ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ VE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 4

Karayolu taşımacılığında kullanılan araçlar kullanıldıkları her bir operasyonda değer kaybına uğramaktadır. Dolayısıyla aracın değer kaybına uğraması, sefer ile ilgili maliyet kalemlerinden birisi olduğu için maliyet hesabına yansıtılması gerekmektedir.

McDonnell Douglas tipi uçaklar havayolu taşımacılığında kullanılan araçlardan bir diğeridir. Kargo taşımacılığında Boeing ile birlikte en çok kullanılan uçak tipidir. Ortalama olarak 93 ton taşıma kapasitesine sahiptir. Genel olarak küçük ebatlı ve paletli yüklerin taşınması için kullanılırken, diğer uçaklardan farklı olarak yüklemeler burun kısmından değil, yan kapılardan yapılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kabotaj taşımacılığı, bir ülkenin kendisine ait iki limanı arasında yapılacak taşımaları ifade etmektedir.

CMR Sözleşmesi, uluslararası taşımalarda gönderen, taşımacı ve alıcının sorumluluklarını ve yükümlülüklerini belirleyen uluslararası bir sözleşmedir. Sözleşmenin hükümleri, tarafların tutum ve davranışları sonucu ortaya çıkabilecek uzlaşmazlıklarda birincil hukuk kaynağı niteliğindedir. Sözleşmenin taşımalara uygulanabilmesi için; taşımanın en az iki ülke arasında yapılıyor olması, söz konusu ülkelerden en az birisinin CMR Sözleşmesine taraf olması gerekmektedir. CMR Sözleşmesinin uygulanabilmesi için taraflar arasında bir alacak ve borç ilişkisinin söz konusu olması, bu borç ilişkisinin taşıma hizmetinden kaynaklanıyor olması ve taşımanın bir bedel karşılığı yapılıyor olması gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Eşya ile yüklenmiş araç, güzergâhın bir kısmında deniz, demiryolu, nehir, kanal veya havayoluyla yük boşaltılmadan taşındığı hallerinde de bu sözleşme tüm taşıma türleri için uygulanmaktadır. Buna ek olarak taşıma yapılırken CMR Sözleşmesinin farklı taşıma türlerini de kapsaması, aktarma olmamasına bağlı olmaktadır. Taşınan yük karayolu aracından bir başka taşıma türüne aktarılıyorsa taşımanın bu bölümlerine CMR Sözleşmesihükümleri uygulanmamaktadır. Doğru cevap A'dır.

ATP Konvansiyonu Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Taşımalarında Özel Araçların Kullanımı Antlaşmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Tehlikeli maddelerin karayollarında taşınmasını düzenleyen mevzuata Tehlikeli Yüklerin Uluslararası Karayollarında Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR Konvansiyonu) adı verilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Denizyolu taşımacılığı ile ilgili ulusal mevzuatlar içerisinde doğrudan denizyolu taşımacılığı ile ilgili olan ve en temel hükümleri içerisinde barındıran yasal düzenleme Türk Ticaret Kanunudur. Doğru cevap E'dir.

Denizyolu taşımacılığında en güncel uluslararası yasal düzenleme Rotterdam Kurallarıdır. Doğru cevap C'dir.

Demiryolu ile uluslararası yasal düzenlemeler açısından çerçeve mevzuat COTIF düzenlemesidir. Bu düzenleme demiryolu taşımacılığına ilişkin tüm durumları hüküm altına
almakta, diğer yasal metinler bu mevzuatın bir eki olarak yayınlanmaktadır. COTIF Mevzuatı; demiryolu ile eşya taşımacılığı (CIM), demiryolu ile yolcu taşımacılığı (CIV), demiryolu ile tehlikeli maddelerin taşınması (RID), demiryolu ile taşımalarda kullanılan
vagon ve ekipmanların standardı (CUV), eşya taşımacılığında yükleme kuralları (RIV)
gibi uluslararası düzenleyici metinleri içermektedir. Doğru cevap B'dir.

IATA Sözleşmesi Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü tarafından yürütülen uluslararası bir yasal düzenlemedir. Bu sözleşme havayolu ile yük taşımacılığının yanı sıra yolcu taşımacılığını da düzenlemektedir. Bu sözleşme taşımaya taraf olanları tanımlamış, diğer taşıma türlerinden farklı olarak taraflar arasında düzenlenecek olan taşıma sözleşmesinde gönderen ve taşımacıyı tanımlamış, sözleşmede alıcıya yer vermemiştir. Doğru cevap E'dir.

COTIF Mevzuatı; demiryolu ile eşya taşımacılığı (CIM), demiryolu ile yolcu taşımacılığı (CIV), demiryolu ile tehlikeli maddelerin taşınması (RID), demiryolu ile taşımalarda kullanılan vagon ve ekipmanların standardı (CUV), eşya taşımacılığında yükleme kuralları (RIV) gibi uluslararası düzenleyici metinleri içermektediR. Doğru cevap A'dır.

Tehlikeli madde kuralları İngilizce adıyla Dangerous Goods Regulations ya da DGR, uçakla taşınması muhtemel her türlü tehlikeli maddenin miktar, paketlenme ve taşınma şartlarının belirtildiği uluslararası kurallardır. Doğru cevap A'dır.

Dökme yük taşıyan gemiler paketli ya da paletli türde olmayan ambalajsız nitelikte kuru yükleri taşıyan gemilerdir.

Karayolu taşımacılığı uluslararası düzeyde çok sayıda mevzuat ile düzenlenmektedir. Bunlar arasında en önemlileri CMR Konvansiyonu, TIR Sözleşmesi, ATP Konvansiyonu, ADR Mevzuatı ve AETR mevzuatı olarak sayılabilmektedir.

Sevk mektubu, taşımacı tarafından üç nüsha halinde düzenlenerek gönderici ve taşımacı tarafından imzalanmaktadır.

Denizcilik endüstrisinin gelişimine paralel olarak Hamburg Kuralları dökme yüklerin yanı sıra paketli ve paletli gibi ambalajlı yüklere ilişkin de hükümler ortaya koymaktadır.

Taşımacı kargoyu teslim aldığında bununla ilgili olarak kalkış ve varış yerleri, gönderilen nakliyenin ağırlığı gibi bilgileri içeren “hava sevk fişini” düzenleyerek gönderene teslim etmekle yükümlüdür.

Tehlikeli madde kuralları İngilizce adıyla Dangerous Goods Regulations ya da DGR, uçakla taşınması muhtemel her türlü tehlikeli maddenin miktar, paketlenme ve taşınma şartlarının belirtildiği uluslararası kurallardır.

Taşıma ücretleri; taşıma bedeli, ek giderler, gümrük resimleri ve mukavelenin akdinden teslime kadar yapılan ödemeleri kapsamaktadırlar.