ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 5

Taşıma türleri arasındaki eşya aktarımı, istasyonların işleyişi ve konteynerlaşma teknolojik gelişmelerle kolaylaşmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojileri, araç ve yük takibinin ayrılmaz parçası haline gelmiştir. Küresel konum belirleme sistemleri (Global Positioning Systems - GPS), mobil iletişim, barkod, radyo frekanslı tanımlama (Radio Frequency Identification -RFID) gibi teknolojiler sayesinde tüm dünya ile eşzamanlı haberleşme ve takip sağlanmaktadır. Elektronik veri alışverifli (Electronic Data Interchange - EDI), internet, otomasyon gibi elektronik işletmecilik (e-iş) uygulamaları lojistik maliyetlerini aşağı çekerken aynı zamanda hizmet kalitesini artrmaktadr.

Çok Türlü (Multimodal) Taşımacılık; çok modlu ya da çoklu taşımacılık olarak da adlandırılan bu taşıma biçimi, iki veya daha fazla ulaştırma türünün oluşturduğu taşıma zincirine verilen genel isimdir.

Kombine taşımacılık, türler arası taşımacılıktaki taşıma zincirinin büyük bölümünün demir yolu, deniz yolu veya iç suyolları ile gerçekleştirildiği, başlangıç ve bitiş bölümlerinde ise kara yolunun olabildiğince kısa olarak yer aldığı bir taşıma sistemi olarak tanımlanmaktadır.

İkili taşıma türü sistemleri (Bi-modal systems): Bu sistemler, kara yolunda seyretmenin yanı sıra, birbirleriyle kenetlenebilen ve raylar üzerinde vagon olarak hareket edebilen treylerler den oluflmaktadır.

Ulaştırma türleri olarak ele aldığımız karayolu, demiryolu, deniz yolu, hava yolu ve boruhattı taşımacılığının her birinin üstünlükleri ve zayıf yönleri olduğunu, buna bağlı olarak bir taşımacılık ihtiyacının gereklerine göre, bu taşıma türlerinden uygun olanı seçmemiz gerektiğini biliyoruz. Ancak bazen coğrafi, ekonomik, çevresel ya da yasal koşullar gereği bu taşımacılık türlerinden yalnızca birini seçmemiz uygun olmaz ve bu taşıma türlerinin birlikte kullanılması gerekli olabilir.

Ulaştırma entegrasyonunun faydaları; aktarma noktalarındaki zaman kaybının ve hasarın en aza indirilmesi, malların daha hızlı transferinin sağlanması, dokümantasyon ve formalitelerin azalması, maliyet tasarrufu ve Sorumluluğun yüklenmesinde karmaşanın ortadan kalkmasıdır.

Ulaştırmada taşımacılık türlerini entegre ederek sağlanacak kapıdan-kapıya hizmetin gerçekleşebilmesinde ise altı temel öge vardır. Bunlar;
• Taşımaya konu olan yükün aktarılabilir olması,
• Kapıdan kapıya hareket,
• Kesintisiz hizmet,
• Farklı taşıma sistemlerinin kullanılması,
• Tek taşıyanla / taşımacıyla hizmet,
• Lojistik destek’tir.

Ulaştırmada entegrasyonun sağlanmasının önünde bazı engeller; Fiziksel ve bilgi altyapı eksiklikleri, Standardizasyon eksikliği, Entegre hizmet bilgisinin eksikliği, Ekonomik düzenlemeler ve demir yolu taşımacılığındaki rekabet eksikliğidir.

Ulaştırmada entegrasyon için gereklilikler; Fiziksel altyapının ve bilgi altyapısının geliştirilmesi gereksinimi, kesintisiz hizmet sağlanması için standardizasyon gereksinimi, tarafların hukuki sorumluluğunun ortaya konması, sistemin bütünleştirilmesi ve entegrasyona yönelik politika oluşturma gereksinimidir

Ro-La taşıması (Rollende Landstrase-Rolling Road): Bu taşımacılık biçimine yürüyen yol adı da verilmektedir. Karayollarında kamyonların kapıdan kapıya taşımacılık yapma avantajlarını kaybetmeksizin, karayollarını mümkün olduğunca az meşgul etmelerini sağlamak üzere, karayolu araçlarını vagon üzerinde taşıyan özel tren sistemidir.

Tek modlu taşımacılık adı da verilen bu sistem, karayolu, deniz yolu, demiryolu, hava yolu veya boruhattı taşımacılık türlerinden yalnızca biri kullanılarak bir ya da daha fazla taşıyıcı tarafından yapılan taşımacılık türüdür.

Kombine taşımacılığın temel hedefi, dünya genelinde ulaştırma türleri arasındaki karayolu lehine olan dengesiz dağılımı ortadan kaldırmaya çalışmaktır. Karayolunun bu yüksek taşıma oranını demiryolu, deniz yolu ve iç su yoluna kaydırarak, bir yandan karayolu ulaşımını rahatlatırken, diğer yandan enerjiyi etkin kullanan, çevresel duyarlılığı yüksek ve sürdürülebilir bir ulaştırma zinciri oluşturmak hedeflenmektedir.

RO-RO taşıması (Roll on/Roll of): Deniz yolu ve karayolu kombinasyonu ile özellikle yeni araba taşımalarında, yük taşıyan tırların taşınmasında ve ağır ve büyük boyutlu yüklerde tercih edilen bir kombinasyondur.

Taşıma güzergahının özellikleri gereği, birden fazla taşımacılık türünün kullan›m› do¤al bir zorunluluk olabilir. Örneğin kıtalar arası taşımalarda çoğu zaman iki taşımacılık türünün birlikte kullanılması gerekir. Örneğin, Avrupa’dan Amerika’ya yapılacak bir taşımada, okyanusu aşabilmek için ya hava yolu ya da deniz yolu taşımacılığı şarttır. Limana ya da havaalanına gelişte ise karayolu, demiryolu ya da hava yolu taşımacılığı kullanılacaktır. Aynı kıta üzerindeki taşımalarda da coğrafi faktörler, birden fazla taşımacılık türü kullanmayı zorunlu hale getirebilir.

Ulaştırmanın entegre bir biçimde planlanması, tasarlanması ve gerçekleştirilmesi için çeşitli ögelere gereksinim duyulur. Bunlar :
• Yollar/hatlar
• Terminaller
• Taşıtlar
• İşletme kuralları
• Yönetim ve kontrol
• Mevzuat

Ulaştırmada taşımacılık türlerini entegre ederek sağlanacak kapıdan-kapıya hizmetin gerçekleşebilmesinde altı temel öge vardır. Bunlar;
• Taşımaya konu olan yükün aktarılabilir olması,
• Kapıdan kapıya hareket,
• Kesintisiz hizmet,
• Farklı taşıma sistemlerinin kullanılması,
• Tek taşıyanla / taşımacıyla hizmet,
• Lojistik destek’tir