UÇUŞ HAREKAT

ICAO Doc 9481 Tehlikeli Madde İçeren Uçak Kazaları için Acil Durum Rehberi (Emergency Response Guidance for Aircraft Incidents Involving Dangerous Goods): Acil durumlardaki uygulamaları içermektedir.

Taşımada paket veya bütünleşik paket (overpack) kullanılabilir. Bütünleşik paket: Bütünleşik paket birden fazla paketi tek bir paket haline getirmek için yapılan dış pakettir.

• NL:İşaretlemeyi onaylayan kurumun bulunduğu ülkeyi belirtmektedir(NL: Hollanda).

• VL/823: Üretici adı veya kodunu belirtmektedir.

Sınıf 1: Patlayıcılar

Sınıf 2: Gazlar

Sınıf 3: Yanıcı sıvılar (RFL)

Sınıf 4: Yanıcı katılar

Sınıf 5: Oksitleyici maddeler ve organik peroksitler

Sınıf 6: Zehirli ve bulaşıcı maddeler

Sınıf 7: Radyoaktif maddeler

Sınıf 8: Aşındırıcılar (RCM)

Sınıf 9: Çeşitli tehlikeli maddeler

El fenerleri: Küçük fenerler, yanıcı gaz içerebilmekte ve üzerlerinde elektronik çalıştırıcı bulunabilmektedir. Daha büyük fenerlerde, baş kısmında yer alan silindir yanıcı gaz içerebilmektedir.

Aşağıdaki kısaltılmış listede yer alan maddeler kabinde yolcu ve ekip tarafından taşınabilmektedirler:

• Alkollü içecekler,

• Radyoaktif özelliğe sahip olmayan ilaçlar ya da parfümler (spreyler dâhil),

• Hidrokarbon gaz içeren bigudiler,

• Kuru buz,

• Kibritler veya çakmaklar (kişi üzerinde bulundurulması şartıyla),

• Küçük karbondioksit ve oksijen gazı tüpleri ve

• Klinik termometrelerdir.

• Hava postası olarak taşınan tehlikeli maddeler: Aşağıda yer alan tehlikeli maddelerin taşınması, ulusal posta otoritesinin onayı ve tehlikeli maddeler kurallarında yer alan gerekliliklerin karşılanmasıyla mümkündür: 6.

• Test numuneleri: DGR’da belirtilen sınıflandırma, paketleme ve işaretlemesi yapılmış ve düzenlemelerde tanımlanmış maddelerdir.

• Bulaşıcı maddeler: Sadece Kategori B bulaşıcı maddeler (UN3373) için geçerlidir. Paketleme talimatı gereklilikleri yerine getirilmiş ise taşınabilir. Beraberinde soğutma amaçlı kuru buz kullanılabilmektedir.

• Radyoaktif madde: İstisnai miktar paket limitlerinin onda birini geçmeyecek miktarda ise taşınmaktadır.

ICAO Doc 9481 Tehlikeli Madde İçeren Uçak Kazaları için Acil Durum Rehberi (Emergency Response Guidance for Aircraft Incidents Involving Dangerous Goods): Acil durumlardaki uygulamaları içermektedir

Havayoluyla Tehlikeli Madde Taşımacılığı:  (Annex 18)

Göndericinin temel sorumluluğu, tehlikeli maddenin uluslararası ve ulusal dokümanlara uygunluğunu sağlamaktır. Ayrıca gönderici aşağıdakileri sağlamaktan sorumludur:
• Çalışanların sorumluluklarını yerine getirebilmeleri için eğitimler vermek,
• Madde veya nesnenin havayoluyla taşınmasının yasak olup olmadığını belirlemek,
• Tehlikeli maddelerin tanımlanması, sınıflandırılması, paketlenmesi, işaretlenmesi, etiketlenmesi ve dokümantasyonunu düzenlemelere uygun bir şekilde yapmak,
• Taşımaya kabul sırasında “sınırlandırılmamış” (not restricted) veya “tehlikeli madde değil” (Non-Dangerous Goods) olarak beyan edilen kargonun tehlikeli madde sınıfına girmediğini göstermek,
• Tüm gönderileri ve paket dış yüzeylerini gizli tehlikeli madde olasılığına karşı kontrol etmekten sorumludur.

E seçeneği Havayolu kabul aşaması sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Tehlikeli madde içeren ve işaretleme gerektiren her bir paket için göndericinin yerine getirmesi gereken sorumluluklar şunlardır:
• Gerekli işaretlemeler paketin üzerinde doğru yerlerde bulunmalıdır ve gerekli kalite ve özellikte olmalıdır.
• UN paketlere ait özel işaretlemeler (UN 4G/Y145/S/04NL/VL823 vb.) belirtilmelidir.
• Gönderiyle ilgisi olmayan işaretlemeler çıkartılmalı veya yok edilmelidir.
• Paketler kabule sunulduğunda tüm gerekli işaretlemelerin yapılmış olması gerekmektedir.
• Eğer paket işaretleme kuralları gereğince net veya brüt ağırlık işaretlemesinin yapılması gerekiyorsa, işaretlemenin UN numarası ve uygun gönderi adının yanına yazılması gerekmektedir.
• Paket üzerinde yer alan UN paket işaretlemeleri diğer işaret ve etiketlerden farklı yüzeyde yer alabilir.

E seçeneği havayolunun tehlikeli maddeyi kabul aşamasında belirtilmiş sorumluluklar arasında yer almaktadır.

S: Paket içine katı madde veya iç kap konulabileceğini belirtmektedir.

Sınıf D: Hafif yük taşıyan kargo bölümleridir ve hacmi küçüktür. Aşağıdaki özelliklere sahiptir:
• Yangın oluşumunda, uçak ve ekibi tehlikeye atmadan yangının kontrol altına alınabileceği,
• Zararlı miktarda duman, alev veya zehirli gazların yolcu veya ekip üyeleri tarafından kullanılan kompartımanlardan uzak tutacak yapıda,
• Havalandırma ve hava akımı her bir kompartımanda ayrı ayrı kontrol edilebilen ve böylece kompartımanda oluşan yangın güvenlik limitlerini aşmayan,
• Kompartımanda, uçağın kritik parçaları yakınında oluşacak ısının etkisi göz önünde bulundurulduğu kompartımandır

Yük planlayıcısı için acil durum prosedürleri: Havaalanı otoritesi ve havayolu işletmesi, dökülen tehlikeli veya diğer tanımlanamayan maddelerin taşınması için acil durum planlarını oluşturmalıdırlar. Tehlikeli madde içeren bir sızıntı veya dökülme olduğu takdirde, izlenmesi gereken prosedürler genel olarak aşağıdakileri içermektedir:
• İlk olarak en kısa sürede amire haber verilmeli ve uzman yardımı alınmalı,
• Tehlikeli maddelerin tanımlanması (güvenli olduğu sürece) yapılmalı,
• Güvenliyse paket diğer paket veya mallardan yalıtılmalı,
• Paketin içeriğiyle temastan kaçınılmalı,
• Eğer paket içeriğiyle temas olursa;
• Bol suyla vücudun temas edilen bölümü çok iyi bir şekilde yıkanmalı,
• Bulaşma olan kıyafet çıkartılmalı,
• El, göz, ağız ve burundan uzak tutulmalı,
• Sağlık yardımı alınmalıdır.
• Olay yerinde bulunan kişiler, isimleri not edilene kadar olay yerinden ayrılmamalıdır.

Sınıf 6: Zehirli ve bulaşıcı maddeler
• Kısım 6.1 Zehirli Maddeler (RPB): Solunduğunda, yutulduğunda veya deri yoluyla emildiğinde tehlikeli olan zehirli maddelerdir (arsenik, nikotin, siyanür, böcek ilacı).
• Kısım 6.2 Bulaşıcı Maddeler (RIS): Hayvan ve insanlarda hastalığa yol açabilecek patojen içerdiği düşünülen maddelerdir (virüsler, bakteriler, bazı teşhis numuneleri, biyolojik ürünler, tıbbi atıklar).

Sınıf 7: Radyoaktif maddeler
• Sınıf 7 Radyoaktif Madde Kategori I-Beyaz (RRY): Paket yüzeyinde düşük seviyeli radyasyon bulunur.

• Sınıf 7 Radyoaktif Madde Kategori II-Sarı (RRY): Paket yüzeyinde Kategori I numaralı paketten daha yüksek seviyede radyasyon bulunmaktadır ( Transport Index < 1). Tıp amaçlı veya endüstriyel amaçlı kullanılan radyonüklid veya izotoplardır.

• Sınıf 7 Radyoaktif Madde Kategori III-Sarı (RRY): Paket yüzeyinde Kategori II numaralı paketten daha yüksek seviyede radyasyon bulunmaktadır (1>Transport Index <10).

• Sınıf 7 Radyoaktif Madde Fizıl: Fizıl madde içeren paketlerin toplam değerlerinin kontrol edilebilmesi amacıyla kritik güvenlik indekslerinin diğer etiketlemelere ek olarak yazılması gerekmektedir (Uranyum 233 ve 235, Plütonyum 239 ve 241).

Sınıf 3: Yanıcı sıvılar (RFL): Kapalı kapta parlama noktası 60o veya altında olan sıvılardır (boyalar, alkoller, bazı yapıştırıcılar, aseton, benzin).