ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ

Ulaştırma (taşımacılık) insanın, canlı ve cansız diğer varlıkların bir noktadan diğer bir noktaya belli bir amaçla yer değiştirmesini sağlayan bir hizmettir. Başka bir deyişle ulaştırma, bir yarar sağlamak üzere, kişilerin ve eşyanın uygun ve ekonomik biçimde yer değiştirmelerini sağlamaktır.

Tanında da görüldüğü gibi zaman kavramından bahsedilmemiştir. Doğru cevap B'dir.

Ulaştırma türlerinin kendi aralarında çapraz talep esnekliği vardır. Örneğin yüksek hızlı trenlerle yapılan demiryolu taşımacılığı; hızlı, emniyetli ve görece ucuz oluşuyla karayolu ve hava yolu taşımacılığına rakip olabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bilinen ilk düzenli ticari seferler Mezopotamya ile Anadolu arasındadır. M.Ö. 2000 yıllarında teknolojide nispeten ileri olan Sümerler ve Akadlar bakır ve demir yönünden zengin olan Anadolu’ya düzenli kervanlar yollayarak ticaret yapmışlardır. Aynı dönemde Mısır, bir ticaret merkezi olarak ünlenmiştir. Nil Nehri, Mısır’ın savunmasında, haberleşmede ve mal taşımacılığında önemli rol oynamıştır. Doğru cevap E'dir.

Ulaştırma ekonomisi, yolcuların ve yük sahiplerinin ulaştırma talebi, ulaştırma gelirleri, istihdam etkisi, yatırımlar ve finansmanı, işletme maliyetleri, enerji tüketimi, fiyat ve kapasite ile pazara girişlere yönelik düzenlemelerin etkilerini kapsamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Ulaştırma araçları doğal kaynakların en büyük tüketicilerindendir. Toplam enerji kaynaklarının yaklaşık 1/4 ü ve petrolün yarısından fazlası ulaştırma süreçlerinde tüketilmektedir. En çok enerji tüketimi karayollarında gerçekleşmektedir. Kıt enerji kaynaklarının hızlı tüketimi ulaştırma sistemlerinde yakıt maliyetini hızla yükseltmektedir. Doğru cevap B'dir.

Ulaştırma istihdam alanı oluşturur. Toplam çalışanların yaklaşık 1/5’inin ulaştırma sektörünün içinde ya da ulaştırmayla ilişkili bir alanda çalıştığı belirtilmektedir. Yüzlerce iş alanı içinde ulaştırmanın hemen her noktada varlığını kanıtlayan bu durum, pek çok insan için iyi bir iş ve gelecek anlamını taşır. Ulaştırma alanındaki teknolojik gelişmelere paralel yeni iş ve meslek tanımları ortaya çıkmakta, istihdam alanı da genişlemektedir. Doğru cevap C'dir.

Karayoluyla taşımacılık en küçük yerleşim biriminde, yerel ya da ulusal düzeyde veya uluslararası olabilmektedir. Yolcu taşımacılığı için son derece esnek kullanım olanakları sunan karayolu, yük taşımacılığında da hem kendi başına bir ulaşım türü olma hem diğer ulaşım türlerini birbirine bağlayan bir ağ yapısı oluşturma hem de kapıdan kapıya en uç noktaya taşıma yapabilme özellikleriyle vazgeçilmezdir. Burada görüldüğü ve tahmin edileceği üzere hiçbir ulaşım türü yolcuları karayolu kadar istedikleri noktadan istedikleri noktaya kadar taşıma esnekliğine sahip değildirler. Doğru cevap E'dir.

İç su yolları adı verilen nehirler, göller ve kanallar deniz kadar etkili olmasa da ekonomik taşıma türü olarak yararlanılan bir seçenektir. Örneğin Tuna nehri dünyanın en işlek su yollarından biridir. Doğru cevap D'dir.

İşletmelerin tedarik (dışarıdan işletmeye akış: inbound) ve dağıtım (işletmeden dışarıya akış: outbound) faaliyetlerinin yönetimine önceleri endüstriyel trafik yönetimi adı verilirken günümüz işletme biliminde işletme lojistiği ve lojistik yönetimi kavramları önem kazanmıştır. Bu akışın sağlanması için ulaştırma “olmazsa olmaz” bir konumdadır. Doğru cevap D'dir.

Herhangi büyüklükteki, herhangi bir işletmenin ulaştırmayla ilişkisi mutlaka vardır ve genellikle bu ilişki, elde edilmesi umulan faydaya karşılık ulaştırmanın maliyeti olarak ortaya çıkar. Ulaştırma maliyeti, birim taşıma fiyatlarıyla taşınan miktar ilişkilendirilerek oluşan taşıma bedelidir. Bütün işletmelerin satın alma ve satış işlemlerinde, taşıma mesafesi ve sayısı, aynı zamanda kullanılan taşıma sisteminin etkisi olmakla birlikte, toplam maliyetin belli bir yüzdesi ve değer olarak da ifade edilebilecek bir ulaştırma maliyetine katlanmaları söz konusudur. Bazı işletmeler için en büyük, bazıları için de en küçük maliyet faktörü ulaştırma olabilmektedir. İşletme üst yönetimleri bu konudaki kararlarını, müşteri tatminini arttıran ve stok maliyetlerini azaltan bir etkileşim çerçevesinde vermek zorundadır. Doğru cevap B'dir.

Ulaştırmayı gerektiren faaliyetler; üretim, tüketim, ticaret, savunma, sosyal yaşam ve hizmetler (turizm, finansal, eğitsel, sportif, dini hizmetler, vb.) gibi yaşamın her noktasında, her anında karşımıza çıkmaktadır

Ulaştırma: İnsanın ve eşyanın belli bir amaç doğrultusunda, sağlıklı ve sağlam olarak
bir ulaşım aracıyla yer değiştirmesini sağlamaktır.

Ulaştırma hizmet paketi taşıma, paketleme, etiketleme, depolama, aktarma, teslim, koruma, konaklama, fiyatlama, tahsilat gibi bir dizi hizmeti bir arada satın almaktır.

Yük, ulaşım araçlarıyla bir noktadan diğerine taşınan, insan dışındaki her türlü canlı ve cansız varlıklardır.

Taşıma sözleşmesi, taşıyan ile taşınan ya da taşıtan arasında yolcu ve yükün taşıma kurallarına ve anlaşma koşullarına uygun şekilde taşınmasını sağlamayı amaçlayan yazılı belgedir.

Ulaştırmanın taraf­ları kullanıcılar, hizmeti sunanlar ve devlettir. Ulaştırma kullanıcıları genel olarak yolcular, hammadde-malzeme-mal tedarikçileri ve alıcılardır.

Yer faydası, malların üretildiği yerden, onların gereksinim duyulduğu, talep edildiği yerlere ulaştırılmasıdır.

Ulaştırma türlerini; karayolu, demiryolu, deniz ve iç su yolu, hava yolu ve boru hattı ulaştırması olarak sıralanır.

Karayolu ulaşım sistemleri; taşıtlar, teknoloji, insan, ağlar, terminaller, düzenlemeler, bilgi-iletişim ve lojistik hizmet uygulamalarından oluşmaktadır.

Ulaştırma maliyeti, birim taşıma fiyatlarıyla taşınan miktar ilişkilendirilerek oluşan taşıma bedelidir.