SEYRÜSEFER VE HABERLEŞME

Hiçbir radyo seyrüsefer yardımcısından faydalanmaksızın pilotun uçuşunu uçak dışındaki görsel referanslara göre gerçekleştirdiği seyrüsefer şeklidir.

Uçak içindeki cihaz ve göstergeler ile radyo seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş şeklidir.

Tüm seyrüsefer yardımcıları kullanılarak gerçekleştirilen seyrüseferdir.

Enlem, dünya üzerinde herhangi bir noktanın ekvatora olan uzaklığının açı cinsinden değeridir. Bir başka deyişle ekvatora paralel olarak 1°’lik açı aralıklarıyla çizildiği varsayılan dairelerdir. 90 tanesi Güney, 90 tanesi Kuzey yarım-kürede olmak üzere toplam 180 tanedir. Kuzeye ya da güneye doğru gittikçe enlem dereceleri artarken çevre uzunlukları azalır.

Dünyanın merkezinde büyük bir manyetik alan olması ve dünyanın dönmesi sebebiyle gerçek kuzey ile manyetik kuzey arasında bir fark oluşmaktadır. Bu farka manyetik sapma (variation) denir. Manyetik sapma yer yüzünde bulunulan yere göre değişir.

Bulunulan meridyene, daha doğrusu güneşin o meridyene göre konumuna bağlı olarak değişen zamandır.

Günümüzde yerel zamana göre hareket etmek hem ülke içinde hem de ülkeler arası ilişkilerde sıkıntılar meydana getirir. Bunu önlemek için uluslararası zaman sistemine geçilmiştir. Bunun için dünyamız 15°’lik meridyen yayları şeklinde 24 saat dilimine ayrılmıştır. Her bölgedeki yerel zamanı bulabilmek için referans meridyene ihtiyaç vardır. Bu kapsamda Greenwich meridyeni başlangıç meridyeni olarak seçilmiştir. Bu meridyen üzerindeki LMT değerine “Greenwich Mean Time-GMT” denir. GMT değeri, UTC’nin belirlenmesini sağlar. GMT’nin o andaki zamanı UTC değerini verir. UTC, 1 Ocak 1972’de kullanılmaya başlanmıştır. Güneş, doğudan batıya hareket ettiği için Greenwich’e gelene kadar doğu meridyenleri zaman olarak daha ileride, batı meridyenleri ise daha geridedir. Bu nedenle Greenwich meridyeninin doğusunda yerel zaman (LMT) UTC’nin önünde, batı meridyenlerinde ise gerisindedir.

Ülkelerin havacılıkla ilgili ayrıntılı ülke bilgilerini içeren ve düzenli aralıklarla yayınlanan bilgi yayınıdır.

Bir havaalanının tayin edilmiş coğrafi konumunu belirtir.

Her bir pistin çevresinde bulunan ve uçuş manevraları için risk oluşturabilecek yükseltilerin yeri ve yüksekliklerinin belirtildiği büyük ölçekli haritalardır. Bu tür haritalar daha çok bir pistten kalkacak uçağın izin verilebilir kalkış ağırlığının hesaplanmasında kullanılır.

Yol safhasından havaalanına yaklaşma safhasına, kalkış veya pas geçme safhasından yol safhasına geçişte, karmaşık hava trafik yollarında veya hava sahalarında uçuş yaparken uçuş ekibine yardımcı olan haritalardır.

Uçuş ekibinin iniş yapacağı piste yayınlanmış bir aletli yaklaşma prosedürünü uygulayarak, pas geçme ve bekleme usullerini de içerecek şekilde iniş yapmasına yardımcı olan haritalardır. Bu tür haritalar aletli yaklaşma prosedürünün tüm aşamalarını içerecek şekilde hazırlanır. Ayrıca harita üzerinde maniaların yerleri ve yükseklikleri; manyetik kuzeye göre yön, radyal ve uçuş başı bilgileri; radyo seyrüsefer yardımcı cihazlarının yerleri, isimleri, tanıtımları ve frekansları; kontrol sahaları ve bölgeleri; tahditli, yasak ve tehlikeli hava sahaları; yaklaşma prosedürü için mesafe ve minimum yükseklik gibi özel coğrafi bilgiler gösterilir.

• Harita üzerindeki her noktada ölçek aynı ve doğru olmalıdır.
• Harita üzerindeki yönler ile dünya üzerindeki yönler birbirinin aynı olmalıdır.
• Enlem ve boylamlar harita üzerinde birbirini dik açı ile kesmelidir.
• Dünya çapında görüntülenebilmelidir.
• Farklı pa alardaki haritalar üzerinde bulunan enlem ve boylamlar iki pafta yan yana getirildiğinde tek bir haritaymış gibi devam edebilmelidir.
• Yüzey şekilleri ve yerleşim yerleri harita üzerinde doğru yerde ve büyüklükte gösterilebilmelidir.

Dünyanın bir silindirin içerisine yerleştirilmesi ile elde edilen projeksiyondur. Silindirin yarıçapı dünyanınki ile aynıdır. Silindir dünyayı içine almakta ve sadece ekvatorda dünya ile birbirine değmektedir. Dünyanın merkezine konan bir ışık kaynağı silindir üzerine yansıtılarak harita elde edilmektedir.

Dünyanın iki kutbundan birine bir koni yerleştirilmesi ile elde edilen projeksiyondur. Yer kürenin etrafının iki standart paralel ile sarılması sonucu oluşan bir projeksiyon tipidir. Ölçeklerde meydana gelebilecek hataları en aza indirebilmek için standart paraleller arası 20 dereceyi geçmemelidir. Standart paraleller üzerinde ölçekler doğrudur. Standart paralellerden uzaklaştıkça ölçekler deforme olur ve giderek büyür.

100 km-10 km aralığındadır.

Uçak üzerindeki göstergeler yardımı ile pilota, yerden yayın yapan istasyonun nerede olduğunu gösterir. Bu sayede pilot, uçağı istasyona doğru yönlendirebilir. Yer istasyonu LF veya MF bandında 190 KHz. ile 1750 KHz. aralığında yayın yapmaktadır.

Günümüzde hava trafiğindeki artış, uçakların havada çarpışma riskini artırmıştır. Bu riski ortadan kaldırmak üzere tasarlanan TCAS sayesinde meydana gelen kazalar büyük oranda azalmıştır. TCAS ekipmanı olan uçaklar hem diğer uçaklarla, hem de yerdeki radar istasyonu ile bilgi alışverişinde bulunabilirler. TCAS ekipmanı bulunan uçaklarda Mode S transponder bulunması gerekir. Bu sistem ile havadaki transponderi olan tüm uçakları tesbit etmek mümkündür. Sistem yatay ve düşey sınırlar dahilinde yaklaşan uçakların durumuna göre uyarı sinyalleri gönderir.

GPS (Global Positioning System), GLONASS (Global Navigation Satellite System), GALILEO ve COMPASS.