı ve alıcı arasında en az iki
farklı modda taşınmasıdır

Çoklu taşımacılıkta değişik türde gemiler kullanıla- gelmektedir. Palet, konteyner, treyler, layter taşıyabilecek biçimde yapılmış ya da tadilatı yapılmış gemileri;

Konteyner gemileri [tam gözeli, kısmi gözeli, kombine (ro-ro ve gözeli, layter gemileri)],

Ro-ro gemileri,

Layter gemileri,

Palet gemileri,

Tadil edilmiş laynerlar (yarı konteyner),

Dökmeciler,

Çok amaçlı kuru yük gemileri şeklinde gruplayabiliriz.

Şilepler: Genellikle, ambalajlı yükleri taşımada kullanılan gemi türüdür. Şekil 5.1’de bir örneği görülen şileplerde yer alan ambalajlı yüklere örnek olarak çuval- lanmış, sandıklanmış, fıçılanmış, kasalanmış vb. yükler verilebilir. Bu gemilerin taşıma kapasitesi 4-22000 ton arasında değişmektedir. Hızları ise 15-22 mil/saattir (knot).

Ülkemizde su yolu taşımacılığı konusunda en yaygın kullanımı olan akarsuyumuz Sakarya Irmağı’dır.

Yoğunluk itibarıyla en gelişmiş taşımacılık yapılan gölümüz Van Gölü’dür. Van-Tatvan arasındaki 90 km’lik bir hat dâhilinde çağdaş teknolojinin gerektirdiği biçimde düzenli taşımacılık yapılmaktadır.

Gemi Bordasında Teslim / Free On Board (FOB): Satıcının teslim yükümlü- lüğü belirlenen yükleme limanında mallar gemi küpeştesini açtığı andan itibaren yerine getirilmiş olur. Mallarla ilgili tüm gider yitik veya hasar rizikoları bu nok- tadan itibaren alıcı tarafından üstlenilir.

Çok eski bir geçmişi olan denizcilik sektörümüzün Cumhuriyet döne- minde “Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi” adıyla başlayıp günümüze kadar değişik isimlerle faaliyetlerini sürdüren kamu kurumlarının kuruluş tarihleri aşağıda verilmiştir:

• Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi (1923)
• A.K.A.Y. Denizyolları-Fabrika ve Havuzlar (1933)
• Denizbank (1937)
• Denizyolları İşletme Umum Md.-Devlet Liman İşletmeleri Umum

Müdürlüğü (1939)
• Denizyolları ve Limanları Umum Müdürlüğü (1944)
• Denizcilik Bankası T.A.O (1952)
• Türkiye Denizcilik Kurumu - TÜDEK (1983)
• Türkiye Gemi Sanayi A.Ş. Türkiye Denizcilik İşletmeleri (1984)

• Denizcilik Müsteşarlığı (1993)

Deniz yolu taşımacılığı, uluslararası taşımacılıkta en çok kullanılan taşıma şeklidir. Doğru cevap A’dır.

Deniz yolu taşımacılığı en ekonomik taşıma sistemi olması münasebetiyle ülkelerin gelişmelerinde önemli bir paya sahiptir. Doğru cevap C’dir.

Geminin alabileceği maksimum yük tonajına DWT (Dead Weight Ton) adı verilir. Doğru yanıt D'dir.

Deniz yolu taşımacılığı ana hatlarıyla açık deniz ve kabotaj taşımacılığı olarak iki kategoride incelenebilir. Doğru cevap B’dir.

1 Temmuz 1926 yılında 815 Sayılı Kanun ile kendi karasularımızdaki limanlarda Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) bayraklı ve uyruğu T.C. olan personelle yapılan deniz taşımacılığına ‘’kabotaj’’ adı verilir. Doğru cevap A’dır.

Modern deniz taşımacılığında, tek bir yük senediyle bir malın satıcı ve alıcı arasında en az iki farklı modda taşınmasına: Çoklu taşıma denir. Doğru yanıt D'dir.

Layter: Limanlarda kıyı ile gemi arasında yük taşımakta kullanılan altı düz, dayanıklı sac teknedir. Doğru cevap C’dir.

Deniz    Konşimentosu  (Marine/Ocean Bill of Lading): Bu belge bir gemi şirketinin veya onun yetkili acentesinin veya yükleme limanında acentesi yoksa gemi kaptanının malı yükletene verdiği, emre ve nama düzenlenebilen ve malların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz veya yükleme kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Doğru cevap B’dir.

İçinde yolculara sunduğu konaklama olanağının yanı sıra, her türlü konforu karşılayabilen, yeme, içme ve eğlenme altyapıları olan, limanlar arasında seyrüsefer yapacak makine ve güverte donanımlarına sahip gemilere: Kruvaziyer Gemiler denir. Doğru cevap E’dir.

Deniz yolu taşımacılığı ile ilgili sektöre etki eden her türlü teknik konuyla ilgili olarak, uluslararası ticaretle uğraşan ülkelerin mevzuat ve uygulamaları açısından hükümetler arasında iş birliği sağlamak, denizde güvenlik, seyrüsefer etkinliği ile gemilerden kaynaklanan deniz kirliliğinin önlenmesi ve kontrolü ile ilgili konularda, en üst düzeyde uygulama Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization; IMO) tarafından yürütülmektedir. Doğru cevap A’dır.