ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ

Tramvay: Genelde karayolu ile aynı güzergâhı paylaşan, üzerinde bulunan elektrik tellerinden enerjisini alan, belirli istasyonlarda yolcu alıp indiren tek araç olarak tasarlanmış tren setidir.

Z tipi, Sarnıçlı Vagon: Sıvı yüklerin taşınması için kullanılır. Genellikle tehlikeli madde sınıfındaki petrol ve türevi olan sıvılar taşınır.

Habis tipi ; Kayar Yan Duvarlı Kapalı Vagonlar: Yükleme ve boşaltma işlemlerini kolaylaştıran kayar kapaklar sayesinde yan duvarları genişçe açılabilen vagonlardır. Paletli eşyalar ve benzeri yükler taşınır.

•Dağıtım (Triyaj) istasyonu: Farklı istasyonlardan gelen dolu yük vagonlarının, gidecekleri yönlerin ve yerlerin saptandığı, vagonların bu saptamaya göre birleştirilerek tren oluşturulduğu istasyonlara denir. Dağıtım istasyonları farklı demiryolu hatlarının kesiştiği noktalarda (Eskişehir, Afyon ve Kayseri’de olduğu gibi) oluşturulur.

Esneklik, taşımacılıkta daha çok karayolu taşımacılığı için geçerlidir.

Demiryolu taşımacılığı türünde, yüklü kamyonların özel vagonlarda taşınması söz konusudur. Kamyonlar çok basit bir yükleme sistemi ile vagonlara çıkarılır ve trenlerle gidecekleri yerlere taşınırlar. Varış yerlerinde ise trenden indirilerek karayolu ile asıl gidecekleri yere doğru yola koyulurlar.

Demiryolları ile kısa mesafe yolcu (banliyö) taşımacılığı gerçekleşitirlmektedir.

Trenlerin trafiği ile ilgili bilgilerin yer aldığı grafik, kalkışvarış tarifeleri, broşür, ilan, afiş ve yolcu rehberlerinin tümüne orer denilir

Elektrikli tren, yük taşımasına göre değil, enerji türüne göre sınıflamada yer alır.

Monoray: Monoray, üstyollu yakın mesafe elektrikli, toplu taşıma sistemidir. Hızı 80 km/saat dolayında sınırlanan bu sistem tek kabinle çalıştırılabildiği gibi dizi oluşturularak da çalıştırılabilir. Tek ray üzerinde hizmet veren, yolcu taşımacılığında kullanılan, çoğunlukla yükseltilmiş yollarda seyretmekle birlikte yüzeyde veya metro tünellerinde çalışabilen “ray üstü” ya da “ray altı” işletilebilen araçlardır.

Sanayi devriminin ivme kazandğı yıllarda yeni bir ulaştırma biçimi olarak ortaya çıkan demiryolları, bir yandan yarattığı pazarla demir-çelik sanayinin gelişimine önemli katkılarda bulunurken, diğer yandan da özellikle kömür, demir ve çelik gibi ağır hacimli malların taşınmasının daha ucuz, daha hızlı ve daha düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamıştır. Ayrıca, üretim ve dolaşımın ulusal pazarlar dışına taşınıp uluslararası kimliğe bürünmesiyle birlikte demiryolu taşımacılığı da uluslararası nitelik kazanmıştır.

1950’li yıllardan sonra uygulanan karayolu ağırlıklı ulaşımm politikaları sonucunda demiryollarının, mevcut altyapı ve işletme koşullarının iyileştirilmemesi ve yeni hatlar açılamaması nedeniyle yolcu ve yük taşımacılığındaki payı giderek düşmüştür. Ülkemizde 1950- 1997 yılları arasında karayolu uzunluğu % 80 oranında artarken, demiryolu uzunluğu sadece %11 artmıştır.

Hafif raylı sistemler, geleneksel tramvayın modernleştirilmiş ve evrimleşmiş halidir. Hafif raylı taşımacılık, tek araba veya kısa dizi halinde işletilebilen yer seviyesinde veya yükseltilmiş yollarda kendine ait özel bir yolu ve çoğunlukla caddeleri kullanan bir kent içi elektrikli ulaşım sistemidir. Temel özelliği çalıştığı yolun tamamıyla diğer kullanıcılardan ayrılmış olmasıdır.

Tramvay: Genelde karayolu ile aynı güzergâhı paylaşan, üzerinde bulunan elektrik tellerinden enerjisini alan, belirli istasyonlarda yolcu alıp indiren tek araç olarak tasarlanmış tren setidir.

Tarifesiz trenler hariç, diğer trenler bir seyir cetveline göre işletilirler. Seyir cetvelleri; bir trenin çıkışından varışına kadar olan seyirleri ile diğer trenlerle ilişkilerini gösterir cetveldir. Seyir cetvelinde trenin numarası, türü ve sınıfı, istasyonlar, duraklar, saydingler, orer bakımından en yüksek hız, en az seyir süresi, doğal seyir süresi, istasyonlarda duruş süresi, istasyonlardan kalkış ve istasyonlara varış saati, buluşacağı ve önüne geçeceği trenlerin numaralarına ait bilgiler bulunur. Özel trenin sefere konulması nedeniyle buluşma ve öne geçmelerde bekletilmesi gereken trenler, özel trenin seyir cetvelinde belirtilir.

Ekspres Yük Trenleri: Ortalama hızı daha yüksek, yük taşımacılığı açısından önemli olan merkezler arasında taşımacılık yapan, ortalama hızı artırmak amacıyla zorunluluk dışında hat üzerindeki diğer istasyonlarda durdurulmayan, sefer sürecinde vagon ekleme çkarma işlemlerinin yapılmadığı, genellikle tarifeli seferlerle yük taşıyan trenlerdir.