TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 5

Kılıç Arslan ülkesinin daha fazla zarar görmemesi için, anlaşmayı Melikşah’ın bozduğu, dolayısıyla hadisede kendisinin dahli olmadığı mazeretini beyan ederek Alman imparatoruyla yeni bir anlaşma yapmaya muvaffak olmuştur.

Melikşah Haçlı ordusunun ayrılmasından sonra babasının iktidarını kullanarak kardeşlerinin topraklarına sahip olmak istedi. Malatya’daki Kayserşah, Selahaddin Eyyûbî’nin himayesini sağlayıp yerinde kalırken; Melikşah babasını zorla yanına alarak Kayseri’deki Sultanşah’ı kuşattı. Kılıç Arslan burada Sultanşah’a ettiyse de onun da amaçları için kendisini kullanmak istediğini görerek, Uluborlu meliki Keyhüsrev’in yanına kaçtı. Bunu fırsat bilen Melikşah Konya’ya girip tahtı ele geçirdi. Kılıç Arslan bunun üzerine Keyhüsrev’in yardımıyla başkenti kurtarıp yeniden tahta oturdu ve bu oğlunu veliaht ilan etti.

Önce Büyük Selçuklularla çatışma, sonra Birinci Haçlı Seferinin yarattığı şartlar dolayısıyla Suriye kapısı tamamen kapanan Anadolu Türkleri için, el-Cezire’ye açılan tek kapı Malatya'dır.

İmparator İoannes Kilikya seferine 1137'de çıkmıştır

Erbasgan hadisesiden itibaren Selçuklu ve Bizans hanedan mensupları karşılıklı olarak iltica etmişlerdir

Prakana kalesi Bizans açısından Çukurova ve Suriye bölgelerinin denetimi bakımından önemli bir yerdir

Kılıç Arslan’ın güneydoğu ilerleyişinin önünde tek engel olarak Selahaddin Eyyûbî kalmıştı.

İlk altın para bu dönemde darbedilmiştir

Mimari eserler bakımından da başlangıç dönemini teşkil eder

siyasî birlik ve güvenliği sağlamak bakımdan önemli mesafe kat edilmiştir

Selahaddin Eyyûbî 1187'de Kudüs’ü fethetmiştir

Kılıç Arslan Musul seferinde ölünce eşi, küçük oğlu Tuğrul Arslan’la Malatya’ya gelerek onu burada sultan ilan etmişti. Süryani Mihail’in “Malatya Sultanı” ifadesi, onun hükümdarlığının sınırlarına işaret etmektedir.

Mesud ve Melik Muhammed, Ioannes’in Kilikya’ya seferine çıkmasından (1137)
faydalanıp Bizans topraklarında fetihlerini genişlettiler.

Selçuklu sultanıyla savaşmak kararında olan imparatoru, Mesud’un 1145 yılında Prakana kalesini fethinden sonra, durduracak hiç bir kuvvet kalmamıştı.

Yeni sultanın tahtı için tehlike olarak gördüğü Devlet’i bertaraf etmesi Ankara, Çankırı meliki olan Şahinşah’ın isyan etmesine yol açtı. Bu kargaşadan yararlanmak için ilk harekete geçen ise Sivas’ta Danişmendli Yağıbasan oldu. Önce Zünnûn’a ait Kayseri bölgesine girdi; fakat II. Kılıç Arslan üzerine yürüyünce bölgedeki Hıristiyan ahaliyi Sivas’a sürgün ederek geri çekildi.

II. Kılıç Arslan bunun üzerine tüm entrikaların kaynağı olarak gördüğü İstanbul’a gitmeyi kararlaştırdı. 1162 yılında 80 gün sürecek uzun bir diplomatik ziyaret gerçekleştirdi.

1162 Selçuklu-Bizans anlaşmasında yer alan, Bizans’ın müttefiki oldukları için muhaliflerin topraklarını sahiplerine vermesi ve Türkmenlerin işgâl ettiği yerlerin iadesi yerine getirilmesi zor şartlardı. Netice olarak imparator, Bizans yönündeki fetihler durdurulmadığı ve Kılıç Arslan’ın barış şartlarını ihlâl ettiği gerekçesiyle savaş ilan etti.

Nitekim Manuel, kurmaylarının ordunun yorgun olduğu ve Türkmenlerin savaş güçleri konusunda yaptıkları uyarılara rağmen; Denizli’den Homa (Gümüşsu) yönüne dönüp Miryokefelon (Myriokephalon) geçidine girdi. Burası neredeyse ancak techizatlı tek bir askerin yürümesine imkân veren, iki tarafı sarp uçurumlarla çevrili çok dar bir geçitti.  Kimin kimi öldürdüğünün belli olmadığı bu ortamda her iki taraf da kayıplara uğradı. (17 Eylül 1176)

Oğullarını ülkenin muhtelif yerlerine melik olarak tayin etti. Melikler sultana tâbi olmak kaydıyla, kendi adlarına para kestirmek ve divanlarını (hükûmet) kurmak haklarına sahip olacak; fakat yılda bir kere Konya’ya gelip Kılıç Arslan’a bağlılıklarını bildireceklerdi. Bu uygulama daha önce de anlatıldığı gibi, toprakların mülkiyetinin değil; ülke yönetiminde sorumluluk paylaşımı olarak algılanmalıdır.

1119 yılında orduyla yola çıkan İoannes, Alaşehir’e gelerek karargâhını kurdu. Hedefi Türkmen ilerleyişini durdurmak üzere Denizli’yi geri almaktı. İmparator’un, Türk asıllı komutanlarından Aksukhos idaresinde gönderdiği kuvvetler, Alpkara adlı bir komutan idaresinde, küçük bir müfrezenin koruduğu ve Sultan Mesud’un yardım edemediği Denizli’yi ele geçirdiler. Buna göre doğru cevap A'dır. Emir Gazi 1134'te vefat etmiştir.

Bahsedilen yılda, Sultan Mesud'un yardım edemediği ve küçük bir müfrezenin koruduğu Denizli'yi Bizanslılar işgal etmişlerdir. Doğru cevap E'dir.

Nitekim Emir Gazi damadı Mesud’un zayıf durumundan yararlanıp onun aleyhine topraklarını genişletmeye başladı. İlk hedefi ise, Belek Gazi’nin ölümü üzerine (1124) onun himayesinden mahrum kalan Malatya oldu. Buna göre doğru cevap D'dir.