ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ VE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 12

Havayolu, birim yük olarak yüksek hacim ve ölçülerde yüklerin taşınmasına uygun bir taşıma türü değildir. Bu sebeple dopru cevap "D" şıkkıdır.

İntermodal taşımacılık sözlük anlamı ile türler arası taşımacılık anlamına gelmektedir. Sözlük anlamından yola çıkarak birden fazla taşıma türünün aynı taşıma operasyonunda kullanılması ile gerçekleştirilen ve taşıma türleri arasında geçişin elleçleme ile söz konusu olduğu bir taşıma şekli olarak tanımlanabilmektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

İntermodal, Kombine, Co-modality, multimodal taşımacılık türlerindendir. Bu sebeple doğru cevap C şıkkıdır.

Co-modality çok türlü taşımacılık operasyonlarının seçiminde sadece taşıma maliyetini değil aynı zamanda çevre ve insan faktörünü dikkate alarak tercihin yapılmasına odaklanan bir taşımacılık türüdür. Bu nedenle taşıma operasyonun maliyet, çevre, kaynak kullanımı, enerji verimliliği vb. alanlarda da optimize edilmesini öneren bir taşıma türü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Limanlar, karayolları, ulaşıma ilişkin altyapı ve üstyapı unsurlarının ne şekilde tesis edileceği makro düzeyde ulaştırma ekonomisinin konuları arasında yer almaktadır.

Talep ulaştırma ekonomisinin en önemli bileşeni ve başlangıç noktasıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Taşıma talebi, bu hizmet için belirlenen fiyata büyük ölçüde duyarlıdır. Buna karşılık zorunlu ihtiyaçlara cevap veren ürün, hammadde ya da yarı mamullerde taşıma hizmeti talebi fazla değişiklik göstermezken, bu türde olmayan materyaller ile seyahat amaçlı ulaştırma Sistemleri ve Yönetimi yolcu taşımacılığında talepler azalım gösterebilmektedir. Dolayısıyla farklı taşıma alternatiflerinin sayısına bağlı olarak taşımacılığa ilişkin talep daralmaları son derece sınırlı kalırken belirli bir taşımacılık türü için fiyat; taleplerin oluşmasında aşırı düzeyde belirleyici olabilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Taşıma talebinin fiyat esnekliği (elastikiyet) taşıma maliyet ve ücretlerinde bir değişiklik söz konusu olduğunda bu değişikliğin talebe yansıyıp yansıması ile ilgili bir kavramdır. Aynı zamanda söz konusu değişikliklerin talebe etki etmesi halinde, maliyet ve taşıma ücretine ilişkin değişimlerin talebe hangi ölçüde etki ettiği de esneklik kavramının içerdiği bir konudur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Ülkemizde boru hattı taşımacılığı kamu tarafından yapılmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

tm = toplam hizmet maliyeti
üh = üretilen taşıma hizmeti miktarı
bm = birim taşımacılık maliyeti
sm = sabit maliyet
dm = değişken maliyet
om = ortalama birim maliyet

m = üretilen hizmetin miktarı
f₁ = üretilen taşıma hizmetin fiyatı
ü_m = üretim maliyeti (ürün)
bt_ü = birim taşıma maliyeti
k_m = üretim ve satış noktaları arası mesafe

Ölçek ekonomisi yaklaşımı, işletmelerin diğer bütün faktörleri sabit tutmak koşulu ile üretim miktarlarını artırmaları halinde birim maliyetlerin düşürüleceği yaklaşımına dayanan bir modeldir. Dolayısıyla en başta maliyetler sabit tutularak elde edilen çıktı miktarı artırıldığında birim çıktı başına düşen maliyet değeri de azalım gösterebilecektir. Bir diğer yönü ile ölçek ekonomisi, belirli bir pazarda faaliyet gösteren işletmeler arasında hacim olarak en yüksek üretim değerine sahip işletmelerin katlanmak zorunda oldukları birim maliyet açısından daha düşük miktarda üretim yapan rakiplerine oranla daha avantajlı oldukları, müşterilerine daha düşük fiyat verebilme potansiyelleri sonucunda rekabette öne geçtikleri yaklaşımına dayanmaktadır.

Taşıma hizmetleri talebe bağımlı değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kıt kaynaklar çerçevesinde başlangıç ve bitiş noktaları arasında yapılacak taşıma faaliyetinin en etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için önceden belirlenecek makro ve mikro düzeyde önlemleri de içermesi soncunda ilişkili diğer alanlarda olduğu gibi ulaştırma ekonomisinin en gözde kavramlarının başında optimizasyon kavramı gelmektedir.

Mikro düzeyde ulaştırma ekonomisi ise toplumu oluşturan bireyler, firmalar vb. yapılara odaklanarak, bunların ulaşımla ilgili gereksinimlerinin ne şekilde karşılanabileceğine yönelik çözümler geliştirmeye çalışmaktadır

Küreselleşme olgusunun hız kesmeden devam etmesi, bunun sonucunda toplumsal, ekonomik ve ticari hayatta gereksinim duyulan hızın baş döndürücü biçimde artması ve artmaya da devam etmesi, çeşitli nedenler ile ülkelerin nüfuslarının giderek artması, yeni yerleşim alanlarının oluşturulması vb. türde sayılabilecek çok sayıda değişken, ulaşıma yönelik gereksinimleri; karşılanması gittikçe zorlaşacak şekilde artırmaktadır. Bunun sonucunda ülkelerin ulaşım harcama ve yatırımları da katlanılamayacak boyutlara ulaşabilmektedir.

Taşımacılık ya da diğer ismiyle ulaştırma ekonomisinin bileşenleri dikkate alındığında ulaştırma hizmetlerine yönelik talepler, ulaştırma hizmet tedariki, maliyet ve fiyatlandırma gibi kavramların bileşenlerin başında geldikleri söylenebilmektedir

Bir taşımacılık işletmesi ya da operatörü taşıma hizmeti üretirken hizmete ilişkin taleplere ve taleplerin bir fonksiyonu olarak fiyat unsuruna odaklanmaktadır. Dolayısıyla üretilen taşıma hizmetine ilişkin talepler ile bunlara yönelik fiyatlar arasında bir optimum nokta oluşturarak bu hizmeti üretmeye çalışmaktadır

Toplam maliyetler, sabit ve değişken türde maliyetlerin toplamından oluşan ve bir taşımacılık hizmeti üretebilmek için katlanılan maliyetlerdir. Toplam maliyetler, taşıma hizmetinin çıktı miktarı ile birim maliyetinin çarpımına eşittir.

Marjinal taşımacılık hizmet maliyeti, taşıma hizmeti üretebilmek için gerekli olan girdilere bir birim eklendiğinde meydana gelen maliyettir. Marjinal maliyet taşımacılık hizmetinin üretilmesi için kullanılacak her birim kaynağın yaratacağı birim maliyeti ifade etmektedir.