ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ VE YÖNETİMİ

Ulaşım alanında görülen gelişmelerin yarattığı çok yönlü etkilerin sonucunda ulaşım ve taşımacılık sektörünün teknolojik açıdan gelişmesi ve dolaylı olarak taşıma maliyetlerinin giderek azalması mümkün hale gelmiştir. Bütün bu gelişmeler beraberinde kentsel alanların gelişmesini, insanların ve endüstriyel kullanıcıların mal ve hizmetlere erişimini daha olanaklı hale gelmesini, daha da önemlisi kentsel alanlarda kayda değer miktarda sermaye birikimini sağlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Ulaştırma ekonomisi; özellikle ulaşım hizmetlerinin (yolcu-yük) üretilmesi, ulaşım hizmetlerine olan talepler, ulaşım hizmetinin kamu ve özel kuruluşlarca tedarik edilmesi, fiyatlama, esneklik, ulaştırma maliyetleri ve analizleri vb. konuları kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bireylerin tüketim taleplerine ilişkin değişimler de taşımacılık talebine etki eden faktörler arasında sayılabilmektedir. Özellikle toplum için özel günler olarak değerlendirilebilecek, sevgililer günü, anneler günü, bayramlar vb. günlerde tüketici talepleri artarken, aynı zamanda bu artış taşıma taleplerine de yansımaktadır. Bu tür günlerde talep edilen ürünlerin özellikleri ve türlerine göre farklı nitelikte taşımacılık gereksinimleri artabilmektedir. Buna benzer bir biçimde perakendecilerin uyguladıkları indirim günleri de dolaylı bir biçimde taşıma talebine etki edebilmektedir. Doğru Cevap C'dir.

Küreselleşme olgusunun hız kesmeden devam etmesi, bunun sonucunda toplumsal, ekonomik ve ticari hayatta gereksinim duyulan hızın baş döndürücü biçimde artması ve artmaya da devam etmesi soruda verilen ifadeye yol açan en önemli sebebtir.

Taşıma talebi, bu hizmet için belirlenen fiyata büyük ölçüde duyarlıdır. Buna karşılık zorunlu ihtiyaçlara cevap veren ürün, ham madde ya da yarı mamullerde taşıma hizmeti talebi fazla değişiklik göstermezken, bu türde olmayan materyaller ile seyahat amaçlı yolcu taşımacılığında talepler azalım gösterebilmektedir. Dolayısıyla farklı taşıma alternatiflerinin sayısına bağlı olarak taşımacılığa ilişkin talep daralmaları son derece sınırlı kalırken belirli bir taşımacılık türü için fiyat; taleplerin oluşmasında aşırı düzeyde belirleyici olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Soruda verilen taşımacılık türleri ve maliyetlerine ilişkin olarak doğru eşleştirme aşağıdaki gibidir.

Denizyolu taşımacılığı çok dar kapsamda kmau tarafından yerine getirilirken, yüksek maliyetlere rağmen özel sektör tarafından buradaki faaliyetler yürütülmektedir. Hava taşımacılığı ise riskli ve maliyetli yapısı nedeniyle kamunun halen etkin olduğu ancak özel sektöründe etkinlik kazandığı bir taşımacılık alanıdır.

Taşımacılık hizmetlerine ilişkin daha geniş kapsamlı yaklaşımlar değerlendirmeye alınabilmektedir. Bunlar arasında ölçek ekonomileri, mesafe ekonomileri, Lardner Kanunu ve taşıma-yük dengesi yaklaşımları sayılabilmektedir.

Bunun en temel nedenlerinin başında deniz-yolu taşımacılığının küresel rekabete tümüyle açık olması ve kamu otoritesinin yüksek düzeyde rekabet gereksinimini karşılayacak esnekliğe sahip olmamasıdır. Dolayısıyla kamu otoritesi bu esnekliği gösterebilecek özel kuruluşlar karşısında bu alandan büyük oranda çekilmiştir.

Soruda verilen "Taşıma maliyet ve ücretlerinde bir değişiklik söz konusu olduğunda bu değişikliğin talebe yansıyıp yansıması ile ilgili bir kavramdır." ifadesi taşıma talebinin fiyat esnekliğini tanımlamaktadır.