aofsorular.com
TAR205U

Anadolu’nun Fethi ve Birinci Beylikler Dönemi

1. Ünite 20 Soru
S

Anadolu, Türkler tarafından fethinden önce nasıl adlandırılırdı?

"Anatolia" ya da "Bilâd-ı Rûm" olarak adlandırılırdı.

S

Anadolu'nun fethi hangi aşamalardan oluşmaktadır?

Türklerin Anadolu’yu fethi askerî olarak, Çağrı Bey'in 1018 yılında Rum (Anadolu)’a gerçekleştirdiği keşif akınıyla başlar; 1040 Dandânakân savaşıyla, Büyük Selçuklu devletinin himayesinde göçlere istikamet veren bir aşamaya girer; Malazgirt zaferiyle de fethin kalıcı hâle geldiği dönem başlar.

S

Yaptığı keşif sonrasında Anadolu'da kendilerine karşı koyabilecek bir kuvvetin bulunmadığına dair, ileride Türk fethini yönlendirecek bir tespitte bulunan kişi kimdir?

Selçuklu ailesinin büyük başbuğlarından olan Çağrı Bey'dir.

S

Pasinler savaşının önemi nedir?

Pasinler Savaşı düzenli Selçuklu ordularının Anadolu’da kazandığı ilk büyük savaş olması sebebiyle önemlidir. Bizans imparatorluğu ile ilk anlaşma da bu savaştan sonra yapılmıştır.

S

Anadolu'da görülen Hıristiyan Türkler kimlerdir?

Anadolu'da görülen bir diğer topluluk da Hıristiyan Türklerdir. Bizans, Balkanlar'a göç eden ve Hıristiyanlığı kabul etmiş olan Oğuz (Guz), Kıpçak (Kuman) ve Peçenek Türkleri'ni zaman zaman Anadolu'da yerleştirerek bir savunma hattı oluşturmaya çalışmıştır. Bilhassa İmparator Laskarides ve Paleologlar zamanında, çok sayıda Hıristiyan Türk'ün Anadolu’ya getirildiği bilinmektedir.

S

Son durağı Anadolu olan Oğuz göçlerini bu ülkeye sevk eden bir kanal veya köprü vazifesi gören ülke hangisidir?

Bu ülke Azerbaycan'dır.

S

Malazgirt Savaşı'ndan sonra kurulan ilk Türk beyliği olarak kabul edilen beylik hangisidir?

Malazgirt Zaferi’nden sonra, kurulan ilk Türk beyliği olarak kabul edilen Saltuklular, 1071-1202 tarihleri arasında, Erzurum merkez olmak üzere; Pasinler, Tercan, İspir, Oltu, Tortum, Micingerd, Bayburt ve civarında hüküm sürmüşlerdir.

S

1071-1178 yılları arasında Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri ve Malatya havalisinde hüküm süren Türkmen hanedanı hangisidir?

1071-1178 yılları arasında Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri ve Malatya havalisinde hüküm süren Türkmen hanedanı Danişmendlilerdir. Hanedanın atası Azerbaycan’da yaşayan bir Türkmen aileye mensup olup, 1064 yılında Sultan Alp Arslan'ın hizmetine giren Dânişmend Gâzi'dir.

S

Malazgirt zaferinden sonra Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebin Karahisar'ı fethederek yaklaşık 1227 yılına kadar bu bölgede hüküm süren Türk beyliği hangisidir?

Malazgirt zaferinden sonra Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebin Karahisar'ı fethederek yaklaşık 1227 yılına kadar bu bölgede hüküm süren Türk beyliği Mengücüklülerdir.

S

Anadolu’nun Türkiye olma sürecinde ve Anadolu’da Türk-İslam medeniyetinin kurulmasında en büyük hizmeti hangi beylik vermiştir?

Anadolu'nun Türkiye olma sürecinde ve Anadolu’da Türk-İslam medeniyetinin kurulmasında en büyük hizmeti Artuklular vermiştir. Güney Doğu Anadolu bölgesinde asırlarca hüküm süren Artukoğulları, aynı zamanda Yukarı Dicle Havzasına (Diyâr-ı Bekr) tarihinin en görkemli dönemini yaşatmışlardır. Anadolu’nun Türkiye olma sürecinde ve Anadolu'da Türk-İslam medeniyetinin kurulmasında en büyük hizmeti onlar yapmışlardır. Nitekim Güney Doğu Anadolu Bölgesinde bu dönemden günümüze ulaşan eserlerin neredeyse tamamının Artuklu dönemine ait olması da bunu doğrulamaktadır.

S

XII. yüzyılın ortalarından itibaren Diyâr-ı Bekr’in tamamına hükmedecek olan Artukoğulları'nın bölgedeki ilk şubesinin başkenti olan şehir hangisidir?

XII. yüzyılın ortalarından itibaren Diyâr-ı Bekr’in tamamına hükmedecek olan Artukoğulları'nın bölgedeki ilk şubesinin başkenti olan şehir Hısn-ı Keyfâ Hasankeyf'dir. 130 yıl boyunca bu Türkmen Beyliğinin (1102-1232) siyasi ve kültürel merkezi olarak hizmet etmiştir.

S

Çağının en muhteşem yapılarından biri olan meşhur Hısn-ı Keyfâ Köprüsü kimin zamanında inşa edilmiştir?

Davud’un vefatının ardından idareyi eline alan ve Artuklu beyliğinin en parlak simalarından birisi olan Fahreddin Kara Arslan (1144-1167) zamanında inşa edilmiştir.

S

Hangi devletin çöküşü ile Doğu Anadolu birçok Türkmen oymağının faaliyet sahası haline gelmiştir?

İlhanlı Devleti’nin 1336 yılında yıkılması üzerine Süleyman Han ve Çobanoğulları Diyarbekir bölgesine girdiler ve Melik Sâlih'in tâbiyetini kabul ettiler. İlhanlıların çöküşüyle Doğu Anadolu birçok Türkmen oymağının faaliyet sahası hâline geldi.

S

İlhanlı Devleti’nin 1336 yılında yıkılması üzerine Doğu Anadolu'da kimler nüfuz sahibi olmaya başlamıştır?

İlhanlıların 1336'da yıkılmasıyla Doğu Anadolu birçok Türkmen oymağının faaliyet sahası hâline geldi. Karakoyunlu ve Akkoyunlu Türkmenleri bölgede nüfuz sahibi olmaya başladılar.

S

Günümüze ulaşamayan ortaçağ şehirlerinden biri olan Erzen nerede yer almaktadır?

Günümüze ulaşamayan ortaçağ şehirlerinden biri olan Erzen, Batman-Siirt arasında Garzan (Yanarsu) çayı kenarında yer almaktadır.

S

XI. yüzyılın sonlarından itibaren yaklaşık üç asır boyunca Dilmaçoğulları beyliğine başkentlik yapmış olan şehir hangisidir?

XI. yüzyılın sonlarından itibaren yaklaşık üç asır boyunca Dilmaçoğulları beyliğine başkentlik yapmış olan şehir Erzen'dir.

S

Yukarı Dicle Havzasının yani Diyar-ı Bekr bölgesinin dört büyük şehri hangileridir?

Erzen, Amid (Diyarbakır), Mardin ve Hısn-ı Keyfâ'dır.

S

Dilmaçoğulları Beyliğinin gerçek kurucusu olarak kabul edilen kişi kimdir?

Hüsamüddevle Alp-tekin Dilmaçoğulları beyliğinin gerçek kurucusu olarak kabul edilir.

S

Kızılarslanoğulları Beyliği nasıl son bulmuştur?

Kızılarslanoğulları Beyliği, Hısn-ı Keyfâ Artuklular’ının güçlü hükümdarı Rukneddin Davud’un hakimiyet alanını genişletme siyaseti çerçevesinde 1132 yılında Siirt ve havalisinin ele geçirilmesiyle son bulmuştur.

S

Çubukoğulları Beyliğine kim son vermiştir?

Oğlu Mehmed Bey zamanında Artuklu Belek Gâzi, Harput’u ele geçirerek beyliğe son vermiştir (1113).