UÇUŞ HAREKAT

MMEL’de arızaların giderilmesi için gerekli arıza giderme zaman aralıkları tanımlıdır. Bu zaman aralıkları kategorilere ayrılmıştır ve şu şekilde tanımlanmaktadır: ( CAT A): Süre MMEL’de belirtilmektedir. CATEGORY B (CAT B): 3 takvim günü CATEGORY C (CAT C): 10 takvim günü CATEGORY D (CAT D): 120 takvim günü olarak belirlermiştir. Doğru cevap E'dir.

Ulaştırma sistemlerinin tümünde en başta gelen kural şüphesiz ki emniyettir. Başarılı olmanın değişmez ölçüsü olan emniyet aynı zamanda sistem içinde görev alan bütün çalışanların birinci sorumluluğudur. Uçuş emniyetinde belirlenen bir standarda ulaşmak; yerde ve havada kişilerin can ve mal güvenliklerine yönelik tehlikelerin oluşmasına engel olmakla mümkün olabilir. Tüm çabaların can ve mal güvenliğini tehlikeye sokabilecek ortamın oluşmasından önce önlenmesine yönelik olması gerekir. Bu nedenle uçuş emniyeti ilkesiyle her türlü risk oluşturan kaza ihtimalleri en aza indirilerek, tüm harekât büyük bir özenle planlanıp yürütülmelidir.

Uluslararası havacılıkta uyulması gereken kurallar aşağıdaki sıra ile uygulanmaktadır:
1. Uluslararası yasalar (International Laws)
2. Ulusal yasalar (National Laws)
3. Ulusal havacılık kuralları (National Aviation Regulations)
4. Şirket politikaları ve prosedürler

Uluslararası  hava taşımacılığı üzerine hazırlanmış ilk detaylı sözleşme olup, 1955’de La Haye Protokolü ile bazı maddeleri değişikliğe uğramıştır. Bu anlaşmayla sivil hava taşımacılığı ve bunun  getirdiği sorumluluklarla, taşıyanın hak ve borçları belirlenmiş, uluslararası boyutlarda ortak hukuki kurallar getirilmesi amaçlanmıştır. 1955 yılına kadar mevcut hâliyle yürürlükte kalan anlaşma, 1955 yılında La Haye Protokolü’yle bazı maddeleri değiştirilmek  suretiyle üye devletler tarafından kullanılmaya devam etmiştir. Analaşma uçak ile ücret karşılığında yapılan uluslararası insan, bagaj ve eşya taşımalarında ortaya çıkan zararlara uygulanacak tazminat esaslarını belirlemektedir.

Havacılığa gerçek anlamda yön veren Şikago Konvansiyonu’nun ilk bildirgesi amacını  açıklamak olmuştur. Buna göre konvansiyonun amacı “taraf devletler için fırsat eşitliği ve ekonomik verimi hedef alan güvenli ve düzenli bir uluslararası sivil havacılığın oluşması için gerekli zemini hazırlamaktır”

Lahey Konvansiyonu “Uçakların Kanun Dışı Yollarla Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Hakkında Sözleşme” olarak bilinmektedir. Bu sözleşmeye taraf olan devletler, 31 Aralık 1970  yılında Lahey’de toplanarak uçuş halindeki uçağı veya kontrolünü, ele geçirme şeklindeki kanunsuz fiillerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürdüğünü, havayolu faaliyetini ciddi olarak etkilediğini ve dünyadaki insanların sivil havacılık güvenliğine karşı itimadını
zayıflattığını ifade etmişlerdir. Bu gibi eylemlerin tekrarına mani olmak amacı ile suçluların cezalandırılmaları için uygun tedbirlerin alınmasına acil ihtiyaç olduğu düşünülerek bu konuda önemli kararlar almışlardır.

ICAO kuralları ANNEX olarak ifade edilen aşağıdaki 19 Ek dokümanda ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır ve bu kurallara uyulması zorunludur.
Annex-1 Personel Lisanslandırma Esasları
Annex-2 Havacılık Kuralları
Annex-3 Uluslararası Hava Seyrüseferleri için Meteoroloji Hizmetleri
Annex-4 Havacılık Haritaları
Annex-5 Hava ve Yer Operasyonlarında Kullanılan Ölçü Birimleri
Annex-6 Hava Aracı İşletmeciliği
Annex-7 Hava Aracı Tescil İşareti ve Milliyeti
Annex-8 Hava Araçlarının Uçuşa Elverişlilikleri
Annex-9 Kolaylıklar
Annex-10 Haberleşme
Annex-11 Hava Trafik Hizmetleri
Annex-12 Arama ve Kurtarma
Annex-13 Hava Aracı Kaza Kırım ve İnceleme Esasları
Annex-14 Havaalanları
Annex-15 Havacılık Bilgi Hizmetleri
Annex-16 Çevre Koruma
Annex-17 Güvenlik
Annex-18 Tehlikeli Maddelerin Havadan Emniyetle Taşınması
Annex-19 Emniyet Yönetim Sistem

ICAO dünyayı uçuşlar açısından 9 seyrüsefer bölgesine ayırmıştır. Bunlar;
• AFI: Afrika ve Hint Okyanusu,
• ASIA: Rusya hariç Asya,
• EUR: Avrupa, Akdeniz bölgesi, Rusya,
• CAR: Karayipler,
• NAM: Kuzey Amerika,
• NAT: Kuzey Atlantik,
• PAC: Pasifik,
• SAM: Güney Amerika,
• MID: Orta Doğu.

EASA, 15 Temmuz 2002 tarihinde hizmete geçmiş ve Avrupa hava sahasıyla ilgili bir güvenlik kurumudur. Merkezi Almanya´nın Köln şehrindedir. Görevi ABD´de bulunan FAA’ya benzer şekilde, Avrupa hava sahası içinde, havacılıkla ilgili her türlü hava aracı, uçuş, üretim, müdahale, etkinlik ve geçerli güvenlik mevzuatların takibi ve uygulanmasını kontrol edip uçuş ve yer güvenliğini sağlamaktır. JAA’ nın hükmü sona erdikten sonra
otoriteler, EASA’ nın hükümlerini uygulamak zorunda kalmıştır. JAR kuralları EASA kuralları olarak değiştirilmiştir

MEL uçak teknisyenleri, pilotlar, uçuş harekât uzmanları tarafından kullanılır. Master MEL (MMEL), uçak imalatçısı olan firma tarafından yayınlanır. Uçağın güvenli sefere verilmesi için arızalı kabul edilen sistem veya komponentlerin listelendiği uçak işleticisi olan firmanın MASTER MEL’i referans  alınarak hazırladığı doküman MEL’dir. MEL operatör firma tarafından hazırlanarak, operatörün bağlı bulunduğu ülkenin sivil havacılık otoritesi tarafından onaylanmalıdır.

MMEL birden fazla komponent veya sistemin arızalı olma durumunda uçuş güvenliğini etkilemeyecek şekilde kullanılmalıdır. Bazı MMEL maddelerini desteklemek için operasyon ve bakımla ilgili prosedürlerin bilinmesi gerekmektedir.
MMEL’de arızaların giderilmesi için gerekli arıza giderme zaman aralıkları tanımlıdır. Bu zaman aralıkları kategorilere ayrılmıştır ve aşağıda verilen şekilde tanımlanmaktadır:

• CATEGORY A ( CAT A): Süre MMEL’de belirtilmektedir.
• CATEGORY B (CAT B): 3 takvim günü
• CATEGORY C (CAT C): 10 takvim günü
• CATEGORY D (CAT D): 120 takvim günü

Uçuş harekât bir uçağın uçuş faaliyetine ilişkin bütün planlamalarının yapılması olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Bir uçuş harekâtında, uygulanan uçuş işletme ilkeleri beş başlık altında toplanabilir. Bunlar;

• Uçuş emniyeti,
• Tarifede etkinlik,
• Yolcu konforu,
• Ekonomiklik,
• Genel hizmet ilkeleridir.

Çalışanların, yalnızca kullanmaya yetkili olduğu alet ve cihazları kullanmaları gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

İlk hava seyrüsefer anlaşması 15 Ağustos 1913 tarihinde Almanya ile Fransa arasında yapılmıştır.

Roma Anlaşması uçak operasyonundan kaynaklanan hasar ve yaralanma durumunda işletmeci ve pilotların yerdeki üçüncü kişi ve eşyalara karşı sorumluluklarının çerçevesiniçizen bir konvansiyondur. Doğru cevap C'dir.

Antlaşma 96 maddelik 4 kısımda belirtilen aşağıdaki başlıklardan oluşmaktadır:

1. Hava Seyrüseferi
2. Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO)
3. Uluslararası Hava Ulaştırması
4. Nihai Hükümler

Doğru cevap B'dir.

ICAO’nun amaçları şunlardır:

Uluslararası sivil havacılığın, dünya çapında, güvenli ve düzenli bir şekilde gelişiminin sağlanması,

Hava aracı tasarımının ve barış amaçlı işletilmesinin teşvik edilmesi,

Uluslararası sivil havacılık için havayolları, havaalanları ve uçuş kullanım kolaylıklarının gelişiminin teşvik edilmesi,

İnsanların güvenli, düzenli ve ekonomik hava ulaşımı ihtiyaçlarının karşılanması

Haksız rekabet nedeni ile oluşacak sorunların önlenmesi,

Üye ülkelerin haklarına saygı gösterilmesi, üyeler arasında ayrımcılığın önlenmesi,

Uluslararası uçuş güvenliğinin arttırılması

Uluslararası sivil havacılığın her dalındaki gelişmelerin arttırılmasıdır.

Doğru cevap D'dir.

IATA'nın amacı IATA üyesi havayolu şirketlerinin kendi aralarında çözemedikleri karşılıklı ticari ve siyasi problemleri çözmektir. Doğru cevap A' dir.

Belirli arızaların giderilmesine kadar verilen kontrol ve işlemlerin yapılması koşulu ile uçağı güvenli olarak belirli süre veya sayıda sefere verebilmek için kullanılan, uçak üreticifirmanın yayınladığı ve otoriteler tarafından onaylanmış referans dokümana MEL (Minimum Equipment List) adı verilir. Doğru cevap A'dir.