UÇUŞ HAREKAT

Coğrafyada enlem ve boylam çizgilerinin kesiştiği noktalara Grid noktaları denir.

Hava tahmini amacıyla bütün dünyada uluslararası saat dilimiyle aynı anda belirli aralıklarla yapılan ölçüm ve gözlemlere sinoptik rasat denir.

Hava taşımacılığında uçuş ekibine meteorolojik bilgilendirme yapma ve doküman sağlama hizmeti Havaalanı Meteoroloji İstasyonları tarafından verilir?

Bir FIR sahasında alçak seviye uçuşlarını etkilemesi muhtemel, uçuş yolu boyunca meydana gelen veya gelmesi beklenen hava olaylarıyla ilgili yayımlanan mesajlara AIRMET denir.

Sorumluluk alanıyla ilgili olarak SIGMET ve alçak seviyelerdeki uçuşlar için yapılan AIRMET mesajlarını hazırlamak, yayımlamak ve diğer meteorolojik bilgileri sağlamak hizmeti Meteorolojik Gözlem İstasyonları tarafından verilir?

Hava taşımacılığında uçuş operasyonlarının güvenliğini etkileyebilecek olan ve belirli bir rota üzerindeki hava olaylarının meydana gelmesi veya meydana gelmesinin beklenmesiyle ilgili olan bilgileri içeren mesajlara SIGMET denir.

Bölgesel anlaşmalarla belirlenen düzenli aralıklarla yayımlanan ve bir havaalanında hüküm süren meteorolojik şartları gösteren meteorolojik rapora METAR denir.

Bir havaalanı için belirli periyodlarda yayımlanan ve genellikle 9 veya 24 saatlik aralıklarda havaalanı ve civarında karşılaşılması öngörülen meteorolojik hadiseleri içeren hava tahmin raporuna TAF denir.

İki METAR periyotu arasında, havacılık faaliyetlerini etkileyecek önemli değişiklikler olması durumunda, işleticileri gelişmelerden haberdar etmek amacıyla yayımlanan özel meteorolojik rapora SPECI denir.

Yeryüzeyindeki veya yeryüzeyine birleştirilmiş herhangi bir nokta veya seviyenin ortalama deniz seviyesinden itibaren ölçülmüş dikine mesafesine rakım denir.

Grid Nokta: Coğrafyada enlem ve boylam çizgilerinin kesiştiği noktalardır.

Havaalanı Meteoroloji İstasyonları (AMO: Aerodrome Meteorological Oices):
Üye ülkeler uçuş harekât ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeterlilik düzeyinde meteoroloji
hizmeti sağlayan bir veya daha fazla sayıda havaalanı meteoroloji istasyonu veya genel
meteoroloji hizmeti veren meteoroloji istasyonları kurmakla yükümlüdürler. Havaalanı
meteoroloji istasyonu harekât ihtiyaçlarının gerektirdiği hizmetleri sağlamakla yükümlüdür. Görevleri;
• Bulunduğu havaalanındaki uçuşlar için gerekli tahminleri (TREND, TAF, vs.) hazırlar, diğer havaalanlarının (yurt içi–yurt dışı) rasat ve tahminlerini elde eder.
• Aktüel hava gözlem ve ölçümlerini yapar (METAR, SPECI, bütün dünyada aynı
anda yapılan sinoptik rasat vs.).
• Uçuş harekâtla ilgili bilgileri ve hava tahmin raporlarını toplar ve yayımlar (Hava
tahmini hazırlama sorumluluğu yerel olanaklarla ve diğer meteoroloji istasyonlarından sağlayabileceği hava tahmin verileriyle sınırlıdır).
• Yerel meteorolojik koşullar için tahmin raporlarını toplar ve yayımlar.
• Hava tahmini hazırlama sorumluluğu verilmiş meydanların hava koşullarını yakından gözlemler.
• Uçuş ekibine ve diğer harekât personeline meteorolojik bilgiler ve dokümanlar
sağlar, bu konularda danışmanlık ve brifing yapar.
• İlgili havacılık birimlerine diğer meteorolojik bilgileri sağlar.
• Sahip oldukları meteorolojik bilgileri incelenebilecek şekilde sergiler.
• Diğer meteoroloji istasyonlarıyla meteorolojik veri alışverişi yapar

Havacılıkta en çok kullanılan düzenli rapor türü METAR’dır (Meteorological Terminal Air Report).

SIGMET (Significant Meteorological Information); uçuş yol boyunda (en route) karşılaşılabilecek önemli hava hadiselerinin rapor edildiği meteorolojik rapordur

İniş Tahmini Havaalanı (Özellikle konma noktası) 2 saat Uçuş öncesi ve uçuşta

Sayfa 72 tablo 4.1

Meteorolojik bilgilerin önemi ve meteorolojik bilgilere duyulan ihtiyacı daha iyi anlayabilmek için uçak üzerine etki eden kuvvetlerin ve uçuşun temel teorisinin bilinmesi gerekir. Bir uçak uçuşunu dört kuvvetin etkisi altında gerçekleştirmektedir. Bunlar;
• Uçak ağırlığının sebep olduğu yerçekimi kuvveti (G: Gravity),
• Kanatların altından ve üstünden geçen hava akımının neden olduğu kaldırma kuvveti (L: Li),
• Havanın neden olduğu sürtünme kuvveti (D: Drag),
• Uçak motorundan oluşan itme kuvvetidir (T: Thrust).

Eğer yerel olarak saptanan herhangi bir değer yoksa meteorolojik rüyetin 1.500 metreden daha az olması durumunda ICAO’ya göre RVR gözlemlerinin yapılmasını zorunludur.

Buna göre ICAO standart atmosfer özellikleri aşağıdaki gibidir:
• Standart atmosfer tamamen kurudur.
• Deniz seviyesindeki basınç 1013.25 hPa veya 29.92 inçtir.
• Deniz seviyesindeki sıcaklık 15˚C’dir.
• Ortalama deniz seviyesindeki hava yoğunluğu 1.225 kg/m3
‘tür.
• Tropopozun ortalama deniz seviyesinden yüksekliği 36.000 feet’tir.
• Tropopozda sıcaklık -56,5˚C dir.
• Sıcaklık düşüş/artış oranı (Standart Lapse Rate) her bin feet’de 2˚C dir

Rakım (elevation): Yeryüzeyindeki veya yeryüzeyine birleştirilmiş herhangi bir
nokta veya seviyenin ortalama deniz seviyesinden itibaren ölçülmüş dikine mesafesidir

Türbülans birçok hava şartından meydana gelebilir ancak başlıca sebeplerini ve çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
• Konvektif akımlar neticesi meydana gelen konvektif türbülans,
• Yeryüzü şekillerinden dolayı meydana gelen mekanik türbülans,
• Rüzgâr kesmesi (wind shear) sebebiyle meydana gelen türbülans,
• Açık hava türbülansı (CAT: clear air turbulance),
• İz türbülansı (wake turbulance).