UÇUŞ HAREKAT - Deneme Sınavı - 7

Uçuş plan formu bir AFTN (Aeronautical Fixed Telecomunications Network) mesajı olarak iletilir. AFTN mesaj formatı adres bölümünde ilk iki harf grubu öncelik kodunu oluşturur. AFTN mesajlarında mesajın aciliyetine göre aşağıdaki gibi öncelik kodları kullanılır:
• FF: Uçuş planları,
• DD: İdari mesajlar,
• KK: En düşük öncelikli mesajlar,
• GG: Uçuş kaideleri ile ilgili mesajlar,
• SS: Çok önemli mesajlar (Emergency durumlarda kullanılır),
• JJ: Normal Notamlarla ilgili mesajlardır

Kalkış türbülans kategorisi bir karakterdir. Uçak kalkış türbülans kategorisi aşağıda verilen kodlardan biriyle belirtilir:
• J: SUPER AĞIR: Azami kalkış ağırlığı 560.000 kg veya daha fazla belirlenen  uçakların tipini gösterir;
• H: AĞIR: Azami kalkış ağırlığı 136.000 kg’dan fazla, 560.000kg’dan daha az  olan uçakların tipini gösterir;
• M: ORTA: Azami kalkış ağırlığı 136.000 kg’dan az, 7000 kg’dan fazla olan uçak tipini gösterir;
• L: HAFİF: Azami kalkış ağırlığı 7000 kg veya daha az olan uçak tipini gösterir

Varış meydanına inemeyip, yedek meydana yönelen bir uçakta bulunması zorunlu olan yakıta minimum sapma yakıtı (Minimum Diversion Fuel) denir. Yedek meydan yakıtı, bekleme yakıtı ve varsa ilave yakıtların toplamıdır.

• Koşula Bağlı Harekat Havaalanı: Çeşitli nedenlerle devamlı harekât meydanının hizmet dışı kalması durumunda uçuş yapılabilmesi amacıyla ve o bölgeye hizmet götürebilmek için seçilmiş havaalanlarıdır

Pilotlar dahil uçuş harekat uzmanından başka hiçbir personel uçuş değişikliklerini etkili bir şekilde değerlendirebilecek kaynağa ve bilgiye sahip değildir. ICAO Annex 6,  Part 1’ e göre uçuş harekat uzmanı uçuşun emniyetli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli bilgileri kaptan pilota sağlamaktan sorumludur.

Yerdeki kaynakların kullanılabilirliği için gereklilikler;
• Bakım,
• Meteoroloji,
• Performans mühendisliği,
• Tıbbi kaynaklar,
• Ekip planlama,
• Üretici yetkilisi,
• Şirket yönetimi,
• Havaalanı kullanılabilirliği,
• Yer hizmetleri,
• Yolcu hizmetleri bilgisi

Uçak Teknik El Kitabının kontrolü, uçuş planlama hususları arasında anılmamaktadır. Ancak verilen diğer şıklar uçuş planlamasını ilgilendiren hususlardır.

Uçuş planı sunumunda aşağıdaki kurallar dikkate alınmalıdır:

• Tam ve doğru veri sağlamaktan,
• Uçuş öncesi bilgi ve hava trafik kontrol müsaadesi temin etmekten,
• Tam adreslemeden,
• Sağlanan uçuş öncesi bilgiye dayanarak uçuşun yapılabilirliğini kanıtlamaktan sorumludur.

VFR uçuş planında yapılacak önemli değişiklikler, ilgili AIS ofise en kısa zamanda bildirilecektir. Aşağıdaki uçuş planı bilgileri değiştiğinde, uçuş planı bir iptal mesajı (CNL) ile iptal edilmeli ve yeni bir uçuş planı doldurulmalıdır;

Belirli bir güne dair sürekli uçuş planlarının iptalleri EOBT öncesi, 20 saatten daha erken olmayan bir zamanda IFPS’e iletilmiş olmalıdır.

Uçuş plan formu bir AFTN (Aeronatical Fixed Telecomunications Network) mesajı olarak iletilir. AFTN mesaj formatı adres bölümünde ilk iki harf grubu öncelik kodunu oluşturur. AFTN mesajlarında mesajın aciliyetine göre aşağıdaki gibi öncelik kodları kullanılır;

• FF: Uçuş planları,
• DD: İdari mesajlar,
• KK: En düşük öncelikli mesajlar,
• GG: Uçuş kaideleri ile ilgili mesajlar,
• SS: Çok önemli mesajlar (Emergency durumlarda kullanılır),
• JJ: Normal Notamlarla ilgili mesajlardır.

Madde 8: Uçuş Kuralları ve Uçuş Tipi (Bir veya iki karakter): Pilotun isteğine göre, Uçuş tipini belirtmek için aşağıdaki harflerden biri kullanılır:
• Tarifeli uçuş ise S,
• Tarifesiz uçuş ise N,
• Genel havacılıkla ilgili ise G,
• Askeri ise (Gümrük, Polis ve Orman Genel Müdürlüğü uçakları dahil) M,
• Yukarıda belirtilen kategorilere girmeyen bir uçuş olduğunda X yazılır.

Kalkış türbülans kategorisi bir karakterdir. Kesme çizgisini takiben uçak kalkış türbülans kategorisi aşağıda verilen har erden biriyle belirtilir:

J: SUPER AĞIR: Azami kalkış ağırlığı 560.000 kg veya daha fazla belirlenen

uçakların tipini gösterir;

H: AĞIR: Azami kalkış ağırlığı 136.000 kg’dan fazla, 560.000kg’dan daha az

olan uçakların tipini gösterir;

M: ORTA: Azami kalkış ağırlığı 136.000 kg’dan az, 7000 kg’dan fazla olan uçak

tipini gösterir;

L: HAFİF: Azami kalkış ağırlığı 7000 kg veya daha az olan uçak tipini gösterir.

ATS tarafından özel işleme tabi tutulan uçuşlar (Arama ve Kurtarma gibi) için aşağıdaki kodlar kullanılacaktır.

MARSA: Askeri hava araçlarının havada ayrıştırmasının sorumluluğunun askeri bir birim tarafından üstlenildiği uçuşlar için.

İşletmeci uçuş için taşınacak yakıt miktarını kapsayan aşağıdaki yakıt planlama kıstaslarına göre şirket yakıt politikasını oluşturmalıdır;

Seyahat Yakıtı (Trip Fuel): Uçağın seyahat esnasında uçuş aşamaları ve seçilen uçuş yollarına göre tüketeceği yakıttır. Varsayılan harekât koşullarında kalkış meydanın- dan varış meydanına uçabilmek için gerekli yakıttır. Aşağıdaki yakıtları kapsar:

Uçak tiplerine bağlı olarak kullanılmasına izin verilen havaalanları manuellerde uçuş işletme birimi tarafından belirtilmelidir. Bu havaalanlarından başka bir havaalanına acil durumlar dışında iniş yapılmamalıdır. Uçuş harekât amacıyla kullanılmak üzere aşağıdaki havaalanları seçilebilir:

Uygun Havaalanı (Suitable Airport): ETOPS uçuşlarını destekleyecek türden kolaylıklara sahip bir yeterli (Adequate) havaalanıdır. Uçuş sırasında bir yönelme halinde bu meydandaki hava durumlarının minimum değerlerin üstünde olacağı tahmin edilmektedir.

Ağırlık merkezi, taşıma merkezinin biraz önünde olacak şekilde tasarlanır. Bu tasarımın önemi, uçuşta havada tutunma hızı (stall speed) civarına kadar hız azaltmalarında daha fazla belli olur. Hız azaltıldıkça irtifa dümeninin (elevator) hassasiyeti azalmaya başlar. Bu durumda ağırlık merkezinin taşıma merkezinin önünde oluşu, uçağın burnunu aşağıya yönlendirir. Bu da hücum açısını küçültür ve uçağın düşme eğilimini azaltır, direncini arttırır. Diğer ifadeler doğrudur. Doğru cevap A'dır.

Öncelikle CG ile LEMAC arasındaki fark bulunur. Bulunan değerin LEMAC ile TEMAC arasındaki farka bölünmesiyle MAC değerinin yüzde kaç oranında hücum kenarından içeride olduğu bulunur.

Verilen örnekte 360 - 300= 60

480 - 300= 180

60/180= 0,33 olarak bulunur. Doğru cevap C'dir.

İstenen ağırlık, Maximum Operational Takeoff Weight'dir. Kısaltması olan MOTOW ifadesi kullanılır. Doğru cevap E'dir.

İstenen ağırlık Actual Zero Fuel Weight(AZFW)'dir. Mevcut yakıtsız ağırlığı ifade eder. Doğru cevap D'dir.