UÇUŞ HAREKAT - Deneme Sınavı - 10

Havaalanı Mania Haritası: Her bir pistin çevresinde bulunan ve uçuş manevraları için risk oluşturabilecek yükseltilerin yeri ve yüksekliklerinin belirtildiği büyük ölçekli haritalardır. Bu tür haritalar daha çok bir pistten kalkacak uçağın izin verilebilir kalkış ağırlığının hesaplanmasında kullanılır.

Saha Kontrol Haritası: Yol safhasından havaalanına yaklaşma safhasına, kalkış veya pas geçme safhasından yol safhasına geçişte, karmaşık hava trafik yollarında veya hava sahalarında uçuş yaparken uçuş ekibine yardımcı olan haritalardır. Bu tür haritalar üzerinde radyo seyrüsefer yardımcı cihazlarının yerleri, isimleri, tanıtımları ve frekansları; rapor noktalarının yerleri, isimleri ve tanıtımları; manyetik kuzeye göre yolların yönü; rapor noktaları ile dönüş noktaları arasındaki mesafeler; minimum düz uçuş ve geçiş seviyeleri; tahditli, yasak ve tehlikeli hava sahaları belirtilmiştir.

Periyot (T): Bir sinüsoidal radyo dalgasının herhangi bir andaki genlik değerine tekrar ulaşıncaya kadar geçen süreye denir. Birimi saniyedir

ILS (Instrument Landing System): Bulut tavanının alçak, görüşün kötü olduğu durumlarda uçağın piste elektronik cihazlarla emniyetli bir şekilde iniş yapmasını sağlayan sistemdir. 3 ana yer istasyonundan oluşur. Bunlardan VHF bandında yayın yapan Localizer iniş sırasında pist orta hattının, UHF bandında yayın yapan Glide Path ise uygun süzülüş hattının yakalanmasına yardımcı olur. Localizer genellikle pist sonuna, Glide Path ise pist başına ve yaklaşma yönüne göre sol tarafa yerleştirilir. Pist başından belirli mesafelere ve pist orta hattı üzerine yerleştirilen markerler, pilota uçağın pist başına ne kadar uzaklıkta olduğu bilgisini verir. Sistem dahilinde dış, orta ve iç marker olmak üzere 3 adet marker bulunmakta olup, her üçü de VHF bandında 75 MHz’de dikey yayın yapmaktadır. ILS, hassasiyet seviyesine göre Cat I, Cat II ve Cat III olmak üzere 3 kategoriye ayrılmaktadır.

Pilot Seyrüseferi: Harita üzerinde belirlenen göl, ırmak, dağlar gibi nirengi (referans) noktaları takip edilerek gerçekleştirilir.Doğru cevap C'dir.

Dünya, tam bir küre şeklinde olmayıp kutuplarda basık, ekvatorda hafif şişkin durumdadır. Ortalama yarıçapı 6367 km.'dir. Doğru cevap A'dır.

Görüleceği üzere iki nokta da 60° Kuzey enlemi üzerindedir.
Noktalardan biri 160° Batı boylamı, diğeri ise 170° Doğu boylamı üzerinde bulunmaktadır.
Birinci noktanın 180°E/W meridyenine uzaklığı 20° (180°-160°) iken ikinci noktanın 10°’dir.
Dolayısıyla 60°N enlemi üzerinde katedilecek boylam uzunluğu 30° (20°+10°), 1°’nin 60 dakika olduğu hatırlanırsa dakika cinsinden de sonuç 1800 dakika (60x30°) olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Dünyanın manyetik alan çizgileri, her yerde yer yüzeyine paralel değildir. Bu çizgiler kutuplara doğru dikleşmeye başlar ve pusula hatası giderek artar. Bu nedenle kuzey ve güney kutuplarında hata miktarı 90°’ye kadar çıkabilir. Sapma, batı boylamlarında doğu, doğu boylamlarında
ise batı yönünde ortaya çıkar. Bazı yerlerde ise sıfırdır. Sapma değerinin sabit olduğu doğrulara
ise isogonal denilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Havaalanı Mania Haritası: Her bir pistin çevresinde bulunan ve uçuş manevraları için risk oluşturabilecek yükseltilerin yeri ve yüksekliklerinin belirtildiği büyük
ölçekli haritalardır. Bu tür haritalar daha çok bir pistten kalkacak uçağın izin verilebilir kalkış ağırlığının hesaplanmasında kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Radyo dalgaları;
• Elektrik alan (E) ve manyetik alan (B) olmak üzere birbirine dik iki bileşenden oluşur (Şekil 2.5). Bu sebeple radyo dalgaları elektromanyetik dalga olarak da anılır.
• Yayınım yönü, elektrik ve manyetik alana diktir.
• Boşlukta ışık hızı ile (300.000 km/sn veya 3x108 m/sn) yayılırlar.
• Matematiksel olarak sinüs fonksiyonuyla ifade edilirler.
• Uzun menzillidirler, nemli ortamda veya su üzerinde menzilleri artar.
• Yüksek frekanslı radyo dalgaları ortam tarafından daha çabuk emildikleri için
menzilleri düşüktür.
• Radyo dalgasının frekansı arttıkça ortam gürültüsünden o oranda daha az etkilenir.
• Radyo dalgaları yansıyabilir, kırılabilir veya karşılaştıkları ortam tarafından emilebilir veya enerji kaybedebilirler.Doğru cevap A'dır.

Yere Dayalı Seyrüsefer Sistemleri:
• ADF (AutomaticDirection Finder)

* VOR (VHF Omni-directional Range)

*DME (Distance Measuring Equipment)

* ILS (Instrument Landing System)

*MLS (Microwave Landing System)

*PSR (Primary Surveillance Radar)

*SSR (Secondary Surveillance Radar) Doğru cevap B'dir.

Uyduya Dayalı Seyrüsefer Sistemleri:

*GPS (Global Positioning System)

*GLONASS (Global Navigation Satellite System)

* GALILEO

*COMPASS Doğru cevap C'DİR.

Doğru cevap C, pilot seyrüseferidir.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap A, yerel zamandır.

Doğru cevap B şıkkı, 3.25 (3 Mayıs).

Doğru cevap E, saha kontrol haritasıdır.

Bir sınıflandırmaya göre hava seyrüseferi görerek şartlarda uçuş VFR (Visual Flight Rules) ve aletli uçuş IFR (Instrument Flight Rules) olmak üzere ikiye ayrılırken diğer bir sınıflandırmaya göre ise hava seyrüsefer yöntemleri aşağıdaki dört başlık altında toplanmıştır:

Hesabi Seyrüsefer: Pilot, uçuş esnasında uçuş istikametini, havada geçen zamanıve yer süratini dikkate alıp uçağın konumunu hesaplar.

Pilot Seyrüseferi: Harita üzerinde belirlenen göl, ırmak, dağlar gibi nirengi (referans) noktaları takip edilerek gerçekleştirilir.

Yıldız Seyrüseferi: Özellikle geceleri yıldızlardan faydalanılarak gerçekleştirilen seyrüseferdir.

Radyo Seyrüseferi: Tüm seyrüsefer yardımcıları kullanılarak gerçekleştirilen seyrüseferdir.

Dünyanın ekseni ile yörünge düzlemi arasındaki 66°33’ lık açıdır. Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasındaki açı da buna bağlı olarak 23°27’ dır.

İki enlem arası mesafe her yerde yaklaşık 111 km veya 60 deniz milidir.