UÇUŞ HAREKAT

Uçuş ekipleri için geliştirilmiş olan Ekip Kaynak Yönetimi’nin (EKY: CRM: Cockpit Resource Management), uçuş harekât faaliyetlerine uyarlanması sonucunda Dispeç Kaynak Yönetimi (DKY: DRM: Dispatch Resource Management) geliştirilmiştir. Uçuş harekât uzmanı DKY eğitiminde öğrendiği kavramları görevi süresince kullanabilmelidir. DKY zor durumlar karşısında, uçuş harekât uzmanı ve ekip üyeleri arasındaki destekleyici ve işbirlikçi ilişkileri geliştirecektir.

DKY, uçuş ekip üyelerinin de içinde olduğu büyük bir takımın parçası olarak uçuş harekât uzmanına (dispeç) odaklanır.

James Reason tarafından gerçekleştirilen "Delikli İsviçre Peyniri" modelinin uçuş harekata uygulanması sonucu elde edilen piramitte en üstten en alta sırayla Pilot, Uçuş harekat uzmanı, Eğitim, Uçak ekipmanları ve Prosedürler yer alır.

Uçuş harekât uzmanı çalışma ortamı içinde uçaktaki yolcular yer almaz.

Uçuş harekât uzmanı için durumsal farkındalıkta sorulması gereken sorular arasında uçağın daha önce o havaalanına kaç kere gittiği yer almaz.

Havaalanları Güvenlik Alarm Durumu Planları, yetkili otoriteler tarafından hazırlanır ve
onaylanıp yürürlüğe girer. Genel olarak güvenlik seviyeleri ve içeriği aşağıdaki gibidir:
• Beyaz (Durağan): Ulusal standartlar uygulanır.
• Sarı (Belirgin risk düzeyi): Kritik noktalarda izleme görevleri artırılır.
• Turuncu (Yüksek risk seviyesi): Güvenlik birimleri arasındaki koordinasyon kontrol edilir. Halka açık yerlerde tedbirler üst seviyede alınır.
• Kırmızı (Ciddi tehdit seviyesi): Özel eğitimli birimler ve acil durum ekipleri alarmda bekletilir. Hükümet ve kamu tesisleri geçici olarak kapatılabilir.

Havaalanları Güvenlik Alarm Durumu Planları, yetkili otoriteler tarafından hazırlanır ve
onaylanıp yürürlüğe girer. Genel olarak güvenlik seviyeleri ve içeriği aşağıdaki gibidir:
• Beyaz (Durağan): Ulusal standartlar uygulanır.
• Sarı (Belirgin risk düzeyi): Kritik noktalarda izleme görevleri artırılır.
• Turuncu (Yüksek risk seviyesi): Güvenlik birimleri arasındaki koordinasyon kontrol edilir. Halka açık yerlerde tedbirler üst seviyede alınır.
• Kırmızı (Ciddi tehdit seviyesi): Özel eğitimli birimler ve acil durum ekipleri alarmda bekletilir. Hükümet ve kamu tesisleri geçici olarak kapatılabilir.

Havaalanları Güvenlik Alarm Durumu Planları, yetkili otoriteler tarafından hazırlanır ve
onaylanıp yürürlüğe girer. Genel olarak güvenlik seviyeleri ve içeriği aşağıdaki gibidir:
• Beyaz (Durağan): Ulusal standartlar uygulanır.
• Sarı (Belirgin risk düzeyi): Kritik noktalarda izleme görevleri artırılır.
• Turuncu (Yüksek risk seviyesi): Güvenlik birimleri arasındaki koordinasyon kontrol edilir. Halka açık yerlerde tedbirler üst seviyede alınır.
• Kırmızı (Ciddi tehdit seviyesi): Özel eğitimli birimler ve acil durum ekipleri alarmda bekletilir. Hükümet ve kamu tesisleri geçici olarak kapatılabilir.

Havaalanları Güvenlik Alarm Durumu Planları, yetkili otoriteler tarafından hazırlanır ve
onaylanıp yürürlüğe girer. Genel olarak güvenlik seviyeleri ve içeriği aşağıdaki gibidir:
• Beyaz (Durağan): Ulusal standartlar uygulanır.
• Sarı (Belirgin risk düzeyi): Kritik noktalarda izleme görevleri artırılır.
• Turuncu (Yüksek risk seviyesi): Güvenlik birimleri arasındaki koordinasyon kontrol edilir. Halka açık yerlerde tedbirler üst seviyede alınır.
• Kırmızı (Ciddi tehdit seviyesi): Özel eğitimli birimler ve acil durum ekipleri alarmda bekletilir. Hükümet ve kamu tesisleri geçici olarak kapatılabilir.

Geçersiz pasaport, vize veya pasaport ya da vizenin hiç olmaması gibi nedenlerden dolayı bazen de sakıncalı bulunan başka bir nedenden dolayı yolcunun ülkeye girişi uygun bulunmayarak giriş izni verilmeyen yolculara INAD yolcu adı verilir.

DKY, uçuş ekip üyelerinin de içinde olduğu büyük bir takımın parçası olarak uçuş harekât uzmanına (dispeç) odaklanır

Uçuş harekât uzmanı, herhangi bir acil durumda veya uçuşun normal seyri esnasında ilk iletişim noktasının kendisi olduğundan hareketle, görevli kaptan ile gerekli iletişim atmosferini kurmak ve devamlılığını sağlamakla yükümlüdür

Etkili bir DKY eğitimi de en az üç aşamayı içermelidir. Bu aşamalar;
• DKY konularının tanımlandığı ve tartışıldığı farkındalık,
• DKY teknikleri, pratikler ve geri bildirimler ile tecrübe kazanımları,
• DKY prensiplerinin uzun vadeli olarak ele alınmasını sağlayacak sürekli destek
faaliyetlerinden oluşur.

Uçuş harekât uzmanı çalışma ortamı içinde bir çok personelle iletişim
halinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Bunlar;
• Pilotlar,
• Hava trafik kontrolörleri,
• Diğer uçuş harekât uzmanları,
• Yöneticiler,
• İstasyon personeli,
• Meteoroloji personeli,
• Uçak bakım personeli,
• Yükleme planlayıcıları,
• Ekip planlama personeli,
• Tarife planlama personeli,
• Haberleşme sistemleri ve diğer ilgili personel,
• Uçuş planlama sistemi ve diğer ilgili personeldir

Uçuş harekât uzmanı için durumsal farkındalıkta sorulması gereken sorular şunlardır:
• Uçak neredeydi?
• Uçak şu anda nerede?
• Uçak şu anda nereden nereye gidiyor?
• Bu uçuş operasyonunda benim tehditlerim nelerdir?
• Gelecekte benim tehditlerim neler olabilir?
• Uçağın uçtuğu bölgedeki hava trafiği ve meteorolojik şartlar nedir?
• Teknik, yakıt, yer hizmetleri, yolcu ve kargo durumu nedir?

Havacılıkta “Güvenlik” ve “Emniyet” kavramları birbirine karıştırılabilmektedir. Örneğin, havaalanında bir yolcunun arama ve tarama işleminden geçirilmesi güvenlikle ilgilidir, ancak yolcunun uçağa bindikten sonra kemerini bağlaması gerekliliği ise emniyetle ilgilidir.

• Sarı (Belirgin risk düzeyi): Kritik noktalarda izleme görevleri artırılır

Transit yolcu: Transit yolcular, vardıkları havaalanından aynı uçakla uçuşlarına devam eden yolculardır.

Soruda verilen maddelerin hepsinin kabinde el bagajlarında taşınması yasaktır.

Bomba tehditleri aşağıdaki iki alarm seviyesinde değerlendirilmektedir:
• Kırmızı Alarm: Şirket ismi, uçuş numarası, kalkış zamanı, bina ismi gibi açık ve net
tanımlamalarda bulunulan bomba ihbarlarında uygulanır.
• Yeşil Alarm: Kırmızı alarm dışında kalan ve net tarif edilmemiş bomba ihbarlarında
uygulanır