UÇUŞ HAREKAT

Hava trafik hizmetlerinin amaçları şunlardır:
• Uçakların çarpışmasını önlemek,
• Uçakların manevra alanında birbiriyle ve manialarla çarpışmasını önlemek,
• Hava trafiğini hızlandırmak ve düzenli bir akışını sağlamak,
• Uçuşların güvenli ve verimli yürütülmesi için faydalı öneri ve bilgileri sağlamak,
• Arama ve kurtarma ihtiyacı olan uçaklarla ilgili uygun organizasyonları bilgilendirmek ve bu organizasyonlara yardımcı olmaktır.

Saha kontrol (Area Control: ACC / CTR), uçuş bilgi bölgesinde (FIR: Flight Information Region) veya kontrol sahasında (CTA) düz uçuş seviyesinde olan (en-route), bir meydandan tırmanan veya bir meydana alçalan trafiklerin bir başka hava trafik kontrol birimine devredilinceye kadar olan hareketlerinden ve kontrolünden sorumludur.

Terminal Kontrol Sahası: Terminal kontrol sahası bir veya daha fazla yoğun trafiğe sahip hava meydanı çevresindeki kontrollü hava yollarının kesişiminde bulunan kontrollü hava sahasıdır. Belirli bir irtifadan başlar.

Uçuş Plan Bilgisi Teslimi (Delivery/Clearance Delivery: DEL) meydan kontrolün alt birimidir. Trafiği yoğun olan büyük havalimanlarında mevcuttur. Hizmet verdiği meydandaki kalkış yapacak IFR trafiklerin uçuş planlarını kontrol eder, yoğunluğa göre sıralama yapar ve yol müsaadelerini temin eder. Görevi sadece yerdeki trafiğin yol iznini düzenlemek ve onaylamaktır.

C sınıfı hava sahası: İçerisinde IFR ve VFR uçuşlara izin verilir ve tüm uçuşlara ATC hizmeti, IFR uçuşlar ile diğer IFR ve VFR uçuşlar arasında ayırmalar sağlanır. VFR uçuş-lar IFR uçuşlardan ayrılır ve diğer VFR uçuşlar hakkında trafik bilgisi alınır.

D sınıfı hava sahası: İçerisinde IFR ve VFR uçuşlara izin verilir ve tüm uçuşlara ATC hizmeti sağlanır, IFR uçuşlar diğer IFR uçuşlardan ayrılır ve VFR uçuşlar hakkında trafik bilgisi verilir. VFR uçuşlar, diğer tüm uçuşlar hakkında trafik bilgisi alır.

Yüksek engebeli arazi veya dağlık bölgeler üzerinde uçan uçaklar, uçağın tahmini mevkii merkez olmak üzere 5 nm’ lik (8 km) saha içindeki en yüksek maniadan 2000 feet (600m) yüksekte uçacaklardır

IFR uçan uçaklar uçuşları sırasında kontrollü sahaların içinde veya kontrollü sahalar dışında IFR uçuş seviyeleri olarak 0 – 179 derece dahil doğu yönüne tek bin feet, 180 – 359derece dahil batı yönüne çi bin feet irtifaları kullanmak zorundadırlar. Örneğin havayolu işletmelerinin yoğun olarak kullandığı 29 000 ile 41 000 arasında;

• 30 000, 32 000, 34 000, 36 000, 38 000, 40 000 feet batıya uçmak için,
• 31 000, 33 000, 35 000, 37 000, 39 000, 41 000 feet doğuya uçmak için kullanılır,

41 000 feet’in üzerinde ise;
• 43 000 feet batıya,
• 45 000 feet doğuya,
• 47 000 feet batıya,
• 49 000 feet doğuya uçmak için kullanılır.

“H” Serisi: Bu Notam’lar sadece İstanbul FIR’ı içindeki meydan, seyrüsefer kolaylığı ve bunlarla ilgili değişiklik bilgilerini içerir.

Manevra Sahası: Bir meydanın apronlar hariç, iniş, kalkış ve taksideki uçakların hareket alanlarını kapsayan havaalanının bir bölümüne verilen addır.

Hava trafik hizmetlerinin amaçları şunlardır:
• Uçakların çarpışmasını önlemek,
• Uçakların manevra alanında birbiriyle ve manialarla çarpışmasını önlemek,
• Hava trafiğini hızlandırmak ve düzenli bir akışını sağlamak,
• Uçuşların güvenli ve verimli yürütülmesi için faydalı öneri ve bilgileri sağlamak,
• Arama ve kurtarma ihtiyacı olan uçaklarla ilgili uygun organizasyonları bilgilendirmek ve bu organizasyonlara yardımcı olmaktır.

Üye devletler hava trafik hizmetlerini sağlayacağı havaalanları ve hava sahası bölümlerini, üzerinde hükümranlık haklarına sahip oldukları sınırlarına göre ve ANNEX 11 hükümlerine uygun olarak belirleyeceklerdir. Bundan sonra üye devletler bir devletin ikili anlaşmalar ile kendi sınırları üzerindeki uçuş bilgi bölgelerinde (FIR), kontrol sahalarında veya kontrol bölgelerinde hava trafik hizmetinin tesisi ve sağlanması sorumluluğunu bir başka devlete devredilmesi durumu hariç bu tür hizmetlerin ANNEX 11 hükümlerine uygun olarak tesisini ve sağlanmasını düzenleyeceklerdir.

Uçuş Bilgi Bölgesi (FIR):Uçuş bilgi bölgesi içinde uçuş bilgi hizmeti, ikaz hizmeti ve havacılık meteorolojisi hizmeti verilen hudutları belirlenmiş bir hava sahasıdır.

Yaklaşma Kontrol (Approach Control: APP) terminal kontrol sahasındaki meydanlardan kalkış yapan veya iniş yapacak trafiklerin ve kontrol sahasını kateden görerek uçuş yapan (VFR) trafiklerin bir başka hava trafik kontrol birimine devredilinceye kadar olan hareketlerinden ve kontrolünden sorumludur.
Kalkışını tamamlamış trafiklerin meydan bölgesinden güvenle ve düzenle uzaklaştırılması, yaklaşmakta olan trafiklerin ise yine aynı düzen ve güvenle meydana alınmasından sorumludur. Kalkış yapan trafikleri meydan kontrolden devralır, seyrüsefer rotalarına girmelerini sağlar ve ACC’ye devreder. ACC’den devraldığı trafikleri ise yaklaşma kleransını müteakip meydan kontrol devreder. Trafik yoğunluğu durumunda genellikle en yoğun stres içinde çalışan birimdir.

B sınıfı hava sahası: İçerisinde IFR ve VFR uçuşlara izin verilir ve tüm uçuşlara ATC hizmeti ve ayırmalar sağlanan hava sahasıdır.

Uçuş bilgi hizmetleri (FIS: Flight Information Services) herhangi bir uçuş bilgi bölgesi (FIR: Flight Information Region) içerisinde uçuşların emniyetli ve verimli gerçekleşmesi için sağlanan bilgi ve tavsiye hizmetleridir.

Rüzgaraltı: Pistten yeterli açıklığa ulaşan uçağın sola dönüşlü bir turda ikinci kez sola dönerek düz uçuşa geçtiği bacaktır. Bu bacakta uçak iniş istikametinin tam tersi (180 derece farklı) istikamette uçar ve rüzgârı arkadan alır.

“C” Serisi Notam: Heliportlar ve/veya yalnızca VFR uçuşlara izin verilen havaalanlarına VFR uçuş usullerine ilişkin bilgileri içerir.

“E” Serisi: Kış süresince meydan hareket sahasındaki kar, sulu kar, buz veya su birikintisinin oluşturduğu tehlikeli durumları yurt içindeki kullanıcılara Notam formatında duyurmakta kullanılan bir Notam serisidir

Manevra Sahası: Bir meydanın apronlar hariç, iniş, kalkış ve taksideki uçakların hareket alanlarını kapsayan havaalanının bir bölümüne verilen addır. Cevap: C şıkkıdır.