ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ VE YÖNETİMİ

Karayolu taşımacılığı uluslararası düzeyde çok sayıda mevzuat ile düzenlenmektedir. Bunlar arasında en önemlileri CMR Konvansiyonu, TIR Sözleşmesi, ATP Konvansiyonu, ADR Mevzuatı ve AETR mevzuatı olarak sayılabilmektedir.

Sevk mektubu, taşımacı tarafından üç nüsha halinde düzenlenerek gönderici ve taşımacı tarafından imzalanmaktadır.

Denizcilik endüstrisinin gelişimine paralel olarak Hamburg Kuralları dökme yüklerin yanı sıra paketli ve paletli gibi ambalajlı yüklere ilişkin de hükümler ortaya koymaktadır.

Taşımacı kargoyu teslim aldığında bununla ilgili olarak kalkış ve varış yerleri, gönderilen nakliyenin ağırlığı gibi bilgileri içeren “hava sevk fişini” düzenleyerek gönderene teslim etmekle yükümlüdür.

Tehlikeli madde kuralları İngilizce adıyla Dangerous Goods Regulations ya da DGR, uçakla taşınması muhtemel her türlü tehlikeli maddenin miktar, paketlenme ve taşınma şartlarının belirtildiği uluslararası kurallardır.

Taşıma ücretleri; taşıma bedeli, ek giderler, gümrük resimleri ve mukavelenin akdinden teslime kadar yapılan ödemeleri kapsamaktadırlar.

Gecikmeden kaynaklanan, gönderenin uğrayacağı olası zararlar arasında; fazladan ardiye ücreti ödenmesi, eşyanın geç teslimi sebebiyle gönderilenin taahhütlerini yerine getirememesi, gönderen veya gönderilenin kar kaybı, üretim kaybı, pazar kaybı, boşaltmada görev alacak çalışanlara eşyanın belirtilen süre içerisinde gelmemesi sebebiyle fazladan ücret ödenmesi gibi zararlar sayılabilmektedir. Bu müspet zararların ispatı taşıyıcıya karşı gecikme nedeniyle talepte bulunan davacının yükümlülükleri arasındadır.

Kişinin taşıma şirketinde istihdam ediliyor olması sorumlu olması için yeterli olmaktadır. Buna karşılık taşıyıcının taşıma işletmesi dışında başka bir işletmesi varsa ve burada bir işçi istihdam edilmişse bu durumda bu kişiler TTK 782 uyarınca taşıyıcının maiyetinde çalışan kişiler olmayacaklardır.

30 günde eşya bulunamaz ise gaiplik kararı alınır.

Demiryolu ile uluslararası yasal düzenlemeler açısından çerçeve mevzuat COTIF düzenlemesidir. Bu düzenleme demiryolu taşımacılığına ilişkin tüm durumları hüküm altına almakta, diğer yasal metinler bu mevzuatın bir eki olarak yayınlanmaktadır. COTIF Mevzuatı; demiryolu ile eşya taşımacılığı (CIM), demiryolu ile yolcu taşımacılığı (CIV), demiryolu ile tehlikeli maddelerin taşınması (RID), demiryolu ile taşımalarda kullanılan vagon ve ekipmanların standardı (CUV), eşya taşımacılığında yükleme kuralları (RIV) gibi uluslararası düzenleyici metinleri içermektedir.